«Εχετε δίκιο, αλλά τα λάθη είναι συνήθεια»
Κύριε διευθυντά
Εκφωνητές των ρ/τ σταθμών και πολιτικοί από το βήμα της Βουλής «πυροβολούν» και τραυματίζουν την ελληνική γλώσσα με όπλο το μικρόφωνο και βολίδες γραμματικά και συντακτικά λάθη. Καραμπινάτο λάθος είναι ο αριθμός τρεισήμισι στο ουδέτερο αντί τριάμισι. Αμέσως μετά τη μεταπολίτευση του 1974 και τη μετάβαση από την καθαρεύουσα στη δημοτική διάλεκτο άρχισαν να χρησιμοποιούν σταδιακά το τρεισήμισι και στη θέση του τριάμισι (στο ουδέτερο), νομίζοντας φαίνεται, ότι εκφράζονται στη δημοτική. Τρομάρα τους. Χρειάστηκαν 2-3 χρόνια για να αρχίσει το κοινό να ακολουθεί, σταδιακά επίσης, το παράδειγμα των δύο καναλιών. Ετσι, στις εκλογές του 1985 που η προηγούμενη Βουλή είχε διάρκεια τριώνμισι ετών, μερικοί πολιτικοί κελάηδησαν από τα προεκλογικά μπαλκόνια, αμφιταλαντευόμενοι μεταξύ του τριάμισι και του τρεισήμισι χρόνια. Το 1991-92 το ραδιόφωνο της ΕΡΤ έλεγε την ώρα μετά το δελτίο ειδήσεων των 07.00, που διαρκούσε τριάμισι λεπτά, καθημερινά και για διάστημα περισσότερο από ένα χρόνο: «Η ώρα είναι επτά και τρεισήμισι λεπτά». Γίνεται ή δεν γίνεται «πλύση εγκεφάλου» στους ακροατές; Σχετική επισήμανσή μου για το λάθος τους, έπεσε στο κενό με την απάντηση «η ώρα είναι ηχογραφημένη»!
Με την έλευση και των ιδιωτικών καναλιών, που συστρατεύθηκαν με τα δημόσια, πολλά τα μικρόφωνα, πολλοί οι ακροατές, πολλοί και οι μιμητές του λάθους. Είναι άξιο παρατήρησης, ότι ο «ιός» του λάθους δεν «εμόλυνε» όσους ήταν ηλικιωμένοι, όταν εμφανίστηκε, γιατί είχαν αποκτήσει «ανοσία» από τη σωστή χρήση του αριθμητικού μέχρι τότε.
Το αριθμητικό τρία είναι τριγενές και δικατάληκτο, τρεις στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος και τρία στο ουδέτερο: τρεις μήνες, τρεις ώρες, τρία μέτρα. Αν στο αρσενικό και στο θηλυκό προστεθεί μισό θα γίνουν: τρεισήμισι μήνες, τρεισήμισι ώρες. Αν όμως προστεθεί στο ουδέτερο μισό, θα γίνει τριάμισι μέτρα, όχι τρεισήμισι μέτρα. Το ίδιο και τριάμισι χρόνια, τριάμισι κιλά, τριάμισι ευρώ, τριάμισι…δισεκατομμύρια. Αυτά διδάχτηκα στη μέση εκπαίδευση τη δεκαετία του 1940 και η δημοτική διάλεκτος δεν αλλάζει κάτι από αυτά.
Ζητώ την επιείκεια των φιλολόγων, γιατί παραβιάζω «οικόπεδό» τους, που το βρήκα όμως αφύλακτο.
