Εύκολες, εν θερμώ, διχαστικές ετυμηγορίες

Εύκολες, εν θερμώ, διχαστικές ετυμηγορίες

2' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Προδότες!». Εκφέρεται όλο και λιγότερο ως κενός περιεχομένου, δηλαδή αποδείξιμης προδοτικής ενέργειας, πολιτικός χαρακτηρισμός και όλο και περισσότερο ως «ετυμηγορία», με οργή και μίσος, από εκείνους που αυτοχαρακτηρίζονται προστάτες του έθνους προς εκείνους που κατηγορούνται ότι γίνονται συνένοχοι με τον εχθρό.

Οπου εχθρός βλέπε τρόικα, δανειστές, Ε.Ε., Σκόπια, Τουρκία… Εκτοξεύεται ως ύβρις εναντίον πολιτικά αντιφρονούντων, κρατικών αξιωματούχων που θεωρείται ότι απέτυχαν να ενεργήσουν προς το συμφέρον των πολιτών, πολιτικών που υπέγραψαν τα μνημόνια, εκείνων που δεν τα καταδίκασαν, όσων συζητούν ένα όνομα για τα Σκόπια με συνθετικό τη λέξη Μακεδονία, όλων εκείνων των «αρνησιπάτριδων», των «εξωμοτών», των «φιλήκοων των ξένων» που μέσω μιας «Ανοπαίας ατραπού» (το μυστικό πέρασμα από το οποίο ο Εφιάλτης οδήγησε τα περσικά στρατεύματα από τον Ασωπό στα στενά των Θερμοπυλών αιφνιδιάζοντας τις ελληνικές δυνάμεις) πιστεύεται ότι ωθούν τη χώρα σε έναν υποτιθέμενο όλεθρο.

Και όχι μόνο. Αποδίδεται, εύκολα, στοχευμένα, σε όποιον γίνεται για κάποιο λόγο δυσάρεστος, κρίνεται ότι αμφισβητεί εσωτερικούς μηχανισμούς και κομματική πειθαρχία, αθετεί υποσχέσεις, εγκαταλείπει «αρχές», καταπατά «όρκους». Εκστομίζεται ακόμη και εναντίον των νέων που «εγκαταλείπουν τη μάχη» στην πατρίδα για να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό… Προδότες χαρακτήρισε ο Τραμπ προ καιρού όσους προβαίνουν σε διαρροές στον Τύπο – τον μέγα εχθρό των λαϊκιστών.

Ο άλλος, ο ετερόγνωμος, είναι αντίπαλος και πρέπει να «εξουδετερωθεί». Σε ένα πολιορκημένο από πλήθος (φανταστικές ή αληθινές) απειλές φρούριο, την Ελλάδα, η διαφωνία είναι προδοσία, υποστηρίζουν. Δεν χωρούν διάλογος και επιχειρηματολογία, μόνο καταδίκη, ένταση, μένος και χολή. «Γερμανοτσολιάδες», «οσφυοκάμπτες», «νεοδωσίλογοι». Ενας λόγος βίαιος, που προετοιμάζει τη βίαιη πράξη, και δεν παραπέμπει «αυτοδικαίως» σε ελληνικότητα και πατριωτική συνείδηση, μόνο αναμοχλεύει πάθη και διχάζει.

Είναι μια λέξη πολύ ισχυρή, που αναδύεται από το παρελθόν και συνδέεται με την εσχάτη των ποινών, τη θανατική καταδίκη των ολοκληρωτικών καθεστώτων, η οποία νομιμοποιεί τη βία και εκβαρβαρώνει εκείνους που συμμετέχουν σε αυτήν – βρίσκεται σε ισχύ σε 56 κράτη. «Στην κρεμάλα, στον τοίχο οι προδότες» λέγεται συχνά και σήμερα, με πάθος. Σίγουρα αυτή η εμπαθής στάση, που πυροδοτεί κατασταλτικά και βίαια αντανακλαστικά, συνδέεται με την οικονομική κρίση, η οποία ξεγύμνωσε τα αδιέξοδα, ξεβόλεψε, πόνεσε, εξαθλίωσε και γέννησε την ανάγκη για την άμεση υπόδειξη και τιμωρία των «ενόχων».

Ομως δεν είναι μόνο η κρίση. Είναι και η απώλεια συντεταγμένων, εκείνων που συνιστούν το υφάδι της ανθρώπινης δράσης και το υπόγειο ρεύμα κάθε συμβάντος, η αδυναμία αποδοχής της ύπαρξης μιας διαφορετικής θέσης, η αιχμαλωσία σε ένα πλέγμα πεποιθήσεων που συγκρατεί μετά βίας τα κομμάτια μιας φθαρμένης ταυτότητας. Είναι ο φανατισμός, τόσο χρόνιος όσο τα ένστικτα, τόσο αρχέγονος όσο οι προκαταλήψεις. Οι αδιάσειστες βεβαιότητες που φέρουμε μέσα μας σαν αναμφίλεκτο θησαυρό. Το απρόσβλητο αδιαφοροποίητο σκοτεινό έδαφος όπου φύονται οι ψυχώσεις.

Είναι δύσκολα διαχειρίσιμο το θερμό ορμητικό λαϊκό αίσθημα και οδηγεί συχνά σε λάθη. Οχι στα ουσιώδη του ελληνισμού (που είναι κι αυτό ένα είδος προδοσίας), όχι στον στόχο του πολιτισμού – σε σύγκλιση, συνεννόηση, συνομιλία.

Υπάρχει ένας κοινός τρόπος να προδίδουμε εγκαταλείποντας την ψύχραιμη θέση χωρίς να ψάχνουμε τι αυτή εκπροσωπεί. Απομονωνόμαστε από το σύνολο, απωθούμε με ένα νοερό διαζύγιο την κοινή μας υπόσταση, διαρρηγνύοντας τους δεσμούς με τους άλλους και το αληθινό μας συμφέρον. Μοιάζει τόσο δύσκολο, ανέφικτο σχεδόν, να υποκαταστήσουμε τις άκαμπτες βεβαιώσεις με περισσότερο εύκαμπτες προτάσεις, και να ταράξουμε το δημιούργημα που έχει ναρκωθεί μέσα στα ίδια του τα δόγματα.

Και το σενάριο αλυσίδας ολέθρων, που μεταφέρεται από χρονιά σε χρονιά σαν καυτή πατάτα, θα εξακολουθεί να διχάζει και να προσφέρει τη λογική ως ζύμη στους οργίλους.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή