Παρακολουθήσαμε τις τελευταίες ημέρες τη συζήτηση για το κοινωνικό μέρισμα, που ανέδειξε, κατά την άποψή μου, την υποκρισία ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Ολα τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου το ψήφισαν με το σκεπτικό ότι δεν μπορούμε να πάμε κόντρα στη διανομή χρημάτων σε οικονομικά ασθενείς ομάδες.
Δύο ουσιαστικά ερωτήματα τίθενται σε σχέση με το μέρισμα: Πρώτον, πώς προήλθε το υπερπλεόνασμα που έδωσε την ευκαιρία να δοθεί το μέρισμα; Δεύτερον, μπορούσε να διατεθεί διαφορετικά; Το πρώτο ερώτημα τέθηκε και σε πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (20/11/2017) για λογαριασμό του ΣΚΑΪ και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πλειονότητα πιστεύει ότι το υπερπλεόνασμα προήλθε από την υπερφορολόγηση και μια μειονότητα από την ανάκαμψη της οικονομίας. Δυστυχώς, όμως, ούτε το ένα ισχύει ούτε το άλλο. Ο προϋπολογισμός πέρυσι υπολόγιζε ανάπτυξη ύψους 2,7% και ο φετινός υπολογίζει –μάλλον αισιόδοξα– 1,6%. Οσο για την υπερφορολόγηση, οδήγησε σε υστέρηση φόρων έναντι των στόχων – περίπου 650 εκατ. το πρώτο εννιάμηνο του 2017.
Αλλες υποθέσεις, όπως το «πάγωμα» των επενδύσεων ή η πάταξη της φοροδιαφυγής, επίσης δεν αποδεικνύονται σωστές. Το «πάγωμα» των επενδύσεων δεν κατάφερε ούτε να αντισταθμίσει τη μείωση των φορολογικών εσόδων, ενώ η φοροδιαφυγή αυξήθηκε κατά 650 εκατ. το πρώτο εννιάμηνο του 2017. Τέλος, το ποσόν από την καλύτερη έως τώρα πορεία του ισοζυγίου του ΕΦΚΑ δεν μπορεί να διατεθεί ως μέρισμα, καθώς πρόκειται για απόθεμα υπέρ των συνταξιούχων και τυχόν κατασπατάλησή του θα ήταν εγκληματική και θα οδηγούσε σε νέες μειώσεις συντάξεων πολύ σύντομα.
Η αλήθεια είναι ότι το περίφημο υπερπλεόνασμα προήλθε από τη μείωση των κοινωνικών δαπανών. Το αποδεικνύει το δελτίο της γενικής κυβέρνησης (Σεπτέμβριος 2017). Συγκεκριμένα, προήλθε:
• Από την καθυστερημένη έναρξη καταβολής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) κατά δύο μήνες (ξεκίνησε Μάρτιο αντί του Ιανουαρίου 2017), στερώντας έτσι 100 εκατ. από τους πιο φτωχούς πολίτες της χώρας.
• Από μη υλοποιημένα προγράμματα στήριξης ανέργων του ΟΑΕΔ, ύψους 230 εκατ.
• Από το ποσό των 100 εκατ. του προγράμματος στήριξης των οικογενειών σε ανέχεια που αδυνατούν να καταβάλουν τις δόσεις του στεγαστικού δανείου τους, αφήνοντάς τους έρμαια των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών που ξεκινούν άμεσα.
• Από μη υλοποιημένα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής για παιδεία, υγεία κ.ά. ύψους 300 εκατ.
Αν αθροίσουμε αυτά τα ποσά μη υλοποίησης κοινωνικής πολιτικής, προκύπτουν τα 730 εκατ. που διατίθενται ως μέρισμα. Για πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση κλέβει τους φτωχότερους για να προσφέρει χρήματα στους λιγότερο φτωχούς.
Οσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, εάν το μέρισμα μπορούσε να διατεθεί διαφορετικά, κατέθεσα μαζί με άλλους τρεις ανεξάρτητους βουλευτές τροπολογία για πιο δίκαιη διανομή του μερίσματος. Για πρώτη φορά ζητήσαμε με αυτά τα χρήματα να επιβραβευτούν οι συνεπείς πολίτες, αυτοί που πληρώνουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις.
Με την τροπολογία προτείναμε:
• Χορήγηση 220 εκατ. ευρώ με τα κριτήρια που προτείνει η κυβέρνηση, όμως το ποσό να διανεμηθεί σε δικαιούχους χαμηλότερου εισοδήματος.
• Χορήγηση 250 εκατ. ευρώ στους συνεπείς δανειολήπτες που είναι φυσικά πρόσωπα. Για κάθε δάνειο που εμφανίζεται χωρίς ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις την 1/12/2017 να καταβάλλεται από το Δημόσιο στο τραπεζικό ίδρυμα για λογαριασμό του οφειλέτη ποσό ίσο με τη δόση Δεκεμβρίου 2017 και ύψους μέχρι 500 ευρώ.
• Χορήγηση έκτακτου βοηθήματος 100 εκατ. ευρώ στους δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, ίσου με το επίδομα δύο μηνών που δεν τους δόθηκε (αυτό στην ουσία είναι τήρηση υπόσχεσης και όχι νέα χορήγηση).
• Καταβολή 150 εκατ. ευρώ στους στρατιωτικούς έναντι τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων του ΣτΕ που τους δικαίωσαν. Τα υπόλοιπα οφειλόμενα ποσά να προβλεφθούν με ειδική πίστωση στον προϋπολογισμό του 2018. Αυτό θεωρείται αναγκαίο, καθώς δίδονται –ορθώς– στους συνταξιούχους 315 εκατ. για παράνομες κρατήσεις χωρίς να έχουν δικαιωθεί δικαστικά, ενώ οι ένστολοι έχουν ήδη δικαιωθεί στο ΣτΕ.
Οντας ο μόνος βουλευτής του δημοκρατικού τόξου που καταψήφισα το μέρισμα, παρακολουθώ με θλίψη τις ψηφοθηρικές προτεραιότητες όλων των κομμάτων. Είναι άλλη μία απόδειξη ότι η ρίζα των προβλημάτων μας είναι βαθιά πολιτική και όχι μόνον οικονομική, όπως επιφανειακά πολλοί υποστηρίζουν.
* Ο κ. Χάρης Θεοχάρης είναι ανεξάρτητος βουλευτής Β΄ Αθήνας.