Κατρινάκης Δημοσθένης
Βριλήσσια
«Τοις κείνων χρήμασι τρεφόμενοι…»
Κύριε διευθυντά
Η φοιτητική λέσχη του Πανεπιστημίου Αθηνών, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, στεγαζόταν στο νεοκλασικό ογκώδες κτίριο της οδού Ακαδημίας και Ιπποκράτους γωνία, με είσοδο από την Ιπποκράτους 15. Στο υπόγειο λειτουργούσε το φτηνό φοιτητικό εστιατόριο. Στον δεύτερο όροφο υπήρχε το αναγνωστήριο, με πλήρη βιβλιοθήκη, πανεπιστημιακής κατεύθυνσης, με όλα τα πανεπιστημιακά συγγράμματα. Υπεύθυνος της βιβλιοθήκης ήταν ο κ. Σεραφείμ. Ευγενικός, φιλοφοιτητής, με λόγο νουθετικό και άψογος στην εμφάνιση, με κοστούμι και γραβάτα, χειμώνα-καλοκαίρι…
Τα αναλόγια στο αναγνωστήριο ήσαν ξύλινα, από εξαιρετική οξιά, πολυθέσια, επιμήκη, με αμβλυγώνιο σχήμα για την τοποθέτηση των βιβλίων, με κόλουρη κορυφή για εναπόθεση των μολυβιών. Η αίθουσα ήταν τεράστια και λειτουργούσε από το πρωί μέχρι το βράδυ!
Στον ίδιο όροφο υπήρχε το φοιτητικό καφενείο, με δύο κυρίες στην εκτέλεση των παραγγελιών και τον Μιχάλη, σερβιτόρο, πάντα γελαστό και φιλοπαίγμονα, με διάφορους τρόπους και… ήχους εκφώνησης των παραγγελιών και ένα συρτό προσωπικό στυλ βάδισης, με λευκή επαγγελματική ζακέτα και… παπιόν.
Τακτικοί αναγνώστες ήσαν κυρίως φοιτητές, που δεν είχαν τα συγγράμματα, ή που δεν είχαν τις οικογένειές τους στην Αθήνα. Εβόλευε και αυτούς που έτρωγαν, ως άποροι, στο εστιατόριο, με το κουπόνι των 15 δραχμών, ημερησίως. Επίσης, όσους είχαν μάθημα και το απόγευμα και δεν είχαν χρόνο για το πήγαινε έλα και άλλες κατηγορίες…
Οι δύσκολες ώρες για διάβασμα ήσαν, όπως είναι ευνόητο, οι ώρες μετά το μεσημεριανό φαγητό. Εκείνες οι ώρες ήσαν ιδανικές για λίγη χαλάρωση και κάνα γλυκό υπνάκο! Μπαίνοντας λοιπόν κάποιος στο αναγνωστήριο, εκείνες τις ώρες, αντίκριζε ένα θέαμα σπάνιο και συνάμα τρυφερό. Ολοι γυρμένοι στα επικλινή αναλόγια, με προσκέφαλο τα χέρια, απολάμβαναν λίγο ύπνο, για να συνεχίσουν αργότερα το πρόγραμμα της ημέρας. Ο εισερχόμενος εκείνη την ώρα δεν ήθελε να ταράξει τον ύπνο κανενός συναδέλφου. Περιόριζε κάθε θόρυβο. Κρατούσε και την αναπνοή του, που λέει ο λόγος. Στα αναγνωστικά του δημοτικού σχολείου, εκείνου του καιρού, υπήρχε ένα ωραίο ποίημα για έναν παππού που τον είχε πάρει ο ύπνος στην πολυθρόνα του σπιτιού του: «Μη μιλάτε, μη μιλάτε, ο γερο-παππούς κοιμάται, μη μιλάτε και ξυπνήσει γιατί τ΄ όνειρο θα σβήσει…». Το θέαμα αυτό του «κοιμώμενου αναγνωστηρίου» ενέπνευσε κάποιο ιδιοφυή φοιτητή να διατυπώσει ένα απαράμιλλο νεοεπίγραμμα και να το χαράξει πάνω σε κάποιο αναλόγιο με κοφτερό σουγιαδάκι. Είναι το γνωστό επίγραμμα του τύμβου των Θερμοπυλών, προσαρμοσμένο στην περίσταση. Δυστυχώς, δεν άφησε και την ταυτότητά του, ο νέος αυτός «Σιμωνίδης ο Κείος»…
«Ω ξείν’, αγγέλλειν τοις γονεύσιν, ότι τήδε κείμεθα κοιμώμενοι, τοις κείνων χρήμασι τρεφόμενοι»…
Μιχάλης Ιω. Μιχαλακόπουλος
Κυψέλη
Η τιμή της Ελλάδας και το πραξικόπημα
Κύριε διευθυντά
Την τιμή της Ελλάδος έσωσε ο βασιλεύς Κωνσταντίνος και του Τύπου η Ελένη Βλάχου με τον τρόπο που αντέδρασαν απέναντι στη δικτατορία, γράφει ο Κώστας Ιορδανίδης στις 21 Ιουλίου. Για την Ελένη Βλάχου είναι αδιαμφισβήτητα έτσι. Για τον Κωνσταντίνο όμως η μνήμη του αρθρογράφου είναι επιλεκτική, αφού παραλείπει τη στάση του βασιλέα τις κρίσιμες πρώτες ώρες του πραξικοπήματος και την επιλογή του να είναι παρών στην ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης Κόλλια. Είχε προηγηθεί η απειλή του ταξίαρχου Παττακού ότι θα έχει την τύχη του πολιτικού κόσμου, δηλαδή τη φυλάκισή του, αν δεν συνεργαστεί. Δυστυχώς, δεν είχε την τόλμη να αρνηθεί, ενδεχόμενο που θα ανάγκαζε τους χουντικούς να περιλάβουν και τον Κωνσταντίνο στους φυλακισμένους! Τότε όμως ίσως κατέρρεε το πραξικόπημα υπό τη γενική κατακραυγή της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης! Ομως, ο νεαρός και άπειρος τότε Κωνσταντίνος δεν έκανε αυτήν την επιλογή.
