«Μην ξεγράφετε την Αγκελα Μέρκελ», γράφουν πολιτικοί αναλυτές μετά την είδηση της κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας στη Γερμανία. Είναι οι ίδιοι που ενώ αναγνώριζαν τις δυσκολίες σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ κομμάτων που δεν είχαν συνυπάρξει ποτέ μαζί, απέκλειαν το σενάριο του αδιεξόδου στο οποίο βρίσκεται η χώρα σήμερα. Αυτή η λάθος εκτίμηση έχει σίγουρα να κάνει με την υπόθεση ότι οι Γερμανοί πολιτικοί θα συνέχιζαν την παράδοση συνεργασίας, η οποία έχει συνεισφέρει στην παροιμιώδη μεταπολεμική σταθερότητα της χώρας. (Θα έπρεπε ίσως να είχαν δει τα σημάδια όταν ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών Μάρτιν Σουλτς απέκλειε μία νέα συνεργασία με την κυρία Μέρκελ, σε μία προσπάθεια να αναζωογονήσει το κόμμα του κρατώντας το στην αντιπολίτευση.)
Μπορεί οι αναλυτές να έκαναν λόγο ήδη από την επομένη των εκλογών για αποδυναμωμένη καγκελάριο, αλλά κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί ενδεχόμενη αποχώρησή της από το πολιτικό προσκήνιο που συζητείται ανοιχτά σήμερα. Και μόνον η ιδέα είναι εντυπωσιακή, με δεδομένο ότι μόλις δύο μήνες πριν η κυρία Μέρκελ χαρακτηριζόταν ως η μόνη ηγέτις του Δυτικού κόσμου. Οι εξελίξεις αντανακλούν και την εικόνα της Γερμανίας: «Το απότομο τέλος των συνομιλιών είναι ένα τεράστιο πλήγμα στην παγκόσμια εικόνα της Γερμανίας ως μιας σταθερής, υπεύθυνης δύναμης», γράφει η Γερμανίδα αρθρογράφος Αννα Σάουερμπρεϊ στους New York Times. Αυτή είναι μία μάλλον βιαστική εκτίμηση, που μένει να επιβεβαιωθεί. Αυτό δεν έγινε, για παράδειγμα, όταν οι Αμερικανοί ήταν οι πρώτοι που έσπευσαν να μιλήσουν για «το τέλος της αθωότητας» του Καναδά μετά την τρομοκρατική επίθεση στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη στην Οττάβα; Εκτιμούσαν ότι η χώρα θα αυστηροποιήσει την ασφάλεια στα πρότυπα των ΗΠΑ, αλλά τρία χρόνια μετά η διαφορά του Καναδά από τις ΗΠΑ είναι ακόμη πιο έντονη. Η όποια «αθωότητα», όπως αυτή εκφράζεται στη γενναιόδωρη μεταναστευτική πολιτική και την ανοιχτή κοινωνία, όχι μόνον δεν έχει αλλάξει αλλά έχει ενισχυθεί υπό την πρωθυπουργία του Τζάστιν Τριντό. Αλλά σε τελική ανάλυση, όπως κατέδειξε σε εμάς τους Ελληνες το πρώτο εξάμηνο του 2015, η φήμη μιας χώρας στο διεθνές στερέωμα εξαρτάται από την εκάστοτε ηγεσία της. Αυτό είναι εμφανές επίσης στην πτώση της εμπιστοσύνης στις ΗΠΑ που δείχνουν οι διεθνείς έρευνες υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Και υπό αυτό το πρίσμα, από τις αποφάσεις της καγκελαρίου και των πολιτικών της αντιπάλων εξαρτάται και η διεθνής εικόνα της Γερμανίας.
«Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν τι είναι ισχυρότερο στη Γερμανία: ο φόβος νέων εκλογών ή μιας κυβέρνησης μειοψηφίας με όλους τους υπαινιγμούς της Βαϊμάρης, ή η νεοαποκτηθείσα αποστροφή για πολιτικούς συμβιβασμούς», γράφει η κυρία Σάουερμπρεϊ. Η ίδια κατηγορεί για το τελευταίο φαινόμενο τον λαϊκισμό και καλεί ονομαστικά τον ηγέτη των Φιλελεύθερων Κρίστιαν Λίντνερ που αποχώρησε από τις διαπραγματεύσεις «και τους άλλους να βρουν το πολιτικό θάρρος να συμβιβασθούν και να εξηγήσουν γιατί ο συμβιβασμός είναι ζωτικός για τη γερμανική δημοκρατία». Αλλά οι εξελίξεις είναι μία προειδοποίηση προς όλους ότι οι λαϊκιστικές θέσεις, στις οποίες και η καγκελάριος «έχει κλείσει το μάτι» σε μία προσπάθεια να περιορίσει την επιρροή της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία», δεν υπονομεύουν μόνο τις πολιτικές επιλογές αλλά και την πολιτική κουλτούρα μιας χώρας, με πρώτο θύμα τον συμβιβασμό.