Η Ελλάδα είναι ωραία χώρα κυρίως γιατί σκορπά άπλετα το γέλιο με τις αντιφάσεις της. Ετσι, διαβάζεις τη μία μέρα μια έρευνα (της Public Issue) που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το 73% των Αθηναίων αγαπάει τον πολιτισμό. Θα ήθελα ειλικρινά να γνωρίσω αυτό το (ειλικρινές; προβοκατόρικο;) 27% που το σταμάτησαν στον δρόμο οι άνθρωποι της εταιρείας, το ρώτησαν «Συγγνώμη, μια ερώτηση: αγαπάτε τον πολιτισμό;» και βροντοφώναξε «Οχι». Από την ίδια δημοσκόπηση προκύπτει ότι οκτώ στους δέκα κατοίκους της πρωτεύουσας διαβάζουν βιβλία, ενώ οι μισοί από τους ερωτηθέντες αγαπούν το θέατρο, την έντεχνη μουσική και τον κινηματογράφο. Το 39% πάει στο Μουσείο της Ακρόπολης τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο και το 20% στο Μέγαρο και το Μπενάκη.
Μία μέρα αργότερα, έρχεται η Google να μας περιγράψει λίγο καλύτερα τη σχέση της ελληνικής κοινής γνώμης με την τέχνη, με βάση τις δημοφιλέστερες αναζητήσεις της: Survivor, Eurovision, Despacito, Σόφη Πασχάλη και iPhone 8 (μαζί με το κοινωνικό μέρισμα) είναι οι λέξεις που «έψαξαν» περισσότερο οι Ελληνες τη χρονιά που ολοκληρώνεται σε δύο εβδομάδες.
Για κάποιο λόγο αυτή η λίστα ηχεί σαφώς πιο πειστική από την έρευνα της Public Issue. Συνάδει με την ερμηνεία που έδινε ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος για τα «πολιτιστικά κέντρα», όπως αποκαλούσε τα μπουζούκια.
Είναι λογικό και αναμενόμενο μια χώρα που δοκιμάζεται από τόσο σοβαρή οικονομική κρίση κι έχει χάσει το ένα τρίτο του ΑΕΠ της σε λιγότερο από μία δεκαετία να κάνει περικοπές στον συγκεκριμένο τομέα, την αγορά βιβλίων, τις επισκέψεις σε μουσεία, μουσικές σκηνές και θέατρα, ειδικά όταν ατονεί οιαδήποτε πολιτική επιδότησης του πολιτισμού.
Τα βιβλιοπωλεία που κλείνουν, οι ιδιοκτήτες κινηματογραφικών αιθουσών που αγωνίζονται να επιβιώσουν στη μετα-Νέτφλιξ εποχή, το καταχρεωμένο Μέγαρο και το δοκιμαζόμενο Μουσείο Μπενάκη είναι μερικά μόνο από τα συμπτώματα αυτής της τάσης.
Αυτό που είναι κωμικό, ωστόσο, είναι η υποκρισία όσων συμμετέχουν σε τέτοιου είδους έρευνες, αλλά και εκείνων που συντάσσουν τις ερωτήσεις ή επιχαίρουν με τις απαντήσεις. Το ηλεκτρονικό μας στίγμα, όμως, θα είναι πάντα εκεί να μας θυμίζει ότι η Ελλάδα το 2017 εξάντλησε την «εντεχνίλα» της ακούγοντας Despacito, αναπολώντας τον Στάθη Ψάλτη κι έχοντας ως ύστατο απωθημένο ένα iPhone 8.