Μπορεί το όνομα να είναι η ψυχή μας, αλλά οι ψυχές δεν κατοχυρώνονται διεθνώς. Αυτό που κατοχυρώνεται είναι η ονομασία προέλευσης των προϊόντων. Δυστυχώς η χώρα μας απέτυχε και σε αυτό. Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) Αθανάσιος Σαββάκης, σήμανε συναγερμό: «4.000 επιχειρήσεις που έχουν στην εταιρική τους ταυτότητα ή στα προϊόντα τους τον όρο “Μακεδονία” θα πρέπει να σπεύσουν να κατοχυρώσουν το σήμα αυτό στις διεθνείς αγορές προκειμένου να μην έχουν προβλήματα μετά τη συμφωνία των Πρεσπών για το ονοματολογικό των Σκοπίων (…) Ο κ. Σαββάκης επεσήμανε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν επιδείξει σοβαρή ολιγωρία στο θέμα και ανέφερε ότι στο γραφείο της Γενεύης δεν υπάρχει ούτε μία ελληνική κατοχύρωση ονόματος» («Καθημερινή» 18.7.2018).
Τώρα το θυμήθηκαν; Τι έκαναν τα είκοσι πέντε προηγούμενα χρόνια; Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος τι έλεγε; Περίμενε τη συμφωνία για να σημάνει συναγερμό; Και όταν όλος ο κόσμος έλεγε Μακεδονία την «ακατονόμαστη», οι 4.000 επιχειρήσεις δεν ένιωσαν την ανάγκη να κατοχυρώσουν την ονομασία έτσι ώστε να ενισχύσουν την εθνική γραμμή;
Το πρώτο θλιβερό συμπέρασμα από την ολιγωρία του επιχειρηματικού κόσμου της Βορείου Ελλάδος και των συνδικαλιστικών του εκπροσώπων είναι πως οι Ελληνες προτιμούν να διαδηλώνουν για τα προβλήματα, αντί να τα λύνουν. Ολοι οι νουνεχείς ήξεραν ότι το ονοματολογικό θα λυνόταν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ακόμη και η διαιώνιση της διαφωνίας ήταν μια κάποια λύσις. Χωρίς συμφωνία, όλες οι χώρες θα ονόμαζαν τη βόρειο γείτονά μας «Μακεδονία» ενώ η Ελλάδα θα έκανε διπλωματικές πιρουέτες κάθε φορά που κάποιος ξένος θα εκστόμιζε την κακιά κουβέντα.
Τι ήλπιζαν οι επιχειρηματίες και ο σύνδεσμός τους; Οτι όλος ο κόσμος θα σταματούσε ξαφνικά να λέει την ΠΓΔΜ με το συνταγματικό της όνομα και θα έβλεπε το «φως το αληθινόν», ότι δηλαδή «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική»; Αλλά ακόμη αν πιστεύουν στα θαύματα, θα έπρεπε να ελπίζουν το καλύτερο, να περιμένουν το χειρότερο και να αδράχνουν κάθε ευκαιρία που βρίσκεται μπροστά τους. Δεν το έκαναν…
Το πρόβλημα του ΣΒΒΕ είναι ίδιο με εκείνο των ελληνικών επιχειρήσεων: η εσωστρέφεια. Υπήρξε χρόνιο αίτημα να γίνει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος «κοινωνικός εταίρος», δήλωσε στην ίδια συνέντευξη ο κ. Σαββάκης. Η κυβέρνηση, που δεν αφήνει ρουσφέτι να πάει χαμένο, ικανοποίησε το αίτημα, παρά το γεγονός ότι ο ΣΒΒΕ είναι ένας από τους πολλούς περιφερειακούς συνδέσμους βιομηχάνων και όχι πανελλαδικός. Να σημειώσουμε ότι μέχρι σήμερα «κοινωνικοί εταίροι» ήταν μόνο πανελλαδικές οργανώσεις (ΓΣΕΕ, ΣΕΒ, ΣΕΤΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ) και ότι το 2014 ο ΣΥΡΙΖΑ αντιτάχθηκε σθεναρά στη θεσμοθέτηση του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ο οποίος στο κάτω κάτω της γραφής είναι ξεχωριστός κλάδος) ως «κοινωνικού εταίρου».
Τι σημαίνει, όμως, κοινωνικός εταίρος; Δεν είναι κάτι που βελτιώνει την επιχειρηματικότητα, ούτε ενισχύει την εξωστρέφεια. Δεν βοηθάει καν τις επιχειρήσεις να κατοχυρώσουν το όνομα «Μακεδονία». Απλώς δίνει μεγαλύτερη επιρροή (με το αζημίωτο, φυσικά) στη λήψη κυβερνητικών αποφάσεων, ενισχύει κάποιους στο εσωτερικό παίγνιο.
Και από αυτό προκύπτει το δεύτερο θλιβερό συμπέρασμα: έπειτα από δέκα χρόνια κρίσης, ύστερα από χιλιάδες όρκους για εξαγωγές και εξωστρέφεια, ανακυκλώνεται το παλιό εσωστρεφές μοντέλο. Οι επιχειρηματίες –το δυναμικότερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας– παλεύουν πρώτα για το πώς θα γίνουν «κοινωνικοί εταίροι στο χωριό» και μετά τρέχουν για την παρουσία των προϊόντων τους στην πόλη, δηλαδή στις διεθνείς αγορές. Και τότε συνήθως είναι πολύ αργά…