Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο ακριβής, κομψά σαρκαστικός και την ίδια στιγμή αποδομητικός χαρακτηρισμός για την ελληνική κυβέρνηση, από αυτόν του Economist: «ερασιτεχνική ομάδα πρώην κομμουνιστών και καθηγητών που ανήλθαν στην εξουσία από τους απελπισμένους ψηφοφόρους». Το αφιέρωμα του έγκριτου βρετανικού περιοδικού στην οκταετή κρίση, με αφορμή την επικείμενη έξοδο της χώρας από το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, έχει στοιχεία, σκέψεις και μάλλον δυσοίωνες προβλέψεις.
Ναι μεν υπάρχουν «ενδείξεις ανάκαμψης στην Ελλάδα, κυρίως από τον μεγάλο αριθμό τουριστών που συρρέει στα ελληνικά νησιά, ωστόσο οι πληγές παραμένουν παντού». «Οι Ελληνες γνωρίζουν πολύ καλά», επισημαίνει ο Economist, ότι «μετά τη μετανάστευση εκατοντάδων χιλιάδων και τη σχεδόν 25% υποχώρηση του ΑΕΠ από το 2008, κανείς δεν μπορεί να μιλήσει πλέον για “success story”». Προσθέτει δε ότι τώρα που η Ελλάδα έχει απομείνει με ανεπαρκείς δημόσιες υπηρεσίες, πολύ υψηλούς φορολογικούς συντελεστές, αδύναμα θεσμικά όργανα και εξαιρετικά δυσοίωνα δημογραφικά στοιχεία, θα πρέπει να πετυχαίνει και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες.
Η εικόνα, σαν ζωγραφικός πίνακας φιλοτεχνημένος με αδρές γραμμές, είναι σχεδόν πλήρης. Αν κάνουμε μερικά βήματα πίσω για να τη δούμε καλύτερα, θα απολαύσουμε τον καλλιτέχνη αλλά θα βυθιστούμε σε πυκνά στρώματα μελαγχολίας. Η καταστροφή δεν είναι στην επιφάνεια, διαπερνά εγκάρσια την κοινωνία. Χωρίς δομές, με χαμηλό επίπεδο θεσμών, με την παραγωγική ηλικία ξενιτεμένη (πώς θα επιτευχθεί η ανάπτυξη χωρίς έμψυχο υλικό;), με την υπερφορολόγηση να αναστέλλει τη δυναμική που δημιουργεί η προσμονή και τον εγκλωβισμό σε έναν φαύλο κύκλο λιτότητας, σε μια οικονομία με έντονα στοιχεία εσωστρέφειας, τι απομένει άραγε;
Να υποδεχτούμε με ανακούφιση την 21η Αυγούστου;
«Οι πληγές παραμένουν παντού» και την κοινωνία δεν τη συνέχει ούτε καν το κοινό τραύμα της χρεοκοπημένης χώρας. Τεμαχισμένη, τοξικά διχασμένη (εν προκειμένω, η κυβέρνηση εργάστηκε με αξιομνημόνευτο επαγγελματισμό), με τους τομείς-πυλώνες της Παιδείας και της Υγείας διαλυμένους (εδώ, το ροκάνισμα έχει ξεκινήσει συστηματικά δεκαετίες πριν και τώρα ολοκληρώνεται), πού θα αναζητήσει η όποια επόμενη κυβέρνηση τη συγκολλητική ουσία, τη «συνταγή» για την επαναλειτουργία αυτής της κοινωνίας;
Οχι «success story» δεν υπάρχει, αλλά, οκτώ χρόνια μετά, ούτε καν μια «ιστορία» κοινώς αποδεκτή, που να μας συνέχει και να μας ενώνει.