Εμείς οι Ελληνες διαθέτουμε μια ιδιόμορφη και πολύ «εθνική» ικανότητα: ζούμε χρόνια πολλά με τα σκάνδαλα των πολιτικών. Είναι απίθανο ότι με αυτό το κράτος, αυτό το επίπεδο των υπηρεσιών, αυτές τις παρωχημένες δομές διοίκησης, αυτή την απαράδεκτα μεγάλη δύναμη των κομματικών υπαλλήλων, αυτές τις πρόθυμες στη διαφθορά ιδιωτικές εταιρείες, κανένα (πρακτικώς…) σκάνδαλο εις βάρος τους δεν έχει εξιχνιαστεί.
Θυμόμαστε το «σκάνδαλο Ζίμενς», όχι για εκείνους τους υπαλλήλους που καθόριζαν τις τεχνικές προδιαγραφές, αλλά μόνον για τα ονόματα πολιτικών που ακούστηκαν. Η αποκάθαρση των μηχανισμών του κράτους παραμένει άπιαστο όνειρο για τους λίγους εμάς που πιστεύουμε ότι ναι μεν το κοινωνικοοικονομικό σύστημα που έχουμε εμπλέκεται συχνά στη διαφθορά, είναι όμως καλύτερο από άλλα συστήματα ακόμη κι αν υποθάλπει υπερβολές στη λειτουργία των αυτοάνοσων μηχανισμών αποκάλυψης, διόρθωσης και τελικά αποκλεισμού του κινδύνου της διαφθοράς. Ενώ η διαφθορά αποτελεί πάντοτε κρίσιμο θέμα όλων των δυτικών δημοκρατιών, το ανοικτό καπιταλιστικό σύστημά τους παραμένει πολύ καλύτερο από άλλα γνωστά συστήματα, είτε του παρόντος είτε του πρόσφατου παρελθόντος. Πλην όμως, στην Ελλάδα έχουμε καπιταλισμό περιορισμένης ευθύνης, κράτος σοβιετικού τύπου, κόμματα που κρυφοθαυμάζουν Λατινοαμερικανούς δικτατορίσκους και έναν λαό ψηφοφόρων που υποθάλπει με την έμφυτη καχυποψία του κάθε λογής λαϊκιστική δοξασία.
Ο έντιμος και ψύχραιμος πολίτης χρειάζεται έναν έξυπνο οδηγό κατανόησης των εκχυδαϊζομένων σκανδάλων που τα εξαπολύει ο ένας πολιτικός εναντίον του άλλου πολιτικού εν τω μέσω της δημοσίας οδού, όπως συνέβαινε στις πρωτόγονες μεσαιωνικές πόλεις προτού εγκαταστήσουν συστήματα υγιεινής.
Στην περίπτωση των λεγομένων γύρω από τη Novartis και με όσα μέχρι στιγμής γνωρίζουμε, ο «οδηγός» λέει ότι στη χώρα μας όλες ή σχεδόν όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες, με προεξάρχουσες τις προστατευόμενες (από τους πολιτικούς μας) ελληνικές εταιρείες, εφάρμοζαν «κακές πρακτικές» που ενίσχυσαν τον ρυθμό αύξησης της φαρμακευτικής δαπάνης, χωρίς όμως να είναι αυτός ο μόνος λόγος. Μέχρις ότου ήρθε η τρόικα και ξεκίνησε σειρά μέτρων βίαιου περιορισμού της δαπάνης και ταυτόχρονου κυνηγητού πρακτικών που νόθευαν τον ελεύθερο ανταγωνισμό με μεγάλο κόστος για το δημόσιο σύστημα υγείας. Μέχρι στιγμής, όσα καταθέτουν οι μάρτυρες δεν διαφωτίζουν αλλά συσκοτίζουν. Αν αποκαλυφθεί το κύκλωμα διαφθοράς, τότε ευκολότερα θα «κολλήσουμε» πάνω του όσους πολιτικούς, αν υπάρχουν, πρέπει να κυνηγήσει η κοινωνία των πολιτών και όχι τα κυβερνητικά στελέχη.