Η Εύα Καϊλή και ο Δημήτρης Καμμένος είναι πολύ διαφορετικοί. Η ευρωβουλευτίνα του ΠΑΣΟΚ είναι επαγγελματίας πολιτικός, με όλες τις έννοιες του όρου περιλαμβανομένης και της Βεμπεριανής. Ο προεδρικός εξάδελφος, από την άλλη, υποστηρίζει ότι δεν είναι. «Δεν με ενδιαφέρει μελλοντικά η πολιτική», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξη, με το ιδιόρρυθμο ύφος του, που συνδυάζει την τεχνοκρατική ευθύτητα με την απενοχοποιημένη αφέλεια. Με την καλώς νοουμένη έννοια του όρου, λοιπόν, θα έλεγα ότι ο Δ. Καμμένος είναι στην πολιτική για την περιπέτεια. Βρήκε την πόρτα ανοικτή και μπήκε – γιατί όχι; (Οπως και τόσοι άλλοι από εκείνους που σήμερα κάθονται στα βουλευτικά έδρανα, εδώ που τα λέμε. Κάτι είναι που το αναγνωρίζει εμμέσως ο προεδρικός εξάδελφος…)
Παρ’ όλα αυτά, Εύα Καϊλή και Δ. Καμμένος έχουν και πολλά που τους ενώνουν. Ας πούμε, τη Μακεδονία. Το συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη, για τη σωτηρία της Μακεδονίας από τους «Γυφτοσκοπιανούς», κατά τον κεντρικό ομιλητή, ήταν το γεγονός που έδωσε την αφορμή ώστε ο βουλευτής των ΑΝΕΛ να υπερασπισθεί δημοσίως την ευρωβουλευτίνα του ΠΑΣΟΚ έναντι του καταδότη Παπαδημούλη. Πέρα από τις εθνικές ευαισθησίες, τους ενώνουν και κοινές αξίες. Μια τέτοια είναι το δικαίωμα (έτσι το αντιλαμβάνονται, δεν αμφιβάλλω) στη βολική για την περίσταση αντίφαση, στην ανακολουθία λόγων και πράξεων, στη διάσταση εικόνας και πραγματικότητας. Το δικαίωμα, συγκεκριμένα, της κ. Καϊλή να καλλιεργεί στο εξωτερικό την εικόνα της σύγχρονης προοδευτικής πολιτικού και στο εσωτερικό να κολακεύει το κοινό της (και τους ισχυρούς φίλους της, στους οποίους πολύ βασίζεται), πηγαίνοντας σε συλλαλητήρια με παπάδες, τρελούς στρατηγούς και μασκαράδες μακεδονομάχους. Η κ. Καϊλή θεωρεί δικαίωμά της να περνάει απαρατήρητη μια ορατή σε όλους ανακολουθία στην πολιτική συμπεριφορά της. Και αυτό το δικαίωμα υπερασπίζεται ο Δ. Καμμένος, όταν συνοψίζει το παράπτωμα του καταδότη Παπαδημούλη ως εξής: «Δεν πρέπει να δείχνουμε! Πόσο μάλλον στο εξωτερικό». Αυτό δα έλειπε! Να μας πάρουν είδηση;
Η αξία την οποία εκφράζει με τη θεία απλότητα του ύφους του ο Δ. Καμμένος είναι αυτό ακριβώς που περιγράφει ο Τόμας Βίζερ ως πρόβλημα της Ελλάδας, σε προχθεσινή συνέντευξή του σε εφημερίδα της Ζυρίχης. Ο απερχόμενος επικεφαλής του EWG (Euroworking Group) παραδέχεται ότι «μετά από μια οκταετία με προγράμματα προσαρμογής η Ελλάδα δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της, είναι όμως υποχρεωμένη να το κάνει». Εξηγεί τους λόγους: «Τα προγράμματα αυτά μακροπρόθεσμα είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για τη νομιμοποίηση του εγχώριου πολιτικού συστήματος. Μπορούν να πετύχουν επιδιορθώσεις του υπάρχοντος συστήματος, όχι όμως και να προχωρήσουν σε πραγματικά βαθιές τομές στην κοινωνία». Αυτές οι τομές, συνεχίζει ο Βίζερ, «είναι δουλειά των πολιτικών και των πολιτών της κάθε χώρας. Θα πρέπει να ασκήσουν αυτοκριτική και να αναζητήσουν τις αιτίες της κρίσης».
