Δικαιολογείται η Θεσσαλονίκη να διαμαρτύρεται για το «αθηνοκεντρικό» κράτος; Υπάρχουν άτομα ή ομάδες έτοιμες να εκμεταλλευτούν τη δυσπιστία; Και, εάν ναι, υπάρχουν προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός πολιτικού σχήματος με χαρακτηριστικά «Λέγκας του Βορρά»; O Yφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης και ο βουλευτής της Ν.Δ. Κώστας Γκιουλέκας βρέθηκαν στις «Συναντήσεις», που ξεκίνησαν με την προειδοποίηση για ποδοσφαιρικό Grexit και ολοκληρώθηκαν με την ποινή στον ΠΑΟΚ για την εισβολή του Ιβάν Σαββίδη στο γήπεδο της Τούμπας.
Ρόλο οικοδεσπότη ανέλαβε ο κ. Αμανατίδης, στον 8ο όροφο του Υπ. Εξωτερικών, επί της Βασιλίσης Σοφίας. Καταννοώ ότι η ποδοσφαιρική επικαιρότητα δυσχεραίνει – λιγότερο ή περισσότερο – τις τοποθετήσεις των δύο συνομιλητών μου. Άλλωστε αμφότεροι εκλέγονται στην Α' Θεσσαλονίκης.
«Καλό είναι οι ομάδες να κρίνονται στα γήπεδα» σημειώνει ο Κ. Γκιουλέκας, υπογραμμίζοντας ότι θα πρέπει να υπάρχει ισονομία για όλους. «Όλοι καταδικάζουμε τα αρνητικά, δεν λέμε πως όταν γίνεται κάτι στη Θεσσαλονίκη θα πρέπει να κρίνεται με άλλα μέτρα και σταθμά αλλά οι νόμοι να εφαρμόζονται για όλους», αρκείται να σημειώσει. Αντιθέτως, ο κ. Αμανατίδης μοιάζει διατεθειμένος να πει περισσότερα. Ίσως γιατί η έκρυθμη κατάσταση στο ποδόσφαιρο και στη Θεσσαλονίκη, συνιστά πρόβλημα για την κυβέρνηση. «Ειδικά για τελευταίο γεγονός (σ.σ. τη διακοπή του αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ στην Τούμπα) οι φίλαθλοι ήταν υποδειγματικοί… Δεν έχω πειστεί αν πρέπει να τιμωρούνται όλοι εάν κάποιο πρόσωπο, όσο ψηλά κι αν είναι, έκανε κάτι. Ίσως δεν θα πρέπει για τη συμπεριφορά ενός Προέδρου να τιμωρείται όλη η ομάδα. Ίσως χρειάζεται κάποια αλλαγή», σημειώνει. Προσθέτει, ωστόσο, ότι ανεξαρτήτως ομάδας, οι κανόνες και οι νόμοι πρέπει να τηρούνται.
Ο 57χρονος Αμανατίδης, γεννήθηκε στο Κιλκίς και σε ηλικία 17 χρονών μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη. Επιχειρεί να εξηγήσει την «οργή» των φιλάθλων του ΠΑΟΚ αλλά και να εξηγήσει το επιχειρηματικό και πολιτικό παίγνιο γύρω από τα αθλητικά της πόλης (και εμμέσως της χώρας ολόκληρης). «Πρέπει να βάλουμε τέλος στην καχυποψία, παλαιότερα διυλιζόταν ο κώνωπας και καταπινόταν η κάμηλος» σημειώνει εξηγώντας ότι αυτό ίσχυε σε όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής κοινωνίας. «Έτσι και στο ποδόσφαιρο, υπήρχαν πολυ έντονες παρεμβάσεις, προκλητικές αποφάσεις, μία έντονη πολιτική και οικονομική διαπλοκή που κατέστρεψε τις ομάδες στη Βόρεια Ελλάδα, έχω τα παραδείγματα του Άρη και του Ηρακλή».
Έχουν δίκιο να διαμαρτύρονται, γενικώς, οι βορειοελλαδίτες; Βουλευτής από το 2004 ο, γέννημα – θρέμμα Θεσσαλονικιός, Γκιουλέκας, αποκηρύσσει καθε λογική διχασμού. «Ουδείς θέλει να δημιουργήσει στεγανά, κάτι που θα διαχωρίσει το βορρά από το νότο… Η χώρα είναι ενιαία, έτσι πρέπει να παραμείνει» σημειώνει εμφατικά. Ο ίδιος, πάντως, προσθέτει ότι «στη Βόρεια Ελλάδα γευόμαστε πολλές φορές την έλλειψη των κρατικών υποδομών που μας αναγκάζουν να προστρέχουμε στο αθηνοκεντρικά δομημένο κράτος…». Ο κ. Γκιουλέκας αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην υποστελέχωση των δημοσίων υπηρεσιών, στην ανεργία, στα προβλήματα στα νοσοκομεία. Ανάλογα προβλήματα υπάρχουν και στην Αθήνα, την Πάτρα, το Ηράκλειο, σημειώνω, μόνον που η Θεσσαλονίκη μάλλον φωνάζει περισσότερο. «Αν επιμένουμε είναι γιατί η Βόρεια Ελλάδα είναι μία ευαίσθητη περιοχή, πιο ευαίσθητη από άλλες καθώς αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως στη Θράκη και την επίσκεψη Ερντογάν, το Σκοπιανό, τα Τίρανα». «Δεν ανταγωνιζόμαστε την Αθήνα, αλλά πόλεις όπως το Μόναχο και η Βαρκελώνη, δεν διεκδικούμε εμείς να γίνουμε μία 2η πρωτεύουσα, βδελύσσομαι τον όρο συμπρωτεύουσα».
