Προκειμένου να καταλάβουμε τα τεκταινόμενα την τρέχουσα περίοδο στον χώρο της λεγόμενης Κεντροαριστεράς, νομίζω ότι είναι χρήσιμο να θυμηθούμε δύο παράγοντες που επηρεάζουν σημαντικά τη συμπεριφορά των πολιτευομένων γενικώς.
Κατ’ αρχάς, ότι τις περισσότερες φορές η πολιτική φιλοδοξία είναι μια μορφή διαταραχής της προσωπικότητας – ήπιας κατά το πλείστον, συχνά όμως και βαρύτερης. Σκεφθείτε, λ.χ., ότι δεν υπάρχει άνθρωπος ο οποίος αποφασίζει να αφιερωθεί στην πολιτική και δεν φαντάζεται τον εαυτό του αρχηγό ή πρωθυπουργό. Από τη μικρή πείρα μου, βασιζόμενος στους πολιτικούς που είχα την τύχη (ίσως και την ατυχία) να γνωρίσω, διαπίστωσα τη συχνότητα γνωρισμάτων και μάλιστα σε βαθμό ασυνήθιστα υψηλό, τα οποία οι ψυχίατροι συνδέουν με τις διαταραχές προσωπικότητας: καχυποψία, μνησικακία, ευθιξία, έλλειψη εμπιστοσύνης, καθώς και την τάση να βλέπουν συνωμοσίες που εξυφαίνονται με μόνο σκοπό να βλάψουν τους ίδιους. Επειτα, το άλλο που καθορίζει τη συμπεριφορά τους είναι ο εγκλωβισμός στις βιοτικές ανάγκες και τις συνθήκες της ζωής: κατάσταση αναπόφευκτη στην εποχή που η πολιτική είναι επάγγελμα όπως τα άλλα.
Υπό αυτό το πρίσμα, εξηγείται ο συνωστισμός διαφόρων απιθάνων τύπων στη διεκδίκηση της ηγεσίας της ΔΗΣΥ. Επίσης, όμως, έτσι εξηγείται και η λογική των αδυνάμων υποψηφιοτήτων, οι οποίες τίθενται στο τραπέζι με τον σκοπό να εξαργυρωθούν την κατάλληλη ώρα με κάποιας μορφής επαγγελματική εξασφάλιση. Ο Γ. Ραγκούσης, λ.χ., φέρεται απολύτως αποφασισμένος να μετάσχει στην κούρσα· όχι επειδή βασίζεται στη δυναμική της «Επόμενης Ελλάδας» (ονομασία που έδωσε πρόσκαιρα στον κύκλο των στενών φίλων του…), αλλά επειδή αποσκοπεί σε μία έδρα στην Ευρωβουλή. (Θεμιτή φιλοδοξία, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι πρόκειται για θέση που δεν απαιτεί γνώση ξένης γλώσσας – εδώ που τα λέμε, ούτε καν της μητρικής…)
Κάτι ανάλογο, υποθέτω, ισχύει και για τις περιπτώσεις των Θ. Θεοχαρόπουλου, Ιω. Μανιάτη, Ο. Κωνσταντινόπουλου κ.ά. Κατά βάση, όλοι αυτοί επιχειρούν μια επένδυση για το πολιτικό μέλλον τους και –γιατί όχι;– το οικονομικό, αφού η πολιτική είναι επάγγελμα. Κίνητρό τους είναι η διασφάλιση κάποιας σταθερότητας στις συνθήκες της ζωής τους και, γι’ αυτό, το πιθανότερο είναι στο τέλος να ταχθούν με τη Φώφη. Βέβαιο είναι ότι στο πλευρό της θα βρεθεί και το κακορίζικο, ο ΓΑΠ, με τους δικούς του «deadheads»*. Εχει ήδη δεσμευθεί επ’ αυτού, ακούω, επειδή η στήριξή της ήταν απαραίτητη για τη δεύτερη θητεία του στην προεδρία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς – και, ως γνωστόν, καμία δουλειά δεν είναι ντροπή, ιδίως όταν δεν είναι πραγματική δουλειά.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι προσώρας η υποψηφιότητα της Φώφης προβάλλει –αλίμονο– ως η ισχυρότερη. Επομένως, το ενδιαφέρον στρέφεται σε όλους εκείνους από τους οποίους εξαρτάται η προβολή μιας υποψηφιότητας με ποιοτικότερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά· μιας υποψηφιότητας, δηλαδή, που δεν θα καθιστά την Κεντροαριστερά δέσμια της πασοκαρίας. Για λόγους τους οποίους ανέπτυξα την περασμένη Κυριακή, βολικότερη όλων φαντάζει μέχρι στιγμής η υποψηφιότητα Καμίνη. Εδώ, τα πρόσωπα-κλειδιά είναι ο Ευ. Βενιζέλος, η Αννα Διαμαντοπούλου και ο Στ. Θεοδωράκης.
Ο πρώτος εξετάζει ακόμη και την κάθοδό του στις εκλογές ως επικεφαλής νέου κόμματος. Στην πραγματικότητα, όμως, ο Βενιζέλος δίνει τη μάχη για την πολιτική επιβίωσή του. Η βουλευτική έδρα του στη Θεσσαλονίκη, με πληροφορούν, απειλείται από την Εύα Καϊλή, η οποία, μολονότι κάποτε βάραγε το ταμπούρλο υπέρ του Βενιζέλου στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, τώρα ετοιμάζεται να τον υποκαταστήσει, έχοντας εξασφαλίσει την υποστήριξη δύο νεόκοπων (και αδίστακτων) μιντιαρχών. Ως προς την υπουργοπούλα (παινεμένη), μαθαίνω ότι σε σύσκεψη, προ διμήνου, για τη λήψη αποφάσεων στην «Ωρα Αποφάσεων», ο ρεαλισμός επικράτησε της ευγενείας και, ενώ η ίδια ανέμενε την πρόταση να ηγηθεί του σχήματος για την αυτόνομη κάθοδο στις επόμενες εκλογές, οι δικοί της το απέφυγαν επιμελώς. Αναπόφευκτα, λοιπόν, το βάρος πέφτει στους ώμους του Σταύρου. Για την περίπτωσή του, οι ενδείξεις είναι ότι η επίγνωση των λαθών του παρελθόντος, οπωσδήποτε δε και η περιπέτεια της υγείας του, έχουν ενισχύσει τον πραγματισμό του.
* Ονομασία των αφοσιωμένων οπαδών του ροκ συγκροτήματος Grateful Dead τις δεκαετίες 1960 και 1970.