«Κανονικά» το όνομα της Μαρίας Βλαζάκη δεν θα έπρεπε να έχει φτάσει στα πρωτοσέλιδα – ούτε καν στα οπισθόφυλλα. «Κανονικά» η υπόθεση που κατέληξε να επωμιστεί η γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και επικεφαλής του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου δεν θα έπρεπε να είχε αφεθεί να εξελιχθεί σε πολιτικό –και παραπολιτικό– δράμα. Στην περίπτωση του Ελληνικού, όμως, όλα πήραν την τροπή της κανονικότητας του ακανόνιστου.
Ποιος φταίει για το μπέρδεμα που απείλησε –αν δεν απειλεί ακόμη– να εκτροχιάσει την επένδυση; Φταίει η κυβέρνηση, που, όπως λένε οι πολιτικοί της αντίπαλοι, δεν πιστεύει πραγματικά στις επενδύσεις και τις ναρκοθετεί με τις παλινωδίες της; Ή μήπως το πρόβλημα είναι του συστήματος; Μήπως το τέρας της αργής και πολυκέφαλης γραφειοκρατίας τρώει τις επενδύσεις, ακόμη κι όταν κεντρικά υπάρχει αντίθετη πολιτική βούληση;
Η βούληση, λένε, στην ύστατη φάση, δεν έλειψε από το Μαξίμου. Εγινε προσπάθεια –όχι μόνο ορθόδοξη– να «τρέξει» ο φάκελος, που έχει αποκτήσει μεγάλη σημασία για την πειστικότητα της τελευταίας πολιτικής μετενσάρκωσης του Τσίπρα ως φίλου των επενδύσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως εκδικείται τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόσωπα που το κόμμα έχει εγκαταστήσει σε διοικητικά πόστα –γενικοί γραμματείς, δασάρχες, έφοροι αρχαιοτήτων– λειτουργούν ακόμη με το παλαιό συριζαϊκό λογισμικό.
Το Μαξίμου μπορεί να είχε τη βούληση, αλλά, όπως αποδείχτηκε, δεν είχε τον τρόπο να την επιβάλει άμεσα. Αφησε μια διαδικασία, που από παράγοντες με πολιτική και υπηρεσιακή πείρα χαρακτηρίζεται ρουτίνα, να αποκτήσει χαρακτηριστικά πολυπαραγοντικής πόλωσης.
Βρέθηκε έτσι εκτεθειμένο όχι μόνο στην πίεση του επενδυτή, ούτε μόνο στον βολονταρισμό της γενικής γραμματέως. Εδωσε δυσανάλογη ισχύ στις συνδικαλιστικές μειοψηφίες της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς – που θάλλουν στο υπουργείο Πολιτισμού και διακλαδώνονται με το γραφείο της Βλαζάκη. Εδωσε χώρο και σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ –εντός κι εκτός κυβέρνησης–, που μπόρεσαν να κάνουν εσωκομματική αντιπολίτευση ως αριστεροί αρχαιοδασοφύλακες.
Η φόρμουλα που τελικώς βρέθηκε θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί από την πρώτη στιγμή. Το γεγονός ότι απαιτήθηκε όλη αυτή η –δηλητηριώδης για το επενδυτικό κλίμα– σαπουνόπερα, δεν οφείλεται σε έλλειψη βούλησης, αλλά σε ανεπάρκεια πολιτικής διεύθυνσης. Σε αδυναμία να γίνουν από την αρχή κατανοητές οι νομικές και διοικητικές παράμετροι της υπόθεσης ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια, προτού αποκτήσουν περιωπή πολιτικού προβλήματος. Σε αδυναμία της ίδιας της υπουργού, που, άμαθη στην πολιτική πίεση, κατέφυγε άρον άρον στο θεατρικό σανίδι, για να αποτοξινωθεί από την υπουργική λάντζα.
Θα ήταν εύκολο να φταίει μόνο η γενική γραμματέας. Eυκολότερο από μια κυβέρνηση που ακόμη κι όταν θέλει, δεν μπορεί.