Πιστεύεις στην αλλαγή; Απόδειξέ το!

Πιστεύεις στην αλλαγή; Απόδειξέ το!

2' 39" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τ​​ο Κίνημα Αλλαγής θα ’θελε να πιστέψουμε ότι πιστεύει στην αλλαγή. Ας κάνουμε καλόπιστα την παραχώρηση. Υπάρχουν πειστήρια που θα μας επιτρέψουν να διατηρήσουμε την πεποίθηση αυτή;

Στην κοινοβουλευτική ψηφοφορία για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής στην υπόθεση Novartis, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι έριξαν στις κάλπες ένα ψηφοδέλτιο δικής τους εμπνεύσεως. Τι δηλώνει αυτή η πράξη; Κατ’ αρχάς, πολιτική αμηχανία – το ψηφοδέλτιο ήταν άκυρο. Κυρίως, όμως, αποκαλύπτει νοοτροπία.

Στο κοινοβουλευτικό σύστημα, τι συνιστά έγκυρη ψήφο δεν το ορίζουν οι ψηφοφόροι ατομικά αλλά οι κανόνες του παιχνιδιού. Οπως δεν ορίζουν τα άτομα τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας, έτσι δεν καθορίζουν οι βουλευτές τι είδους ψηφοδέλτια θα ρίξουν στην κάλπη.

Οταν κάποιος επιλέγει ψηφοδέλτιο της αρεσκείας του, δεν μετέχει στον κοινό λόγο του θεσμού που τυπικά είναι μέρος του. Είναι σαν να παίζεις σκάκι και ο συμπαίκτης σου να συμπεριφέρεται παίζοντας τάβλι! Οι παίκτες ζουν σε παράλληλα σύμπαντα. Η επικοινωνία καθίσταται ανέφικτη. Συνθήκη της αμοιβαίας κατανόησης είναι να χρησιμοποιούμε τις έννοιες με παρόμοιο τρόπο. Οταν κόμματα αρνούνται να μετάσχουν με τον θεσμικά συντεταγμένο τρόπο σε μια ψηφοφορία, συμπεριφέρονται μη θεσμικά – επιλέγουν την ασυνεννοησία. Πώς θα πείσουν ότι πασχίζουν για «εθνική συνεννόηση» όταν ορίζουν αυτοεξυπηρετικά τους κανόνες του παιχνιδιού; Συνεχίστε την ανάγνωση.

Ο επικεφαλής του Ποταμιού Στ. Θεοδωράκης είχε καταθέσει πρόταση νόμου για τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ). Ο κ. Τσίπρας τον κάλεσε πρόσφατα στο Μαξίμου για περαιτέρω συζήτηση. Ο κ. Θεοδωράκης ανταποκρίθηκε θετικά.

Πώς αντέδρασε η κυρία Γεννηματά; «Για το Κίνημα Αλλαγής», είπε, «άλλο ζήτημα είναι η ανάγκη εθνικής συνεννόησης για τα μεγάλα εθνικά θέματα και άλλο τα επικοινωνιακά παιχνίδια του κ. Τσίπρα». Ενδιαφέρον. Η επικεφαλής του Κ.Α. δέχεται την επιδίωξη της εθνικής συνεννόησης αλλά απορρίπτει τη συγκεκριμένη κίνηση. Πώς φαντάζεται την εθνική συνεννόηση; Τι μορφή θα έπρεπε να λάβει η κίνηση του αντιπάλου της για να την κάνει αποδεκτή; Θα ανέμενε, ρεαλιστικά, ιεραποστολική ανιδιοτέλεια από τον αντίπαλο; Την επέδειξε μήπως και η ίδια; Στην πολιτική επωφελείς αλλαγές συμβαίνουν όταν συμπίπτει το πολιτικό όφελος με τη συγκυρία. Τη σύσταση ΣΕΑ έχουν προτείνει κατά καιρούς και η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Δεν μιλάμε για κάποια ρηξικέλευθη πρόταση.

Το ρηξικέλευθο είναι άλλο: όχι η πρόταση, αλλά η κοινή προσπάθεια για την υιοθέτησή της. Εδώ συναντάμε την ασυνεννοησία ξανά. Σε ένα κομματικό σύστημα ακραίας πόλωσης, οι παίκτες σκέπτονται αποκλειστικώς ωφελιμιστικά. Προσποιούνται ότι πιστεύουν στην «εθνική συνεννόηση», δρουν όμως για τη μεγιστοποίηση του ιδίου οφέλους. Η προσποίηση συντηρεί το πρόσχημα της υπευθυνότητας (μια αρετή που οι πλείστοι θέλουν να δείχνουν ότι έχουν). Η εμμονική ιδιοτέλεια στερεί τον αντίπαλο από τη δυνατότητα να πετύχει πολιτικά κέρδη. Αποτέλεσμα; Εθνική ζημία. Ακόμα κι εκεί που τα κόμματα συμφωνούν, αδυνατούν να συνεννοηθούν.

Σε ένα θεσμικώς ανώριμο κομματικό σύστημα, οι αντίπαλοι κόβουν τις γέφυρες επικοινωνίας, επιδιώκοντας παντοιοτρόπως την κατίσχυση. Σε ένα ώριμο σύστημα, οι αντίπαλοι και διαφωνούν και συνεννοούνται. Σε πρόσφατο άρθρο της η βουλευτής των Εργατικών Αννα Τάρλεϊ έγραψε: «Διαφωνώ με την Τερέζα Μέι σχεδόν σε κάθε θέμα εσωτερικής πολιτικής, αλλά όταν πρόκειται για την ασφάλεια της Βρετανίας […] υπάρχουν σημεία συμφωνίας». Μαζί με μερικές δεκάδες Εργατικών βουλευτών υποστήριξε την απόφαση της πρωθυπουργού για την απέλαση Ρώσων διπλωματών.

Να πιστέψουμε ότι το Κίνημα Αλλαγής είναι κίνημα αλλαγής;

* Ο κ. Χαρίδημος Κ. Τσούκας (www.htsoukas.com) είναι καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή