Νίκος Κοτζιάς
Πολυδιάστατη και πολυ-άστατη
Οχι. Ο Κοτζιάς δεν χρειάζεται να προσαρμοστεί σε κανένα μοτίβο. Την αυτόφωτη κουλτούρα του απέναντι στα media την είχε εκδηλώσει –δικαστικά και εξωδικαστικά– προτού ξεδιπλωθεί το σχετικό δόγμα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Δεν χρειάστηκε παρότρυνση για να απευθύνει ποινικές απειλές κατά των Μέσων που δεν σέβονται τα κρατικά μυστικά – μυστικά, των οποίων κομματική χρήση έκανε μετά ο πρωθυπουργός. Δεν χρειάστηκε καμία επίνευση για να ταυτίσει την εθνική ορθότητα με τα κρατικά ΜΜΕ. Το ’χει από μόνος του.
Τον ίδιο βαθμό αυτονομίας μπορεί να διαγνώσει κανείς και στον τρόπο που ασκεί διπλωματία. Μετά τρία χρόνια, είναι δύσκολο να διακρίνει κάποιος τι ποσοστό της εξωτερικής πολιτικής αναλογεί στην κυβέρνηση και τι προσωπικά στον ίδιο τον Κοτζιά. Σε αυτά τα τρία χρόνια, έχουν, πάντως, σημειωθεί ιστορικές πρωτοτυπίες, που δύσκολα θα ερμήνευε κανείς ως προϊόντα στρατηγικής προμελέτης: Εχουν ανακληθεί –για να επιστρέψουν λίγο αργότερα– οι Ελληνες πρέσβεις από την Πράγα και τη Βιέννη. Εχει προκληθεί διπλωματικό επεισόδιο μέχρι και με τη Μαδρίτη.
Ρητορικά πολυδιάστατη –και πρακτικά πολυ-άστατη– αυτή η διπλωματία βασίζεται σε θεωρίες για «τρίγωνα αστάθειας», «δρεπάνια ανασφάλειας» και «λίμνες ισχύος». Θεωρίες υψιπετούς γεωπολιτικής που βρίσκουν τις γήινες συγγένειές τους σε παρανόρμαλ πρωτοσέλιδα για βασιλιάδες – μαρμαρωμένους και αμαρμάρωτους. «Η εξωτερική πολιτική», έλεγε προχθές ο υπουργός, «δεν είναι το άχτι μου». Αυτό, ξαναπές το.
Ντόναλντ Τουσκ
Οι ταχύτητες της Ιστορίας
Το προσφυγικό είναι ένα από τα πεδία όπου εκδηλώνεται με μεγαλύτερη ένταση αυτή η ανισορροπία εντός της Ε.Ε. Στους κόλπους της Ενωσης συμβιώνουν όχι μόνο δημοκρατίες που βρίσκονται σε διαφορετικό βαθμό θεσμικής ωριμότητας, αλλά και κοινωνίες που βρίσκονται σε διαφορετική ιστορική φάση. Οι Ανατολικοευρωπαίοι, που εμφανίζονται τώρα ως απροσάρμοστοι, κλήθηκαν πολύ νωρίς να συμμετάσχουν στο μεταεθνικό εγχείρημα. Δεν είχαν μετά το ’89 τον χρόνο να απολαύσουν την ξανακερδισμένη εθνική τους ταυτότητα, γι’ αυτό και επιστρέφουν τώρα σε αυτή με τέτοια ένταση.
Τέτοιες διαιρέσεις της Ευρώπης, σε ομάδες κρατών διαφορετικών ιστορικών ταχυτήτων, είναι πολύ σχηματικές για να είναι αληθινές. Οπως στην Ανατολή υπάρχουν μητροπολιτικές ελίτ μαχητικού ευρωπαϊσμού, έτσι και στις περιφέρειες της Δύσης θάλλουν πάλι οι παλιοί εθνικισμοί. Αυτό που λέμε «διαφορετικοί βαθμοί ευρωπαϊκής ωριμότητας» δεν παρατηρείται μόνο μεταξύ Δύσης και Ανατολής, αλλά και στο εσωτερικό των υποτιθέμενων μπλοκ. Οι νεοναζιστικοί πυρσοί δεν βγήκαν πρώτα στους δρόμους της Βαρσοβίας. Ούτε ο φαιός ηγεμών Κατσίνσκι επινόησε πρώτος έναν τρόπο διακυβέρνησης που βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με τη Δικαιοσύνη και τα media.
Ο Τουσκ χρησιμοποίησε το ευρωπαϊκό του αξίωμα σαν πανικόβλητος Πολωνός. Αλλά οι πολωνικές του αγωνίες δεν είναι πολωνικό, είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα.