Ο θάνατος του Στάλιν

2' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εδώ και καιρό πέφτω πάνω στο τρέιλερ της ταινίας «Ο θάνατος του Στάλιν» του Αρμάντο Ιανούτσι και ομολογώ ότι κάθε φορά ξεκαρδίζομαι. Δεν έχω δει την ταινία, όμως είναι πολλά υποσχόμενη. Παίζουν καλοί ηθοποιοί (ο Στιβ Μπουσέμι, ο Μάικλ Πέιλιν, ο Τζέισον Αϊζακς, ο Τζέφρι Τάμπορ κ.ά.), το θέμα ιντριγκάρει, κυρίως όμως η προσέγγιση: μαύρη κωμωδία που επικεντρώνεται πάνω στο τι συμβαίνει τις ημέρες της κατάρρευσης και του θανάτου του Στάλιν, τον Μάρτιο του 1953. Τέλος πάντων, θα τη δούμε την ταινία και θα την κρίνουμε ως τέτοια.

Εμείς, στην Ελλάδα. Διότι στη Ρωσία μαθαίνω ότι απαγορεύτηκε ως «απαράδεκτη και προσβλητική». Το αρμόδιο υπουργείο Πολιτισμού φέρεται να ανέστειλε την άδεια για την κυκλοφορία της ταινίας, καθώς αξιωματούχοι του αλλά και σημαντικές μορφές των τεχνών τη χαρακτήρισαν «προσβλητική και ακραία». Μάλιστα, η Γελένα Ντραπέκο, αναπληρώτρια διευθύντρια κοινοβουλευτικής επιτροπής πολιτισμού, υποστήριξε ότι «δεν έχει δει ποτέ κάτι τόσο αηδιαστικό στη ζωή μου».

Ενα ενδιαφέρον στοιχείο στην όλη υπόθεση είναι ότι το φιλμ βασίζεται σε ένα εξαιρετικό γκράφικ νόβελ (κόμικ, αν προτιμάτε κάποιοι) με τον ίδιο τίτλο, που υπογράφουν οι Fabien Nury (κείμενο) και Thierry Robin (εικονογράφηση). Το βιβλίο κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ, σε μετάφραση της Κατερίνας Φράγκου.

Τόσο στο βιβλίο όσο και στην ταινία, έχουμε μια κωμικοτραγική αποτύπωση του τρόμου που επικρατούσε στο Κρεμλίνο την εποχή του θανάτου του Σοβιετικού δικτάτορα, συνεπεία βέβαια της πολιτικής τρόμου που άσκησε επί σειρά δεκαετιών. Ο ίδιος ο Νικίτα Χρουστσόφ φέρεται να είχε δηλώσει κάποια στιγμή: «Εμείς, όσοι βρισκόμασταν γύρω από τον Στάλιν, ήμασταν θανατοποινίτες με αναστολή».

Κρίνοντας από το τρέιλερ, σε μια σκηνή όπου ο Στάλιν καταρρέει στο γραφείο του κεραυνόπληκτος από εγκεφαλικό, οι δύο φρουροί έξω από αυτό, ακούγοντας τον γδούπο του σώματος που πέφτει, ανταλλάσσουν την εξής στιχομυθία: «Μήπως πρέπει να πάμε να δούμε τι συνέβη;», «Βγάλε το σκασμό», αποκρίνεται ο έτερος φρουρός, «με τις βλακείες σου θα μας τουφεκίσουν και τους δύο». Γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι ο θεατής βρίσκεται στη σφαίρα της μαύρης κωμωδίας. Και όπως σε κάθε κωμωδία, θα υπάρχουν και υπερβολές.

Αλλά στη Ρωσία (στη Ρωσία του 2018, όχι στη Σοβιετική Ενωση του 1953 ή του 1983) φαίνεται πως δεν επιτρέπονται οι υπερβολές. Kρίμα, διότι ως Ελληνες χριστιανοί ορθόδοξοι, τέκνα της υπερβολής δηλαδή, γνωρίζουμε καλά πόσο βιρτουόζοι είναι οι Ρώσοι ομόθρησκοί μας στην τέχνη της υπερβολής. Οπότε; Λογοκρισία.

Εχω ξαναγράψει, πρόσφατα μάλιστα, ότι η γραμμή του Πούτιν δεν συνιστά διόλου απαξίωση ή καταδίκη του σταλινικού παρελθόντος. Ισα ίσα: Πλέον οι Ρώσοι είναι ελεύθεροι να συνδυάσουν τις δύο μεγάλες αγάπες τους, την Εκκλησία (που εγγυάται την ενότητα του έθνους) με το ένδοξο κομμουνιστικό παρελθόν – και δη το σταλινικό. Το κίνημα του εθνομπολσεβικισμού των Αλεξάντρ Ντούγκιν και Εντουαρντ Λιμόνοφ τώρα δικαιώνεται.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή