Μέσα στο προσεχές διάστημα, η Ελλάδα ετοιμάζεται να ξαναβγεί στις αγορές με την έκδοση 7ετούς ομολόγου, καθώς το διεθνές περιβάλλον κρίνεται θετικό για νέα δοκιμαστική έξοδο, για την άντληση κεφαλαίων με ανεκτό επιτόκιο. Ο δοκιμαστικός κύκλος αναμένεται να κλείσει το προσεχές δίμηνο, με την έκδοση 10ετούς ομολόγου, ώστε να σχηματιστεί μια πληρέστερη κλίμακα αποδόσεων για τους επενδυτές και να ολοκληρωθεί το απόθεμα ασφαλείας, ο λεγόμενος κουμπαράς του κράτους.
Ηδη, από τις προηγούμενες εκδόσεις, η χώρα έχει αντλήσει 6 δισ. ευρώ. Οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν δεσμευθεί ότι θα συνεισφέρουν σε αυτόν τον κουμπαρά περίπου 9 δισ. Απομένουν λίγα, λοιπόν, ακόμη, για να διαμορφωθεί ένα απόθεμα της τάξεως των 18 δισ., επαρκές για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας έως ότου οι τρεις διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αναβαθμίσουν την πιστοληπτική της ικανότητα κατά 5 βαθμίδες σε επενδυτική βαθμίδα – που υπολογίζεται να γίνει στα τέλη 2019.
Ουσιαστικά, το απόθεμα ασφαλείας που θα λειτουργεί ως εγγύηση για να βγαίνει η χώρα στις αγορές και να δανείζεται με επιτόκια που αντέχει η οικονομία (θυμίζω ότι το 2010 κλειδωθήκαμε έξω από τις αγορές με επιτόκιο περίπου 6%…) έχει ήδη σχηματιστεί. Ως εκ τούτου, η συζήτηση περί της προληπτικής γραμμής, ακόμα κι αν υποθέταμε ότι το γερμανικό Κοινοβούλιο θα συμφωνούσε να μας παραχωρηθεί τέτοια γραμμή (όπερ απίθανο, διότι όλοι θέλουν να τελειώνουν με την Ελλάδα – όχι να της δώσουν και νέα λεφτά!), με τα σημερινά δεδομένα στερείται ουσίας.
Οσον αφορά την απώλεια του waiver που απολαμβάνουν οι τράπεζες (της ευχέρειας, δηλαδή, να δανείζονται φθηνότερα από την ΕΚΤ με ενέχυρο ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου), πιστεύω ότι η σημασία της μεγαλοποιείται. Στη χειρότερη περίπτωση θα έχει μικρό κόστος για τις τράπεζες (περί τα 50 εκατ.), το οποίο μπορεί να μειωθεί έτι περαιτέρω.
Τώρα, καθώς φεύγει ο κίνδυνος για τις τράπεζες (αφού φαίνεται ότι όλες θα περάσουν επιτυχώς τα τεστ αντοχής), το τοπίο καθαρίζει. Ενα σημαντικό θέμα είναι να διασφαλιστεί ότι ο κουμπαράς δεν θα ανοιχθεί, καθώς εισερχόμαστε σε μια περίοδο διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων, που ανοίγει τον Μάιο 2019 χωρίς να διαθέτει ασφαλή ημερομηνία λήξης. Θα πρόσθετα ότι η δημιουργία και η διατήρηση ανέπαφου του κουμπαρά είναι ευκαιρία να αποκτηθεί και ένα πολύτιμο εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής. Τι εννοώ;
Την Πέμπτη, η διευθύντρια του ΔΝΤ Κρ. Λαγκάρντ αναφέρθηκε και στις απειλές που συνεπάγεται το τεράστιο παγκόσμιο χρέος, που είναι 40% μεγαλύτερο από εκείνο το 2007 και επανέλαβε την ιδέα της δημιουργίας «κουμπαράδων», ώστε να υπάρχει η δυνατότητα αντίδρασης στην επόμενη φάση του κύκλου, όταν (με βεβαιότητα) έρθει η ύφεση. Αυτό θα προσφέρει ένα εργαλείο άσκησης αντικυκλικής πολιτικής. Κι η επόμενη (ευρωπαϊκή) ύφεση δεν βρίσκεται μακριά.