Η πυρκαγιά που ξέσπασε πριν από λίγες ημέρες σε ακατοίκητο κτίριο της οδού Ιουλιανού 26 με γέμισε σκέψεις. Για πολλούς λόγους. Κυρίως, όμως, για την παρακμή της περιοχής γύρω από την πλατεία Αιγύπτου και το Πεδίον του Αρεως.
Ενα τεράστιο κομμάτι της αστικής Αθήνας, με κτιριακό απόθεμα υψηλής ποιότητας που δεν είναι σε θέση να δημιουργήσουν οι σύγχρονες γενιές, έχει αφεθεί να καταρρακωθεί και να παρακμάσει μέχρις εξαλείψεως. Πιθανώς ολόγυρα να έχουν αγοραστεί διαμερίσματα ή κτίρια ολόκληρα, αλλά το συγκεκριμένο κτίριο μέσα στο οποίο υπήρχαν άστεγοι δεν είχε ώς τώρα καλή τύχη. Ανήκει στον ΕΦΚΑ.
Είναι αποκαρδιωτικό να σκεφθεί κανείς πώς ήταν αυτό το κτίριο μερικά χρόνια πίσω. Φυσικά, δεν είναι ένα τυχαίο κτίριο αλλά ένα αρχιτεκτόνημα που εντάσσεται στο πολιτιστικό απόθεμα της Αθήνας. Είναι διατηρητέο μνημείο από το 1996, σχεδιασμένο από τον εξέχοντα αρχιτέκτονα του Μεσοπολέμου Βασίλη Τσαγρή (1882-1941), ενός ανανεωτή της δεκαετίας του 1920, που προχωρούσε τον αθηναϊκό εκλεκτικισμό με τα κεντροευρωπαϊκά διδάγματα. Μία κομψή και νεωτερική πολυκατοικία της δεκαετίας του ’20 ήταν το κτίριο της Ιουλιανού 26. Με μεγάλα διαμερίσματα για τα ανερχόμενα αστικά στρώματα που ζητούσαν όλες τις ανέσεις και μία καλή διεύθυνση. Και η οδός Ιουλιανού ήταν εκλεκτή διεύθυνση.
Το έτος 2000, κατά παραίνεση της αρχιτέκτονος και διευθύντριας τότε των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη Μάρως Καρδαμίτση – Αδάμη, επισκεφθήκαμε ένα διαμέρισμα της πολυκατοικίας της Ιουλιανού 26. Μας είχε υποδεχθεί η κυρία που εκμίσθωνε το διαμέρισμα επί δεκαετίες, καθώς εκεί είχε μεγαλώσει.
Δεν θα ξεχάσω όσα αντίκρισα. Βρισκόμουν σε ένα μεγάλο οροφοδιαμέρισμα που είχε μείνει, πλήρως εξοπλισμένο, στη δεκαετία του 1930. Το πατρικό τής κυρίας είχε διατηρηθεί με όλα τα έπιπλα, τα κουζινικά και τα σερβίτσια, τα παιχνίδια, τα κάδρα και τις φωτογραφίες, ένας ολόκληρος κόσμος «παγωμένος» στον χρόνο, ένα πλήρες αστικό νοικοκυριό, έτοιμο μουσείο για τη ζωή στην Αθήνα πριν από την Κατοχή. Δυστυχώς, το σπιτικό ξηλώθηκε (το κτίριο ανήκε τότε στο Ταμείο Υπαλλήλων Εθνικής Τραπέζης) και μια μοναδική ευκαιρία για ένα σπίτι-μουσείο είχε χαθεί.
Η είδηση της πυρκαγιάς σε αυτό το κτίριο μιλούσε για τα αφύλακτα εγκαταλελειμμένα σπίτια. Δεν ήταν, όμως, ένα ακόμη σπίτι. Στην Ιουλιανού 26, η όχι και τόσο μακρινή Αθήνα είχε αφήσει ίχνος.