Επομένως, ο αρθρογράφος σας δεν δικαιούται να περιλαμβάνει τον Κωνσταντίνο σε εκείνους που «έσωσαν την τιμή της Ελλάδος» με όσα έπραξε 7 μήνες αργότερα, οπότε οι πραξικοπηματίες είχαν εδραιώσει την εξουσία τους. Στον βαθμό που επιθυμείτε να συνεχίσουν οι αναγνώστες σας να αξιολογούν τη γραφίδα του κ. Ιορδανίδη ως κρίνουσα με πληρότητα και νηφαλιότητα τα ιστορικά δεδομένα.
Δημήτρης Τζάνας
Οικονομολόγος
Το «διχασμένο βουνό» και μια βάπτιση
Κύριε διευθυντά
Στις 9.7.2018 στη μικρή αλλά καλαίσθητη εκκλησία της Παναγίας του χωριού Βαβούρι, σκαρφαλωμένο ψηλά στο «διχασμένο βουνό» της Μουργκάνας, του οποίου οι κάτοικοι δεν υπερβαίνουν τους 10, ενώ κάποτε ξεπερνούσαν τους χίλιους, «ετελούντο εν πάση χαρά και σεμνότητι» η βάπτιση του δευτερότοκου γιου της Αναστασίας Γκάνια και του Αμερικανού συζύγου της, εβραϊκής καταγωγής, Χάντερ, κόρης του οφθαλμιάτρου της Μασαχουσέτης Φώτη Γκάνια, το όνομα του οποίου δόθηκε στον βαπτιζόμενο.
Δεκάδες συγγενείς και φίλοι προσήλθαν από την Αμερική για να παραστούν στη βάπτιση, μεταξύ των οποίων ο Νίκος Γκατζογιάννης, από το γειτονικό χωριό Λειά και ο ιερέας του ναού του Αγίου Σπυρίδωνος της πόλης του Γούστερ, πλησίον της Βοστώνης, πατήρ Κων/νος Παλαιολόγος που τέλεσε το μυστήριο μαζί με τον ιερέα του χωριού παπα-Προκόπη.
Η χαρμόσυνη ατμόσφαιρα που κυριάρχησε στο ακριτικό χωριό μού θύμισε την ανάλογη ατμόσφαιρα στο σπίτι της «θείας Κυρατσώ», που περιγράφει ο Αλέξ. Παπαδιαμάντης στο διήγημά του «Ο Αμερικάνος», όταν ο μετανάστης αρραβωνιαστικός της κόρης επιστρέφει στο νησί μετά 20 χρόνια αποδημίας.
«Οι γείτονες ιδόντες την οικίαν της ατυχούς χήρας… κατάφωτον με όλα τα παραθυρόφυλλα ανοικτά… με χαρμοσύνους φωνάς και θορύβους…». Η προηγούμενη βάπτιση στο μικρό χωριό είχε τελεσθεί τουλάχιστον πριν από 15 χρόνια… Πριν επίσης από 70 χρόνια, το 1948, ο ίδιος χώρος ήταν μάρτυρας μιας τραγικής περίπτωσης του εμφύλιου σπαραγμού.