Από όλες τις χώρες που δοκιμάστηκαν με την κρίση, ο Βίζερ εκτιμά ότι καλύτερα αντιμετώπισε τις αιτίες της κρίσης η Ιρλανδία, έπειτα η Ισπανία, από πίσω η Πορτογαλία και η Κύπρος, ενώ «στην Ελλάδα δεν το βλέπουμε ακόμη. Εκεί υπάρχει η τάση να αποδίδονται οι ευθύνες στους ξένους». Γι’ αυτό και έχουμε γίνει ρεζίλι διεθνώς, εξαιτίας του πείσματος του βαθέος κράτους να οδηγήσει τον Ανδρέα Γεωργίου στη φυλακή, επειδή τόλμησε να μετρήσει το έλλειμμα του κράτους με τους ισχύοντες ευρωπαϊκούς κανόνες. Τον θέλουν στη φυλακή, επειδή –πώς το είπε ο Δ. Καμμένος;– «δεν πρέπει να δείχνεις! Πόσο μάλλον στο εξωτερικό».
Οκτώ χρόνια μετά και, ουσιαστικά, βρισκόμαστε σχεδόν στο σημείο από το οποίο ξεκινήσαμε, παρά τις θυσίες – θυμίζω μόνον πως οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αύξησαν τους οργανισμούς του Δημοσίου κατά 60%. Παραμένουμε η πλέον προβληματική χώρα της Ευρωζώνης, ως προς την οργάνωση του κράτους, την αντίληψη περί οικονομίας και την πολιτική νοοτροπία. Βρισκόμαστε ακόμη εκεί, επειδή εμείς το θελήσαμε, επιλέγοντας με την ψήφο μας το ψέμα εκείνων που υποσχέθηκαν ότι μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε όπως πριν, δηλαδή απομυζώντας την παραγωγικότητα και τους πόρους των άλλων.
«Εσείς επιλέξατε δύο φορές κυβέρνηση κομμουνιστών», όπως είπε κάποτε ένας απηυδισμένος ξένος πρεσβευτής (και αληθινός φίλος της Ελλάδας) σε μια κυρία, κατά την κρίση της οποίας οι ξένοι είναι υπεύθυνοι για όλα τα δεινά της χώρας. Εμείς επιλέξαμε ελεύθερα την εξοντωτική υπερφορολόγηση, προκειμένου να επεκτείνονται οι μηχανισμοί ενός κράτους όλο και πιο άχρηστου. Δεν έχει νόημα να αγανακτούμε λοιπόν με την Ευρώπη, επειδή το επιτρέπει να συμβαίνει. Η Ευρώπη ούτε να αποτρέψει μπορεί ούτε να επιτρέψει· η ευθύνη ανήκει πρωτίστως σ’ εμάς και αυτό μας θυμίζει ο απερχόμενος επικεφαλής του EWG.
Είναι ένα υποχρεωτικό στερεότυπο στον δημόσιο λόγο, που έχει γίνει σχεδόν συστατικό της εθνικής ιδεολογίας. Το επαναλαμβάνουν κατά κόρον πολιτικοί, εφημερίδες, θεσμικοί παράγοντες: ότι οι Ελληνες αξίζουμε καλύτερα. Αξίζουμε καλύτερα; Οι εξοικειωμένοι αναγνώστες καταλαβαίνετε την απάντηση που θα έδινα. Ας μείνει όμως ως ερώτημα, γιατί ο καθένας πρέπει να το απαντήσει για τον εαυτό του.
ΥΓ. Τις δηλώσεις του Τόμας Βίζερ στην ελβετική εφημερίδα τις μεταφέρω με κάποια σχετική επιφύλαξη, διότι τον Βίζερ διέψευσε ο… Παπαδημούλης. Προφανώς, εκείνος ξέρει καλύτερα τι είπε ο Βίζερ, ακόμη και από τον ίδιο.