Οι δύο παράλληλες κρίσεις που διέρχεται η Ελλάδα, αρχικά της οικονομίας και έπειτα της γεωπολιτικής και της ασφάλειας, έχουν ερμηνευθεί τα τελευταία χρόνια με διάφορους τρόπους. Ο πλέον επιφανειακός, αυτός στον οποίο, δυστυχώς, συμβάλλει και η συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ, περιορίζεται στην αναπαραγωγή του στερεοτυπικού «καβγά» ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Πρόκειται για μια «κλειστή» συζήτηση, η οποία δεν αφορά κανέναν, έξω από τους προσήλυτους ή εθισμένους (κατ’ επάγγελμα) στον δημόσιο διάλογο. Ο απεγκλωβισμός από αυτή τη συζήτηση, σε επίπεδο που, πολλές φορές, διεξάγεται σε μια παράλληλη διάσταση, αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις για τη σύνδεση των πολιτικών «ελίτ» με τη «νέα» ελληνική κοινωνία.
Προτού αρχίσουν να εξάγονται συμπεράσματα, βάσει των οποίων θα εξελιχθεί (θεωρητικά) η επόμενη δεκαετία ή και εικοσαετία της οντότητας εντός της οποίας κατοικούμε, αναπτυσσόμαστε ή παρακμάζουμε περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι, είναι πολύ κρίσιμο να γίνει αντιληπτό ποιοι είμαστε πια. Είναι οι Ελληνες ένας λαός με εμφυλιοπολεμικές αγκυλώσεις; Είναι ακροδεξιοί; Ή μήπως είναι «κρατιστές»; Είναι αυθεντικά προοδευτικοί; Ή απλώς συμφωνούν με διάφορες προοδευτικές πολιτικές, όταν αυτές δεν έρχονται σε σύγκρουση με τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις τους; Τα ερωτήματα που θα μπορούσαν να τεθούν είναι άπειρα. Με πολλές απαντήσεις που θα παρέπεμπαν σε αντίστοιχες κατηγορίες ανθρώπων. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι.
Ωστόσο, εκείνο που αντιλαμβάνονται όλοι, ανεξάρτητα από το εισόδημα, τη μόρφωση, τις πραγματικές προοπτικές, είναι η δυναμική. Αυτή είναι απούσα από τη σημερινή Ελλάδα και εξαντλείται στους αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης που προέρχονται από όχι κατ’ ανάγκην παραγωγικές δραστηριότητες. Ουδείς θέλει να επενδύσει είτε χρήματα είτε μόχθο σε ένα μέλλον με μόνη διακριτή εξέλιξη τις αυξανόμενες φορολογικές υποχρεώσεις ή την καταδίκη σε μια στάσιμη επιβίωση. Η ίδια η έννοια της φτώχειας, την οποία κακοποιούν τακτικά οι κυβερνώντες, δεν εμπεριέχει εννοιολογικά αξιοπρέπεια ή υπερηφάνεια, παρά μόνον ως στοιχεία της προσωπικής κράσης καθενός εξ όσων την υφίστανται. Μπορεί να διαμορφωθεί σε αυτή τη χώρα ένα νέο, ανοικτό πλαίσιο το οποίο θα συμπεριλάβει και όσους θεωρούν ότι είναι «χαμένοι»; Αν ναι, έχει καλώς. Αν όχι, τότε τα πολιτικά εξαμβλώματα που γεννήθηκαν μετά το 2012 δεν θα επιστρέψουν εύκολα στη σκοτεινή σπηλιά τους…