Στον προαύλιο χώρο της ίδιας εκκλησίας οι αντάρτες του Δ. Σ.Ε. εξετέλεσαν τους «αντιδραστικούς» Βαβουριώτες Σπύρο και Κούλα Μυγδάλη και τον 18χρονο Δημήτρη Τσέκο. Οι αντάρτες υποχρέωσαν τους κατοίκους του χωριού, ακόμα και τα μικρά παιδιά, να παρακολουθήσουν την εκτέλεση των συγχωριανών τους. Μεταξύ των θεατών ήταν και ο πεντάχρονος τότε Κώστας Γκάνιας, αδελφός του Φώτη Γκάνια, ο οποίος ηλικιωμένος πια ήταν παρών στη βάπτιση».
Ετσι ο Κώστας βίωσε την εκτέλεση των τριών συγχωριανών του, το 1948, καθήμενος στο πεζούλι του προαύλιου χώρου της ίδιας εκκλησίας, ελάχιστα μέτρα από τους μελλοθάνατους.
Ασφαλώς η βάπτιση του μικρού Φώτη, 70 χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα του 1948, εκπέμπει ένα μήνυμα αισιοδοξίας, ζωής και ελπίδος.
Και όπως θα έλεγε ο Σωτήρης Δημητρίου, «φυσάει ακόμα ο Λίσβας και φέρνει απ’ τις κορυφές της Μουργκάνας δροσιές και χαιρετίσματα».
Αντωνης Ν. Βενετης
Μοναστηράκι Δωρίδος
Ποια συμφωνία θα τηρηθεί;
Κύριε διευθυντά
Η οργάνωση συζήτησης για το Μακεδονικό με επιλεγμένο ακροατήριο που ικανοποίησε τον κ. Νίκο Κοτζιά, προκαλεί απαντήσεις: Οι παλαιοί κάτοικοι της Γιουγκοσλαβίας, κυρίως σλαβικής προελεύσεως, κατοίκησαν την περιοχή περί τον 6ο μ.Χ. αιώνα και αναμείχθηκαν με άλλους λαούς της περιοχής, της Πελαγωνίας, Παιονίας, Δαρδανίας, Θράκης κ.ά. Οι κάτοικοι της ΠΓΔΜ πιστεύουν ότι είναι Σλαβομακεδόνες, μείγμα Αλβανών, Ελλήνων, Βουλγάρων και άλλων μειονοτήτων της παλιάς Γιουγκοσλαβίας. Η γλώσσα τους δεν είναι μακεδονική, γιατί στη Μακεδονία ομιλείται η ελληνική. Είναι κράμα σλαβικών σερβοβουλγαρικών διαλέκτων με παρένθετα ελληνικά, αλβανικά, τουρκικά λήμματα και χαρακτηρίζεται σλαβομακεδονική.
Στις μακρόχρονες διαπραγματεύσεις, δεν υπήρξαν ποτέ τετελεσμένα, υποχωρήσεις και κυρίως υπογραφές από τους προηγούμενους. Δεν είχαμε προβλήματα σχέσεων με τους Σκοπιανούς. Διατηρείται η ειρηνική συνύπαρξη και οι άριστες εμπορικές σχέσεις και η εγκατάσταση ελληνικών βιομηχανιών στα Σκόπια.
Ο Ζάεφ ονομάζει το κράτος Μακεδονία, τον στρατό, τη γλώσσα με απλό το επίθετο μακεδονικό. Αρα δεν τηρεί και φαίνεται ότι δεν προτίθεται να τηρήσει τη συμφωνία που υπέγραψε. Παρουσιάζονται επίσημοι χάρτες και στα σχολικά βιβλία που περιλαμβάνουν όλη τη Μακεδονία μέχρι τη Θεσσαλία, με τη Χαλκιδική και τη Θεσσαλονίκη.
Τύπωσαν νομίσματα με τον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης! Προβάλλουν αλυτρωτικά ζητήματα εξαιτίας κάποιων σλαβοφώνων Ελλήνων. Δεν αναγνωρίζουν το Μοναστήρι και τις άλλες ελληνικές πόλεις και χωριά, τους Ελληνες και τους ελληνόφωνους ή σλαβόφωνους ελληνικής καταγωγής, πολυπληθείς πληθυσμούς της περιοχής τους. Παραμένει τεράστιο το δυσεπίλυτο πρόβλημα των εμπορικών επωνυμιών με σοβαρότατες τις οικονομικές συνέπειες που δεν προβλέφθηκε πριν φτάσει ο κ. Κοτζιάς και ο κ. Τσίπρας στην επιπόλαια και την εθνικά απαράδεκτη συμφωνία.
Η σύνθετη ονομασία βρίσκει αντίθετη τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, όλους τους Μακεδόνες, και η απλή θεωρείται παντελώς απαράδεκτη! Η απαίτηση είναι να γίνει δημοψήφισμα!
Δημ. Γ. Σμυρλης
Συντ/χος λυκειάρχης
Ελλάς, το φως, περί σέλαος και τα… απόκρυφα ευαγγέλια της γλώσσας μας
Κύριε διευθυντά
Την Τετάρτη 18.7.18 στην «Καθημερινή», δημοσιεύθηκε επιστολή στην οποία διατυπώνεται η αντίρρηση στην ετυμολογία της λέξεως «Ελλάς» ως φωτεινής πέτρας. Ο επιστολογράφος κ. Δ. Γεωργαντάς συνάγει το συμπέρασμα αυτό εκ του ότι στο «ευαγγέλιο», όπως λέγει, της αρχαίας ελληνικής τών Liddell & Scott (1889), δεν αναγράφεται τέτοια ερμηνεία.
Αλλά η ελληνική γλώσσα δέν διαθέτει ευαγγέλιο, γιατί κάτι τέτοιο θα καθιστούσε όλα τα υπόλοιπα λεξικά άχρηστα. Επίσης, το πράγματι υπέροχο λεξικό των L&S δεν είναι ετυμολογικό, ενώ εμείς προσπαθούμε να ανακαλύψουμε την ετυμολογία της λέξεως αυτής.
Πάμε λοιπόν βήμα βήμα, αρχικά από τη δασεία της επίμαχης λέξης «Ελλάς».
Η δασεία, η οποία αναίτια (και καταστροφικά) απαγορεύτηκε, τρέπεται ως γνωστόν σε «σ» παράγοντας το (Βόρειο ή Νότιο) Σ-έλ-ας = (του Βορρά ή του Νότου) το φως! Καθώς και τη φωτεινή Σ (ελ) ήνη από τη ρίζα του φωτός «ελ» και το «Σ» στη θέση της δασείας. Επίσης παράγεται και η «Ελένη» (= η φωτεινή) που οι λατινογενείς λαοί γράφουν ως Helen προσθέτοντας στη θέση της δασείας το λατινικό «H».
Ακούστε τώρα και κάτι που θα σας εκπλήξει: ο φίλος μου ο Βασίλειος Γεωργιάννης, ένας από τους πρυτάνεις της ετυμολογίας της ελληνικής γλώσσης και επί δεκαπενταετία πρόεδρος του «Φιλοσοφείου Αθηνών», μου είχε από παλιά αναφέρει ότι η λέξη «μαύρος» ετυμολογείται από το «μη αύρος» = μη φωτεινός, διότι «αύρα» = φως, εξ ου και aurus (προσπάθεια των Λατίνων να πουν αύρα) = ο χρυσός, επειδή το ευγενές αυτό μέταλλο λαμπυρίζει, δηλαδή είναι φωτεινό, και aurora borealis = το Βόρειο Σέλας στα λατινικά.
Επίσης, συνεκδοχικά, «μέλας» = μη ελ-άς (με ένα λάμδα) = μη φωτεινός.
Ας ρίξουμε τώρα και μια ματιά στον Ησύχιο τον Αλεξανδρέα (5ος μ.Χ. αι.): Στήλη 501 της αναστατικής έκδοσης του 1975 (εκδόσεις Γεωργιάδης), στη λέξη «έλ-α» (πάλι μπροστά μας το ελ = φως) αναγράφει: ήλιος (!), αυγή (!), και στη λέξη «ελ-ατρεύς» (το ελ επιμόνως εκεί) (στήλη 503): ο τρίτην πύρωσιν έχων του σιδήρου παρά τοις μεταλλεύσειν (τότε που τα μέταλλα φωτοβολούν λευκοπυρούμενα).
