Οι πυρκαγιές, ο «Εωσφόρος» και ο «Φόρεστ Τραμπ»

Οι πυρκαγιές, ο «Εωσφόρος» και ο «Φόρεστ Τραμπ»

4' 46" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Για κάθε πυρκαγιά, και στο πιο δυσπρόσιτο βουνό αν εκδηλωθεί, το μυαλό μας συνήθισε να πηγαίνει στον παράγοντα άνθρωπο, τον κακόβουλο και συμφεροντολόγο. Ισως εκ πείρας, ίσως επειδή η καχυποψία, που ισοπεδώνει και γενικεύει, είναι ο πιο άκοπος δρόμος για τα συναισθήματα και τη σκέψη. Μπορεί και να μας οδηγεί σε αυτό μια άλλη παλιά μας συνήθεια, να αδιαφορούμε για τον λόγο των ειδικών ή να να μειώνουμε εγωπαθώς τη σημασία του, εν προκειμένω των περιβαλλοντολόγων και των δασοπυροσβεστών, που επιμένουν ότι αρκετές φωτιές είναι –ήταν πάντα– φυσικές, και επιπλέον ωφέλιμες για τα δάση.

Αλλά οι κραυγές γίνονται ευκολότερα πρωτοσέλιδοι τίτλοι, συνθήματα, προπαγάνδα όλων εναντίον των πάντων, και βεβαίως άλλοθι. Για τις κυβερνήσεις, ανέκαθεν φυγόπονες, απροετοίμαστες και αμεριμνομέριμνες («λέξις υπό του Κοραή πλασθείσα προς απόδοσιν του λατινικού όρου sine cura, εις χαρακτηρισμόν υπουργημάτων, τα οποία ουδαμώς επάγονται φροντίδας ή βάρη διά τον κάτοχον, γεν. ο καθ’ υπερβολήν αμέριμνος, ξέγνοιαστος» κατά το Λεξικό Δημητράκου), αλλά και για τις κοινωνίες, τεμαχισμένες σε αναρίθμητα αλληλοϋποβλεπόμενα εγωφέουδα: «Εμπρηστές. Οικοπεδοφάγοι. Βοσκοί που θέλουν να ταΐσουν τα ζωντανά τους με φρέσκα βλασταράκια, για να νοστιμέψουν. Πράκτορες μεταμφιεσμένοι σε τουρίστες. Ξένος δάκτυλος» – πότε τουρκικός, πότε σκοπιανός, πότε αλβανικός και πότε σιωνιστικός, ανάλογα με τη φυλλάδα ή τον διαδικτυακό πομπό που θα κάνει τη φαντασίωσή του «επαληθευμένη είδηση».

Φυσικά και έχουν κάψει δάση –και συνεχίζουν να καίνε– και βοσκοί και καταπατητές-οικοπεδοφάγοι, για το συμφεροντάκι του ο καθένας. Το μαρτυρούν, εκτός των άλλων, τα τόσα αυθαίρετα –σπαρμένα παντού όπου θα έπρεπε να βρίσκονται μόνο πεύκα ή έλατα–, που όλο γκρεμίζονται κι όλο νομιμοποιούνται. Και πάντα με την ίδια εισπρακτική λογική, που δίνει άφεση αμαρτιών σε όσους σφετερίζονται δημόσια περιουσία κι ανοίγει την όρεξη και στους μιμητές τους. Ο ανθρώπινος παράγοντας όμως δρα και με πολλούς άλλους τρόπους, λιγότερο εμφανείς και βουερούς, και πάντως όχι με τις μεθόδους που εθιμικά τού αποδίδει η έφεσή μας στη συνωμοσιολογία. Και τις παράνομες χωματερές μέσα σε δάση ανθρώπινος παράγοντας τις φυτεύει, περίπου με την ίδια ανέμελη μαγκιά που σπέρνει τσίγκινα και πλαστικά κουτιά ή μπουκάλια στους δρόμους των πόλεων. Και τα καλώδια της ΔΕΗ, ανθρώπινος παράγοντας τα αφήνει να μπλέκονται με κλαδιά και παρακλάδια.

Και το αναμμένο τσιγάρο, ανθρώπινος παράγοντας –ανέμελος μάγκας και πάλι– το πετάει από το ανοιχτό παράθυρο του αυτοκινήτου – «έλα μωρέ τώρα, τι να κάνει ένα αποτσίγαρο, θα σβήσει μέχρι να πέσει». Και τα ξερόχορτα, ανθρώπινος παράγοντας τα αφήνει στη διάθεση του καυτού ήλιου και του σπασμένου γυαλιού (κάποιος ανέμελος θα το πέταξε κι αυτό, πάνω στο τσακίρ κέφι) ή βάζει φωτιά να τα κάψει, δίχως να νοιαστεί για την παραμικρή προληπτική κίνηση, να υπολογίσει τον αέρα, να φροντίσει να έχει νερό κοντά του, να προτιμήσει να βρει συντροφιά όταν αρχίζει μια δουλειά αποδεδειγμένα επικίνδυνη. Βασίζεται και αυτός στο δημοφιλές δόγμα «όσα ξέρει ο νοικοκύρης δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος» ή σε ένα από τα αδερφάκια του: «Ο λύκος γι’ αυτό έχει χοντρό το λαιμό, γιατί κάνει τις δουλειές του μόνος του».

