Ο στόχος επετεύχθη. Το νομοσχέδιο για τις αναδοχές πέρασε και δεν ακούμπησε τη Ν.Δ. Δεν επαναλήφθηκε δηλαδή ο κλυδωνισμός για την αναγνώριση ταυτότητας φύλου – τότε που το κόμμα και ο πρόεδρός του είχαν όντως μπει στη βάσανο του διλήμματος. Είχαν μπει γιατί τους είχε εξωθήσει και η Εκκλησία, που στην περίπτωση των αναδοχών αντέδρασε μόνο κατόπιν εορτής και χαμηλόφωνα – χωρίς προηγουμένως να έχει μετατρέψει σε άμβωνες τα τηλεπαράθυρα.
Το μόνο κόστος για την αξιωματική αντιπολίτευση ήταν ότι αποκαλύφθηκε με πόσο χαλαρά κριτήρια γίνονται μέχρι στιγμής οι μεταγραφές από άλλους πολιτικούς χώρους. Η πολύπλαγκτη Κατερίνα Μάρκου, η εισηγήτρια που κατόρθωσε να καταψηφίσει την εισήγησή της, δεν φαίνεται πάντως να κατάγεται από κάποιον χώρο της πολιτικής. Φάνηκε σαν να βρέθηκε στη Ν.Δ. ριγμένη από την επικράτεια του αλλόκοτου.
Κατά τα άλλα, η επιλογή τής «κατά συνείδηση» ψήφου επέτρεψε στο κόμμα να δείξει και μια άλλη γωνία της φυσιογνωμίας του. Αν ήθελε να το πει κανείς με τα κλισέ της δημοσκοπικής ορολογίας, θα έλεγε ότι η χαλαρή γραμμή επέτρεψε στη μικρή φιλελεύθερη μειοψηφία του ακροατηρίου της Ν.Δ. να νιώσει ότι εκπροσωπείται κάπως, έστω και από μια δράκα τριών βουλευτών.
Κάπου εδώ τελειώνει το πολιτικό ταμείο μιας υπόθεσης που σε λίγες ημέρες –πόσο μάλλον μέχρι τις εκλογές– δεν θα τη συζητάει πια κανείς. Κι ωστόσο η τροπή που πήρε δεν είναι άμοιρη σημασίας για το κόμμα που είναι –και, κυρίως, για το κόμμα που θέλει να γίνει– η Νέα Δημοκρατία. Δεν έχει τόση σημασία το γεγονός ότι τρεις γυναίκες της Κοινοβουλευτικής Ομάδας έδειξαν ότι η Δεξιά δεν είναι μονόχρωμη. Περισσότερη σημασία έχει ο τρόπος τους.
Yπερασπίστηκαν το δικαίωμα της αναδοχής και από ομόφυλα ζευγάρια όχι από θέση ηθικής υπεροχής έναντι των «αφώτιστων»· ούτε μόνο με νομικά επιχειρήματα.
«Τρεις χιλιάδες παιδιά διαβιούν σε ιδρύματα και μαιευτήρια… Παιδιά που παραμένουν σε μαιευτήρια για διάστημα που υπερβαίνει τον ένα χρόνο, ενίοτε χωρίς πρόσβαση σε φυσικό φως, χωρίς να μπορούν να νιώσουν τη στοργή ενός γονέα», είπε στη Βουλή η Νίκη Κεραμέως. «Κανείς δεν έπαθε τίποτε από την πολλή αγάπη», είχε πει λίγες ημέρες πριν η Ντόρα Μπακογιάννη.
Αυτός ο λόγος, σε αντίθεση με τον αυτάρεσκο διδακτισμό ορισμένων στρατευμένων δικαιωματιστών, φωτίζει το θέμα με συναισθηματική ευφυΐα, χωρίς να ενδιαφέρεται να ταξινομήσει τις αντίθετες απόψεις σε ιδεολογικά στρατόπεδα.
Είναι ένας λόγος που θα μπορούσε να αποτελέσει κομματικό κεκτημένο για το επόμενο ηθικοπολιτικό δίλημμα. Για την επόμενη φορά που η Ν.Δ. θα μπει στον πειρασμό να επαναπαυθεί στα στερεότυπά της και να παραιτηθεί εκ των προτέρων από την προσπάθεια να πείσει.