Στην αρχή αυτή της φυσικής επιστήμης στηρίζονται και οι λυχνίες πυρακτώσεως, όπου το πυρακτωμένο μέταλλο (επί του προκειμένου το μέταλλο τουνγκστένιο ή βολφράμιο, ατομ. αριθμός 74) φωτοβολεί, και για να μη σκουριάσει, έχουμε εκ των προτέρων αφαιρέσει το οξυγόνο από τους λαμπτήρες, κάτι που όμως είναι αδύνατον να συμβεί στη φύση.
Περισσότερες αποδείξεις συμπεπυκνωμένες, στο ποίημα του Γιάννη του Ρίτσου:
«Σε τούτα δω τα μάρμαρα (σ.σ.: δηλαδή τις πέτρες), κακιά σκουριά δεν πιάνει… ΕΔΩ ΤΟ ΦΩΣ!».
Πόσο πιο καθαρά να το πει ο ποιητής ότι «Ελλάς = η πέτρα που φωτοβολεί»;
ΘΕΜΟΣ ΓΚΟΥΛΙΩΝΗΣ
Οφθαλμίατρος
Τραμπ και Πούτιν … γεωπολιτικώς
Κύριε διευθυντά
Το τελευταίο εξώφυλλο του περιοδικού TIME έχει κάνει πάταγο. Η προσωπογραφία που συνθέτει τον Τραμπ και τον Πούτιν σε μια μορφή έχει ως στόχο να απεικονίσει την απόλυτη ταύτιση των δύο ανδρών: «και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν», σύμφωνα με το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο. Πιο κοντά στην αλήθεια είναι μάλλον η δηκτική παρατήρηση ενός
Αμερικανού ηθοποιού, που παρακολούθησε την κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο προέδρων. Απευθυνόμενος στον Τραμπ, τον παρομοίασε με «μικρό θαυμαστή» του Πούτιν και σχολίασε: «Αναρωτιόμουνα πότε θα του ζητούσες μια σέλφι ή αυτόγραφο ή κάτι παρόμοιο».
Ας δούμε λοιπόν την παρακάτω περίπτωση, όπου ο Πούτιν και ο Τραμπ φαίνεται να έχουν κοινούς στόχους αλλά το αποτέλεσμα της «συνεργασίας» τους ευνοεί καταφανώς τον πρώτο. Οι δύο πρόεδροι απεργάζονται, ο καθένας με τον τρόπο του, την αποσταθεροποίηση και εν τέλει τη διάλυση της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Δειγματοληπτικά αναφέρω ότι ο Τραμπ είναι υπέρ του Brexit, πρόσφατα ρώτησε τον πρόεδρο Μακρόν «γιατί δεν έφυγε από την Ε.Ε.» και έχει απειλήσει με αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Από την πλευρά του ο Πούτιν, με τη βοήθεια πειρατών του κυβερνοχώρου (hackers) και άλλων μέσων, παρεμβαίνει παρασκηνιακά σε κρίσιμες αποφάσεις, εσωτερικές και εξωτερικές, των χωρών-μελών της Ε.Ε., των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, με στόχο να κατευθύνει την κοινή γνώμη στο επιθυμητό για αυτόν αποτέλεσμα. Στην πράξη όμως ο Τραμπ εργάζεται για λογαριασμό του Πούτιν, ως άλλος «μικρός θαυμαστής» του. Διότι το πρόγραμμα του Αμερικανού προέδρου, που συμπυκνώνεται στο σύνθημα «πρώτα η Αμερική», συρρικνώνει, τυπικά και ουσιαστικά, τη γεωπολιτική επιρροή της χώρας του· αντίθετα η στρατηγική του Ρώσου προέδρου αποβλέπει στο να επεκτείνει, εις βάρος των ΗΠΑ, τη γεωπολιτική επιρροή της χώρας του επί του ζωτικού χώρου του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
ΜΙΧΑΗΛ ΠΑΣΧΑΛΗΣ
Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης
Αναδιοργάνωση ΑΕΙ και όραμα ποιότητας
Κύριε διευθυντά
Πολλές από τις αλλαγές που προτείνονται τελευταία σχετικά με τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων και ΤΕΙ στηρίζονται σε ποσοτικά και μόνο κριτήρια. Ελάχιστες από αυτές αφορούν την ποιοτική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών και διοικητικών λειτουργιών τους, παρόλο που είναι γνωστό ότι τα ποιοτικά κριτήρια είναι αυτά που διαφοροποιούν το ένα από το άλλο πανεπιστήμιο.