Και για το γεγονός ότι ένας από τους Ελληνες πυροσβέστες, «τους τεμπέληδες του εύφορου χειμώνα» όπως τους χαρακτηρίζει ο αντιδημοσιοϋπαλληλικός λαϊκισμός, πιλοτάρει το ίδιο αεροπλάνο που οδηγούσε ο επίσης πυροσβέστης πατέρας του, ο ανθρώπινος παράγοντας φταίει. Οι άνθρωποι δηλαδή που σαν κυβερνήτες της χώρας έκριναν πως ήταν άλλα τα σπουδαία, άλλες οι προτεραιότητες, και όχι η προστασία του δημόσιου πλούτου και η προληπτική μέριμνα. Προφανώς και δεν μπορούμε να έχουμε εκατοντάδες Καναντέρ και ελικόπτερα.

Αλλά θα έπρεπε να έχει γίνει προ πολλού προφανές και το ότι ο εξοπλιστικός ανταγωνισμός, με αντίπαλο μια Τουρκία διαρκώς εμπόλεμη και ανοιχτή σε πέντε μέτωπα, απλώς εξανεμίζει τον ελληνικό προϋπολογισμό. Δεν ξέρω σε πόσα Καναντέρ αντιστοιχεί ένα Μιράζ ή ένα Φάντομ, ούτε πόσα πυροσβεστικά ελικόπτερα θα εξασφαλίζαμε με τα χρήματα που δαπανήσαμε για το αχρείαστο Σι-Φορ-Αϊ της συμφοράς, με το πρόσχημα της ασφάλειας στη διάρκεια των Ολυμπιακών του 2004. Δεν είναι όμως ζήτημα της αριθμητικής. Της πολιτικής είναι.

Και στο μεγάλο πλάνο, που περιλαμβάνει τη νότια Ευρώπη, και στις πυρκαγιές που κατέκαψαν φέτος την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Αλβανία, την Ελλάδα, τον ανθρώπινο παράγοντα θα εντοπίσουμε, αν προσπαθήσουμε να δούμε λίγο πιο κάτω από την επιφάνεια. Αν εμπιστευτούμε δηλαδή τους μετεωρολόγους και τους περιβαλλοντολόγους, όπως οφείλουμε. Το κύμα των πυρκαγιών, μας λένε, δεν είναι άσχετο με τα κύματα του καύσωνα που έπληξαν την Ευρώπη φέτος, ακόμα και στις βόρειες περιοχές της, με θερμοκρασίες ασυνήθιστα και επίμονα υψηλές, εξουθενωτικές και για τον ανθρώπινο οργανισμό, όχι μονάχα για τη φύση. Δεν ξέρω με ποια κριτήρια ονομάστηκε «Εωσφόρος» («Λούσιφερ» από τους Ιταλούς, τους αρχικούς ονοματοδότες) ο πανευρωπαϊκός καύσωνας των αρχών του Αυγούστου. Δεν είναι του παρόντος η μεταλλαγή της σημασίας του Εωσφόρου, που από όνομα της Αφροδίτης, του Αυγερινού, έφτασε να είναι συνώνυμο του Σατανά, τίποτε το σατανικό πάντως, το εξωανθρώπινο, δεν υπάρχει στις εκατοντάδες πυρκαγιές που πλήγωσαν τις μεσογειακές χώρες. Και επιπλέον, δεν μας προσφέρεται η παραμικρή δυνατότητα να επιστρατεύσουμε το γνωστό άκυρο στερεότυπο περί «θεομηνίας». Τον άνθρωπο οφείλουμε να αναζητήσουμε. Τον άπληστο άνθρωπο, που εξαντλεί τις αντοχές της φύσης. Η υπερθέρμανση, κύριο γνώρισμα της απολύτως ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, που λιώνει παγετώνες και αποξηραίνει ποτάμια και λίμνες, αυτή στεγνώνει κάμπους και βουνά, μετατρέποντάς τα σε καύσιμη ύλη. Στις φυσικές φωτιές έχουν προστεθεί πάμπολλες αφύσικες, η αντιμετώπιση των οποίων θα αποδεικνύεται όλο και πιο δύσκολη, όσο κι αν διευρύνονται οι πυροσβεστικοί στόλοι.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσοι έχουν ανοιχτά μάτια και δεν εθελοτυφλούν όπως ο πρόεδρός τους, ενθουσιώδης όμηρος συμφερόντων, σχεδιάζουν να φυτέψουν 10 δισ. δέντρα έως το τέλος του 2017, με τελευταίο ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο στον Λευκό Οίκο. Ελπίζουν ότι έτσι θα αμβλύνουν το βαρύτατο οικολογικό αποτύπωμα της χώρας τους. Πώς ονόμασαν την εκστρατεία τους; «Φόρεστ Τραμπ». Θυμίζουν δηλαδή την ταινία «Φόρεστ Γκαμπ» και υιοθετούν αρρήτως την άποψη του Ρόμπερτ ντε Νίρο ότι «το μοναδικό προτέρημα του Τραμπ είναι πως δεν είναι έξυπνος».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή