Η επέλαση της κοινωνικής δικαιοσύνης θα ήταν κρίμα αν περιοριζόταν στην απαγόρευση ταξιδιών στο εξωτερικό με σκοπό την πολιτιστική επιμόρφωση και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των προνομιούχων μαθητών. Διότι ο διάβολος έχει πολλά ποδάρια και οι διακρίσεις, εκεί που τις βγάζεις από την πόρτα, τσουπ, σου χτυπούν σαν σπουργιτάκια το παράθυρο και σε ξεγελούν. Γνωρίζω πολλούς μαθητές των οποίων οι οικογένειες έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν την εντατική εκμάθηση ξένων γλωσσών εκτός σχολικού προγράμματος, με αποτέλεσμα όταν μεθαύριο γίνουν «ακαδημαϊκοί πολίτες» –πού τη θυμήθηκα την έκφραση– να είναι σε πολύ καλύτερη θέση από τους συνομηλίκους τους. Ορισμένοι δε, μεταξύ μας, πηγαίνουν και σε σχολεία όπου χρειάζεται να καταβάλλουν δίδακτρα και διδάσκονται έως και θέατρο, και λοιπά είδη πολυτελείας. Αλλων δε οι γονείς τούς προμηθεύουν με βιβλία, αυτό είναι σπάνιο το παραδέχομαι, με αποτέλεσμα να μορφώνονται οι άτιμοι πολύ περισσότερο από όσο θα το επέτρεπε η κοινωνική δικαιοσύνη. Η κοινωνία μας είναι γεμάτη με θυλάκους ανισότητος και ευτυχώς υπάρχουν κάποιοι Γαβρόγλου με λοφίο που τους χτυπούν στη φωλιά τους. Και σε γενικές γραμμές ας συμφωνήσουμε στο στοιχειώδες: η καλλιέργεια, ελληνιστί κουλτούρα, είναι βασικό στοιχείο των κοινωνικών διακρίσεων. Οσο λιγότερη τρως, τόσο λιγότερη χωνεύεις και τόσο υγιέστερος είσαι.
Και να σας πω και κάτι. Αυτές οι εκδρομές στο εξωτερικό για πολιτιστική επιμόρφωση εμένα πάντα μου φαίνονταν ύποπτες. Θα τις ενέτασσα στην εν γένει προσπάθεια αφελληνισμού της νεολαίας μας. Αντί να πάνε μια πενθήμερη στη Ρόδο –ελληνιστί «πενταήμερη»– να μάθουν να κατεβάζουν «μπόμπες» και να χωνεύουν διασκέδαση, τους σέρνουν στα Λούβρα και τα Βρετανικά Μουσεία για να δουν τα κλοπιμαία που μας πήραν. Και καλά κάνει ο Καίσαρ της παιδείας να επιτρέπει μόνον όσα ταξίδια οργανώνει το υπουργείο Του. Πώς αλλιώς θα αποφευχθούν οι παρεκτροπές και οι διακρίσεις;
Και για να σοβαρευτούμε. Θεωρώ ότι ένα εκπαιδευτικό ταξίδι εκτός Ελλάδος είναι ουσιαστικό συστατικό της γενικής καλλιέργειας. Και για τα παιδιά που δεν μπορούν, ας βρεθεί ένας τρόπος να μπορούν. Γιατί δεν μοιράζουν το περίσσευμα των φόρων σ’ αυτές τις οικογένειες; Απλώς δεν τους ενδιαφέρει. Εχθρεύονται τη γενική καλλιέργεια, την αύρα της αριστείας. Είναι το μεγάλο «αγκάθι» στην ιδεολογία του «όσο χαμηλότερα, τόσο καλύτερα».
Να συγχαρώ τέλος τον κ. Γαβρόγλου ως τον συνεπέστερο υπηρέτη του συστήματος που δεν το έφτιαξε ο ίδιος, όμως έφτιαξε τον ίδιο και τους ομοίους του. Ως εκ τούτου το περιφρονεί. Εχει αυτογνωσία.