Γι’ αυτό και το πανεπιστήμιο του αιώνα μας πρέπει να είναι ποιοτικό, δηλαδή πανεπιστήμιο που να καλλιεργεί στον φοιτητή την κριτική σκέψη, την ικανότητά του να μπορεί να αναλύει και να αξιολογεί γεγονότα, την ικανότητα της δημιουργίας, της οξυδέρκειας και της καινοτομίας, την ικανότητα να εφαρμόζει τη γνώση στην πράξη, την ικανότητα να χρησιμοποιεί τη νέα τεχνολογία αποτελεσματικά, να ομιλεί διαφορετικές γλώσσες, να συνεργάζεται και να συμμετέχει σε ομαδικές εργασίες κ.ά. H δομή όμως της λειτουργίας του εκπαιδευτικού μας συστήματος ακολουθεί τόσο στον τομέα της οργάνωσης της διοίκησης και αξιολόγησης, όσο και στον παιδευτικό διδακτικό τομέα, παραδοσιακές αρχές οι οποίες δεν ευνοούν την ποιοτική αναβάθμιση, δεν μας επιτρέπουν να δημιουργήσουμε πανεπιστήμια ποιότητας, δηλαδή πανεπιστήμια που να δίνουν έμφαση στην ποιότητα της εκπαίδευσης. Γι’ αυτό θεωρώ ότι τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα χρειάζονται ριζική αναδιοργάνωση του συστήματός τους ως ενιαίου συνόλου και όχι με τη μορφή μεμονωμένων υποσυστημάτων.
Ενδεικτικά θεωρώ ότι πρέπει να: α. Διατυπωθεί εκ νέου το όραμα του εκπαιδευτικού συστήματος. β. Κατανοήσει το προσωπικό τη σημασία της ποιοτικής μάθησης, διδασκαλίας και της ποιοτικής διοίκησης. γ. Προσδιοριστούν τα ποιοτικά κριτήρια στη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και να υιοθετηθεί η διαδικασία της συνεχούς αξιολόγησης και ανατροφοδότησης, η οποία αποτελεί τη βάση για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της μάθησης. δ. Αναθεωρηθούν τα αναλυτικά προγράμματα και να σχεδιαστούν με βάση τη νέα φιλοσοφία του εκπαιδευτικού συστήματος και τις απαιτήσεις της αγοράς. ε. Διοικούνται τα ΑΕΙ από άτομα με όραμα και διοικητικές γνώσεις, ηγέτες που να ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα, την καινοτομία, την παραγωγή νέων ιδεών. στ. Καταργηθεί η διασπορά των τμημάτων σε διάφορες πόλεις, γιατί αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνει το κόστος και να μειώνει την ποιότητα. ζ. Υπάρχει στο πανεπιστήμιο κλίμα ευχάριστο και ασφαλές, κλίμα συνεργασίας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού μεταξύ των μελών του.
Με δεδομένο ότι η διασφάλιση ποιότητας είναι μέρος της διοίκησης ποιότητας, θεωρώ ότι σήμερα είναι τελείως απαραίτητος ο ριζικός ανασχεδιασμός και θα επιτύχει μόνο με τη συνεργασία και συναίνεση όλων των φορέων.
Μύρων Μ. Ζαβλανός
Ομ. καθ. με Ph. D. στην Εκπαιδευτική Ηγεσία από το Vanderbilt Univ., USA
Η αποχέτευση και το σχολείο
Κύριε διευθυντά
Αναφερόμενος σε ρεπορτάζ (21/7/18) της κ. Μαργαρίτας Πουρνάρα, που καταφέρεται εναντίον της ΕΥΔΑΠ που αποκατέστησε τη σύνδεση του σχολείου Ασκληπιού, Βαλτετσίου και Πρασσά με το δίκτυο αποχέτευσης, θα ήθελα να εκθέσω και μία άλλη εικόνα των πραγμάτων, την οποία η κ. Πουρνάρα δεν θέλησε να αντικρίσει, όταν της πρότεινα να τη συνοδεύσω μέσα στο σχολείο. Τότε, δεν θα είχε καμιά αμφιβολία ότι οι οικογένειες δεν μένουν εκεί επειδή το θέλουν. Επειδή έχω σχέσεις με τη Γερμανία και είμαι πολιτικός μηχανικός, επικοινώνησαν μαζί μου τον περασμένο Απρίλιο ιατροί, μέλη της γερμανικής οργάνωσης Avicenna, που είχαν επισκεφτεί το σχολείο, για να με παρακαλέσουν να εξετάσω γιατί δεν λειτουργεί η αποχέτευση. Διαπιστώνοντας ότι χρήζει απόφραξης η σύνδεση του σχολείου με το κεντρικό δίκτυο, υπέβαλα σχετικό αίτημα στην ΕΥΔΑΠ.
Στις 19 Ιουλίου η ΕΥΔΑΠ –προς τιμήν της– προέβη στην απόφραξη παρά τις αντιδράσεις που δέχθηκε από 2-3 περιοίκους, αλλά και απειλές από φίλους τους στον Δήμο Αθηναίων. Οι αντιδρώντες υποστήριζαν ότι έτσι διαιωνίζεται η κατάληψη. Ποια είναι όμως η κατάσταση;
Στην αυλή του σχολείου υπάρχει ένα λάστιχο με νερό και 10 χημικές τουαλέτες. Οι πρόσφυγες δεν είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση χημικών τουαλετών, χρειάζονται απαραίτητα νερό στην τουαλέτα, με αποτέλεσμα αυτές να είναι σε απερίγραπτη κατάσταση. Και χρησιμοποιούνται από παιδιά και κορίτσια εφήβους. Τα έβλεπα με τι τρόμο άνοιγαν την πόρτα και μη έχοντας άλλη επιλογή έμπαιναν.
Ναι, πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί ένα κατάλληλο κατάλυμα για αυτούς τους ανθρώπους. Οσο όμως δεν βρίσκεται, δεν μπορούμε να τους έχουμε χωρίς τουαλέτες και να δηλώνουμε ότι είμαστε άνθρωποι. Αλλωστε από την κακοσμία στη γύρω περιοχή και μόνο θα έπρεπε να έχει ειδοποιηθεί από καιρό η ΕΥΔΑΠ.
Δημήτρης Καζολέας
Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ και TH Karlsruhe
Οι πληθυσμοί και οι υπουργοί
Κύριε διευθυντά
Με εξέπληξε (ευχάριστα να πω;) ο χιουμοριστικός τρόπος με τον οποίον ο κ. Ι. Ιωσήφ («Καθημερινή», 18/7/18) πρότεινε τη λύση, με την οποία θα μπορούσε, ίσως, η χώρα μας (10 εκατ. κάτοικοι) να λειτουργήσει (κυβερνηθεί) ικανοποιητικά με λιγότερους από 45 – 52 υπουργούς, που πράγματι είναι πάρα πολλοί, δεδομένου, όπως γράφει, ότι ο Ερντογάν προτίθεται να μειώσει τους υπουργούς της χώρας του (80 εκατ. κάτοικοι) σε 16.
Βέβαια, στα απολυταρχικά, δικτατορικά, τυραννικά, φασιστικά και άλλα συναφή καθεστώτα, είναι γνωστό ότι δεν χρειάζονται και πολλοί υπουργοί, γιατί ο «κυβερνήτης» τα κάνει και τα καταφέρνει όλα μόνος του. Και, αν υπάρχουν και μερικοί «υπουργοί» κοντά του, αυτοί είναι διακοσμητικοί, υποτακτικοί, και… «στάχτη στα μάτια».
Είναι περιττό να αναφέρω παραδείγματα, εκτός από αυτό της σημερινής Τουρκίας. Ωστόσο, τέτοιου είδους παραδείγματα, είναι λίγο επικίνδυνα, έστω και αν αναφέρονται στα αστεία, γιατί ίσως ανοίξουν την όρεξη σε μερικούς που καιροφυλακτούν…
Γιώργος Α. Κουρμούσης