Στις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη, ο Σωκράτης εξετάζει τον μαθητή του Στρεψιάδη στα ποιητικά μέτρα. Τον ρωτάει τι είναι δάκτυλος (ή δακτυλικό μέτρο· αποτελείται από μία μακρά συλλαβή και δύο βραχείες). Ο μαθητής δηλώνει ότι ξέρει πολύ καλά τι είναι και υψώνει το μεσαίο δάχτυλο. Ο Σωκράτης αντιδρά δυσαρεστημένος στη χειρονομία, χαρακτηρίζοντάς την αγροίκα και παιδαριώδη. Με τη χειρονομία «παίζει» ο Αριστοφάνης και στην «Ειρήνη».
Αυτή την άκρως προσβλητική κίνηση από καταβολής πολιτισμών, στην εποχή της κεκαλυμμένης ή απροκάλυπτης επιθετικότητας, πραγματοποιούν σχεδόν άπαντες. Διότι δεν είναι μόνο η Βίκυ Σταμάτη που ύψωσε προχθές το μεσαίο δάχτυλο στους δημοσιογράφους οι οποίοι την περίμεναν έξω από το σπίτι της στο Χαλάνδρι. Είναι δύο υπουργοί της παρούσας κυβέρνησης, ένας νυν κι ένας πρώην, ο πρώτος σε αγώνα πόλο και ο άλλος σε διάλεξη. Είναι ηθοποιοί του διεθνούς στερεώματος (συνήθως προς δημοσιογράφους ή φωτογράφους), αθλητές (συχνότατα), μουσικοί, πολιτικοί όπως ο Τραμπ, παλιότερα, ενώ συνομιλούσε τηλεφωνικά με τον Αυστραλό πρωθυπουργό, ο αντικαγκελάριος Γκάμπριελ προς ακροδεξιούς, ένας Γερμανός σοσιαλδημοκράτης υποψήφιος, περιοδικά (εξώφυλλο Focus), εφημερίδες (Guardian, De Volksrant), γλύπτες (Ντέιβιντ Τσέρνι), πολίτες προς πολιτικούς, όπως ποδηλάτισσα προς τον Τραμπ, τηλεπαρουσιαστές, τηλεπαίκτες προς συμπαίκτες τους, αστυνομικός σε διαμαρτυρόμενους μαθητές (τέθηκε σε διαθεσιμότητα) κ.ο.κ.
Δεν είναι ότι διάγουμε περίοδο μέγιστης ακμής, ενός πολιτισμού πλήρους ωριμότητας, έμπειρου στο να ξεφεύγει από αυταπάτες, που δεν καταχράται τη σοβαρότητα, παίζει με τη μηδαμινότητα των πραγμάτων και ευφραίνεται να καταστρέφει σαρακοφαγωμένα είδωλα και αγκυλώσεις. Είναι ότι, όλο και περισσότεροι (και όχι μόνο οι λίγοι, φιλοπαίγμονες εχθροί της κοσμιότητας) κυλιόμαστε, αλαζόνες, στην ομόψυχη ιταμότητα. Στη λοιδορία του άλλου, χωρίς καταδίκη του πραγματικού κακού, στην ταπείνωση του αντιπάλου, που δεν πολεμά καμιά αδικία. Ενα είδος συρμού, ο οποίος μετατρέπει τα άμεσα δηλητήρια της οργής, του ανταγωνισμού, του ονειδισμού, της απαξίωσης σε διανοητικές ανταλλακτικές αξίες και τους παραγωγούς τους σε δημοφιλείς αντιπροφήτες. Και ως συρμός, νομιμοποιεί τον εμπτυσμό και θεμελιώνει στις κοινωνίες την εχθρότητα.