Μόνον οι μετέχοντες στη διακυβέρνηση αυτής της χώρας δείχνουν να μην έχουν διδαχθεί αρκετά από την ελληνική εμπειρία. Πορεύονται προς το μέλλον με τις επαναλαμβανόμενες παλιές κινήσεις που συνεπάγεται κάθε αποσύνθεση. Ιδωμένες από έξω, από οποιοδήποτε αρχιμήδειο σημείο, οι επιλογές τους μοιάζουν νοητές μόνον αν παραμερίσουμε πολλές αλήθειες.
Είναι η συνήθης απάντηση στο ερώτημα γιατί, παρά τις θυσίες, χάνουμε διαρκώς τη συστηματική σύνδεση με μια στοιχειώδη ευημερία. Δεν είναι όλα «τυφλά». Η μικρή βασανισμένη ηλιόλουστη ευλογημένη χώρα με τους ευρηματικούς κατοίκους ενίοτε αγαλλιά μέσα στα διάσπαρτα άνθη των επιτυχιών της. Ομως αυτά δεν τροποποιούν τη γενική ροπή μιας χώρας όπου δεν εφαρμόζεται ό,τι επιβάλλεται αλλά ό,τι βολεύει το πελατειακό κράτος, και δρα όταν «δεν πάει άλλο», με πολλαπλάσιο κόστος. Μια χώρα που θυσιάζει το κοινό συμφέρον στην κομματική γραμμή και δεν σταματά να χαράσσει κύκλους χρεοκοπίας. Ο τρόμος της πικρής αλήθειας έχει εξημερωθεί εφόσον έγινε μόνιμη επωδός.
Είμαστε η χώρα που προτιμά τη μεγέθυνση του ιδιωτικού χρέους και τις κατασχέσεις από τις μεταρρυθμίσεις· την πλάνη από το πραγματικό· τις προσλήψεις και μονιμοποιήσεις στο Δημόσιο προς τέρψη της εκλογικής πελατείας από την εξυγίανση του υδροκέφαλης μηχανής· τον τριπλασιασμό των γενικών και ειδικών γραμματέων, τον πολλαπλασιασμό των φορέων, τη γιγάντωση του κομματικού κράτους και τη συντήρησή του διά της υπερφορολόγησης από την ορθολογική κατανομή δυναμικού και το «κοσκίνισμα» με πιθανότητες αξιοποίησης και των «αποκοσκινιδίων»· τη διαρκή εκκρεμότητα από τη λύση· την εξαφάνιση της τεχνικής εκπαίδευσης υπέρ της εκλογικά εξαργυρώσιμης πανεπιστημιοποίησης, την αναβολή σχεδίων, τη στρέβλωση, τη σιωπηλή φθορά, το τέλμα. Αν συμμορφωνόταν με μία από τις χιλιοπροταθείσες «θεραπείες», θα ήμασταν άλλοι, αλλιώς.
Αλλά προτιμά τις χωματερές από τις υπερσύγχρονες –αλλού κοινές, ανάμεσα σε γειτονιές– υποδομές, τις δαπανηρές ξεπερασμένες ρυπογόνες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας από την εκμετάλλευση του ήλιου, του αέρα, την πανάκριβη υδροφόρα από το στήσιμο δικτύων και αφαλατώσεων. Προτιμά την αδράνεια και τη στασιμότητα από τη συγκράτηση του νέου επιστημονικού δυναμικού· τη σύνταξη στα 50 ή τα 55, την έξοδο μετά 15ετή ή 20ετή απασχόληση με ελάχιστες εισφορές, τις συντάξεις άγαμων θυγατέρων και στη συνέχεα το οριζόντιο «λεπίδι» για όλους. Επιλέγει την κάλυψη φοροφυγάδων και φοροκλεπτών και την εξαντλητική επιβάρυνση όσων πληρώνουν φόρους και εισφορές.
Προτιμά τους ψεκασμούς και τον Αγιο Πορφύριο από την αριστεία, μισεί τη διαφάνεια, την αυτονομία, τα συστήματα ελέγχου, τις ανεξάρτητες αρχές· αδιαφορεί για τη διατήρηση αξιών που θα έπρεπε να συνυπάρχουν αρμονικά στην κοινωνία, τη διαχείριση των διαφορών. Επιθυμεί τη χειραγώγηση της Δικαιοσύνης, τη διάσπαση της πολιτικής σκηνής, τον έλεγχο της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης. Ενδιαφέρεται μόνο για την επιβολή της ιδίας «ορθής» άποψης.
Εξαργυρώνει την επιβίωση του παρασιτικού συστήματος με την αποδοχή σκληρών όρων και μετακυλίει στους ώμους των αδυνάτων όλη τη ζημιά από την άρνηση να εγκαταλείψει κεκτημένα. (Η Πορτογαλία έθεσε τέλος στην πολιτική λιτότητας, εξυγίανε τον προϋπολογισμό, βελτίωσε τις συνθήκες για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καταπολέμησε τη γραφειοκρατία, εκσυγχρόνισε τη δημόσια διοίκηση, μείωσε το έλλειμμα, αύξησε μισθούς και συντάξεις… ήθελε. Και βγήκε από την κρίση. Ρυθμός ανάπτυξης 2,7%, πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσον όρο.)
Οι άνθρωποι βαρυγκομούν όμως σιωπούν, κι ας τους είναι προσιτά τα αποδεικτικά της κακοδαιμονίας. Λένε, «όλα περνούν». Ωστόσο, πόσο κατανοούν την εμβέλεια αυτής της τρομακτικής κοινοτοπίας; Βλέπουμε τέρατα αλλά δεν συγκινούμαστε, γιατί θεωρούμε ότι τίποτα δεν θα αλλάξει ριζικά στη ζωή μας.
Φταίμε λίγο κι εμείς που δεν καταφέρνουμε να χειραφετηθούμε από την ψευδαίσθηση του ανεπανόρθωτου, την οποία συντηρούν όσοι επιδιώκουν τη «σωτήρια» γι’ αυτούς ακινησία.