Κατά τον κ. Αμανατίδη, ιστορικοί λόγοι εξηγούν αυτή την αντίληψη. «Η νομή της εξουσίας στο πρώτο ελληνικό κράτος αφορούσε την Αθήνα, την Πελοπόννησο, τη Στερεά… αυτό συνεχίστηκε και μετά την απελευθέρωση, 100 χρόνια αργότερα, των υπόλοιπων περιοχών. Πάντοτε υπήρχε μία διαφορά δυναμικού ως προς τη στελέχωση του τότε κρατικού μηχανισμού και πόσο κοντά «ένιωθαν» οι κάτοικοι των άλλων περιοχών στην εξουσία και στα κέντρα λήψης αποφάσεων» σημειώνει. Η κατάσταση αυτή, ισχυρίζεται, είχε επιπτώσεις στη νοοτροπία των ανθρώπων κι ακόμη κι αν, πλέον, είναι παρελθόν, ως αντίληψη υπάρχει. «Δεν αισθανόμαστε ότι υπάρχει μιζέρια ότι είμαστε ριγμένοι αλλά κάποια στιγμή σε αυτή τη χώρα θα πρέπει να μιλήσουμε σοβαρά για την αποκέντρωση, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κεντρικής Μακεδονίας και όποιας άλλης περιφέρειας. Αυτό προσπαθούμε και υλοποιούμε με την πραγματοποίηση των περιφερειακών αναπτυξιακών συνεδρίων, ώστε να αποφασίζουμε εμείς και όχι κάποιοι άλλοι για εμάς».
Η συζήτηση τραβάει σε μάκρος, ενίοτε λαμβάνοντας χαρακτήρα κομματικής, προεκλογικής αντιπαράθεσης. Στο τραπέζι πέφτουν οι πολιτικές του ενός ή του άλλου κόμματος, η Novartis, ο ρόλος του Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης ή του Γραφείου Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη. Αναρωτιέμαι εάν δημιουργούνται προϋποθέσεις συγκρότησης ενός πολιτικού φορέα με τοπικιστικά, πατριωτικά ακόμη και ποδοσφαιρικά χαρακτηριστικά.
«Δεν μπορούμε να μείνουμε σε λογικές του χθες “κόβουμε την Ελλάδα στα δύο” με κινητοποιήσεις οπαδικού ή άλλου χαρακτήρα» σημειώνει ο βουλευτής της Ν.Δ. «Αλοίμονο αν κάποιοι σκέφτονται τη δημιουργία Λέγκας του Βορρά, η Β. Ελλάδα θα πρέπει να δυναμώσει και να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, χωρίς συμπρωτεύουσες χωρίς παράλληλους ρόλους κλπ. Δεν μπορούμε να συζητάμε στα σοβαρά για τέτοιου είδους “κινήματα”. Αν κάτσει να διαβάσει κάποιος τη σύγχρονη ιστορία θα αντιληφθεί τις συνέπειες ενός εθνικού διχασμού».
«Όποιος προσπαθήσει να επαναφέρει διαχωρισμούς που είχαν αναφορά σε άλλες ιστορικές περιόδους, θα αποτύχει, θα καταστεί γραφικός» σημειώνει ο κ. Αμανατίδης. Αναγνωρίζει πάντως πως, παράλληλα με τη διαπραγμάτευση για το Σκοπιανό, κάποιοι ίσως σκέφτηκαν «να ψαρέψουν στα θολά νερά, βάζοντας μπροστά ένα αθλητικό γεγονός μαζί με εθνικά ζητήματα, να μπλέξουν για παράδειγμα και το Μακεδονικό». «Δεν θα μπορέσουν, ο κόσμος καταλαβαίνει… Όσο θα ξεκαθαρίζουν τα πράγματα, τόσο θα περιορίζεται η όποια δυναμική, όσο θα ξεθολώνουν τα νερά, όλο και περισσότεροι θα βλέπουν το δόλωμα και δεν θα τσιμπάει κανείς».