Την ώρα που προχθές, ημέρα Τρίτη, το ελληνικό πολιτικό σύστημα σπαρασσόταν στην κυριολεξία με την υπόθεση Novartis –ο φάκελος της οποίας κατετέθη, καθ’ ον τρόπο συνέβη, στη Βουλή– ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ ανακοίνωνε ότι η κυβέρνησή του δέχεται σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό. Σύμπτωση, θα σπεύσει να διευκρινίσει αυτή η στήλη.
Κάποιοι ασφαλώς θα υποστηρίξουν –όχι αβάσιμα ενδεχομένως– πως πρόκειται για αντιπερισπασμό. Αλλά όπως και να έχει το όλο θέμα, είναι η πρώτη φορά –εδώ και είκοσι πέντε χρόνια– που διατυπώνεται από τα Σκόπια παρόμοια θέση, στη μακρά διαμάχη ΠΓΔΜ και Ελλάδος. Κάτι θα πρέπει να σημαίνει ίσως αυτό.
Την ίδια ημέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίαζε τη νέα στρατηγική της για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και ο πρόεδρός της Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωνε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι «δεν θα υπάρξει ένταξη» των κρατών αυτών στην Ε.Ε. «χωρίς να έχουν επιλυθεί εκ των προτέρων τα προβλήματα που αφορούν τα σύνορα».
Προφανώς, η σαφέστατη τοποθέτηση του κ. Γιούνκερ θα πρέπει να έγινε ευμενέστατα δεκτή και από την Αθήνα, καθώς στην πράξη αναιρεί τις αλυτρωτικές επιδιώξεις των «Μακεδόνων» της ΠΓΔΜ. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι ησύχασε η Ελλάς και ότι ελβετικού τύπου ηρεμία θα βασιλεύει στη Βαλκανική. Απλώς ο αλυτρωτισμός θα περάσει από το κυβερνητικό επίπεδο στην «πρωτοβουλία των πολιτών».
Μια πρόγευση της μορφής που θα προσλάβουν τα θέματα τριβής των Βαλκανίων –ύστερα από μια επίσημη απόρριψη του αλυτρωτισμού– μπορεί να έχει κανείς από την τοποθέτηση του πρωθυπουργού της Αλβανίας Εντι Ράμα σε συνέντευξή του, η οποία δημοσιεύθηκε την Τρίτη.
Ο κ. Ράμα, αφού διευκρίνισε ότι δεν τίθεται θέμα «εδαφικών διεκδικήσεων», πρόσθεσε ότι οι Τσάμηδες και τα παιδιά τους «έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν διά της δικαστικής οδού» τις περιουσίες τους στην Ελλάδα, «όπως ο κάθε Ευρωπαίος πολίτης». Αυτή θα είναι και η πολιτική που θα ακολουθήσουν προφανώς και οι φυγάδες των ανταρτοπολέμου, που είχαν καταφύγει στην ΠΓΔΜ.
Εν ολίγοις, η ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν εξαλείφει οριστικώς και τις διενέξεις του παρελθόντος. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη ούτε με την ένταξη της Ελλάδος και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Η συμμετοχή σε ευρύτερους εταιρικούς σχηματισμούς –ιδίως στην Ε.Ε.– προϋποθέτει στήριξη των παραδοσιακών εθνικών θέσεων με άλλες τεχνικές και άλλα μέσα. Οχι με εφησυχασμό. Πορεία εκτός των ευρωπαϊκών και ευρωατλαντικών δομών απλώς δεν νοείται.