Φίλος, Ελλην λεβέντης, ντερέκι 1,90, ο οποίος είχε την ευκαιρία* να υπηρετήσει τη γλυκιά πατρίδα επί εννέα μήνες στο συγκεκριμένο μέρος του Εβρου όπου συνέβη το περιστατικό με τους δύο Ελληνες στρατιωτικούς, αφηγείτο τις αναμνήσεις του από την πολύτιμη εμπειρία.
Η γραμμή των συνόρων, έλεγε, είναι νοητή και, στην πράξη, δεν μπορεί να υπάρξει. Σου δείχνουν, λ.χ., εκείνοι που ξέρουν ένα δένδρο. Μετά, στα 150 μέτρα παρακάτω, σου δείχνουν ένα ύψωμα του εδάφους που κάπως ξεχωρίζει· και σου λένε: «Να η γραμμή των συνόρων». Ποια γραμμή; Ενδιαμέσως δεν υπάρχει επίπεδη έρημος, ώστε να χαράξεις μια νοητή ευθεία και να ξέρεις πώς θα πορευθείς. Επιπλέον, τις διαδρομές από το ένα σημείο μέχρι το άλλο εκεί τις ορίζει το φυσικό περιβάλλον· δεν μπορεί η περίπολος να πάει πετώντας στο σημείο που πρέπει, μη τυχόν και πατήσει σε τουρκικό έδαφος. Το αποτέλεσμα είναι να σημειώνονται εκατέρωθεν περιστατικά όπως το πρόσφατο. Στους εννέα μήνες που πέρασε ο φίλος εκεί, τρεις φορές τούς έπιασαν οι Τούρκοι και δύο φορές έπιασαν εκείνοι τους Τούρκους. Τελικό σκορ, δηλαδή, 2-3 υπέρ των αντιπάλων.
Τα σημειώνω αυτά ως επιμορφωτικές λεπτομέρειες του μεγάλου μαθήματος που προκύπτει από την υπόθεση αυτή και μας λέει ότι, ναι, μπορούμε μια χαρά να πάμε απέναντι· πώς επιστρέφουμε είναι το ζήτημα! Θυμηθείτε το 1919-1922. Με ένα σύνταγμα καταλάβαμε τη Σμύρνη και, τρία χρόνια αργότερα, επιστρέψαμε με ενάμισι εκατομμύριο πρόσφυγες. Η Γεωγραφία έχει λύσει οριστικά το θέμα αυτό υπέρ της Τουρκίας. Η ίδια το ξέρει και το εκμεταλλεύεται απέναντί μας. Το ξέρουμε και εμείς, γι’ αυτό και έχουμε τις υψηλότερες δαπάνες για άμυνα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μεταξύ των χωρών του ΝΑΤΟ. Οσοι από την πλευρά μας το ξεχνούν, επειδή ο εγωισμός τους έχει πληγωθεί, καλά θα κάνουν να το θυμηθούν ξανά…
*: Ευκαιρία, διότι η πολύτιμη γνώση του Υπαρκτού Ελληνισμού, την οποία απέκτησε μέσω της στρατιωτικής θητείας, ήταν εκείνο που τον έκανε να αποφασίσει οριστικά να μεταφέρει τη βάση της ζωής του στο εξωτερικό. Ποτέ δεν το μετάνιωσε και ευγνωμονεί γι’ αυτό τον Ελληνικό Στρατό, που του δίδαξε τι σημαίνει ελληνικό κράτος!
Αστοχη σύγκριση
Πρόκληση δεν είναι· είναι όμως αστοχία. Αναφέρομαι στον συσχετισμό που επεχείρησε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ μεταξύ του δικού τους και του δικού μας Συντάγματος. Το έθεσε στη βάση της λογικής και με αρκετή προσοχή: αν το ελληνικό Σύνταγμα προνοεί κάποια μέριμνα για τους Ελληνες του εξωτερικού, γιατί όχι και το δικό τους κατ’ ανάλογο τρόπο. Παρ’ όλα αυτά, η σύγκριση είναι πλήρως άστοχη και προδίδει βαθύτατη άγνοια της ελληνικής πραγματικότητας, τουτέστιν του Υπαρκτού Ελληνισμού.
Δεν έχω γνώση της σχετικής πρόνοιας του Συντάγματος και δεν είναι απαραίτητο. Αυτό που ξέρω όμως είναι ότι όσοι Ελληνες φεύγουν σήμερα στο εξωτερικό –και είναι οι καλύτεροι– φεύγουν για να γλιτώσουν από το τέρας, του οποίου η ύπαρξη στηρίζεται στην κατοχύρωση που του προσφέρει το Σύνταγμα (π.χ., η απαγόρευση ιδιωτικών πανεπιστημίων). Φεύγουν για να γλιτώσουν από τη «μέριμνα» του κράτους για τους πολίτες του στο εσωτερικό, όχι για να την αναζητήσουν στο εξωτερικό. Εξάλλου, τι συζητούμε, όταν όλοι γνωρίζουμε ότι το Σύνταγμα υπάρχει στην Ελλάδα για να μην τηρείται; Εκείνοι ενδεχομένως να το τηρούν, εμείς όχι· επομένως ας μη συγκρίνουμε τα ανόμοια μεταξύ τους…
Πατρίδες και γένη
Στη Γερμανία, έχει τεθεί από την αρμόδια Αρχή για την ισότητα των φύλων ζήτημα αλλαγής μιας λέξης στον εθνικό ύμνο τους επειδή, λένε, αποκλείει τις γυναίκες. Πρόκειται για τη λέξη «Vaterland» (πατρίδα). Οι υποστηρικτές της ιδέας, η οποία εγείρει σοβαρές αντιδράσεις, παραπέμπουν στα παραδείγματα του Καναδά και της Αυστρίας. Ο Καναδάς σχεδόν δεν είναι χώρα (τελευταίως αλλάζουν τα αγγλικά τοπωνύμια με εκείνα στη γλώσσα των ιθαγενών, με αποτελέσματα άκρως γελοία…) Οσο για την Αυστρία, θα συμβούλευα τους Γερμανούς φίλους να σκέπτονται τι καλά παίρνουν από εκεί. Περιττεύει, νομίζω, να θυμίσω το όνομα του Αυστριακού που έγινε δεκτός το 1918 στον βαυαρικό στρατό και τι ακολούθησε…
Η ατυχία των Γερμανών, πάντως, είναι ότι η λέξη «πατρίδα» στη γλώσσα τους είναι γένους ουδετέρου (das Vaterland) και αυτό δεν βοηθά. Η ελληνική γλώσσα, αντιθέτως, έχει λύσει μόνη της το ζήτημα προτού καν προκύψει: η πατρίδα προέρχεται μεν από τη λέξη πατήρ/πατέρας, που αποκλείει τις γυναίκες, είναι όμως γένους θηλυκού. Οπότε ποιος μπορεί το παραμικρό; Εχουμε την τέλεια ισορροπία.