Είμαστε αυτό που αφηγούμαστε. Είμαστε οι ιστορίες που πλέκουμε και οι ιστορίες που πιστεύουμε. Αυτές είναι το ύφασμα της κοινής μας ζωής. Της κοινής μας ταυτότητας. Γι’ αυτό και χθες ο Τσίπρας, «τεχνικά», έκανε αυτό που έπρεπε. Προσπάθησε να ορίσει αφηγηματικά την ιστορική στιγμή. Τι μας είπε το αφήγημά του;
Μας είπε ότι τρία –και βάλε– μνημόνια μετά, δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ακόμη για τα στοιχειώδη. Τα μνημόνια ήταν τερατογενέσεις, εγχώριων και αλλοδαπών τεράτων – σχέδια εξανδραποδισμού από τους «τραπεζίτες» και τους Κύκλωπες του νεοφιλελευθερισμού.
Συστήνοντας τη δική του μεταμνημονιακή Ελλάδα, ο Τσίπρας μας είπε ότι το έδαφος για την περιλάλητη κανονικότητα δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει αυτό που οι καλόπιστοι παρατηρητές, αφελώς, έβλεπαν σαν ωρίμαση του πολιτικού κόσμου· σαν ελάχιστη συναίνεση όχι των πολιτικών δυνάμεων μεταξύ τους, αλλά της κάθε μιας με την –μία– πραγματικότητα. Η μεταμνημονιακή Ελλάδα του Τσίπρα είναι εκπληκτικά και καταθλιπτικά ίδια με την (αντι)μνημονιακή. Είναι μια Ελλάδα που πρέπει να εκκαθαριστεί ποινικά από τους αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν περίμενε, βέβαια, κανείς από τον πρωθυπουργό να δοκιμάσει χθες να αρθρώσει ένα ενωτικό, εθνικό μήνυμα. Δεν το έκανε μετά την καταστροφή στο Μάτι – όταν ακόμη και το προσωπικό του συμφέρον τού υπαγόρευε να δώσει φωνή στο εθνικό πένθος, υπερβαίνοντας την κομματική αντιπαράθεση. Δεν το έκανε ούτε χθες, επιβεβαιώνοντας ότι η αντιπολιτική δεν είναι απλώς το θυμικό κεφάλαιο στο οποίο, ψυχρά, επενδύει. Είναι η ίδια η πολιτική του υπόσταση.
Προφανώς και αυτή η έφοδος στο παρελθόν υποδηλώνει τα μέσα με τα οποία σκοπεύει ο ΣΥΡΙΖΑ να πολιτευτεί προεκλογικά. Η είσοδός του στην εξουσία το 2015 έγινε με την επαγγελία του σκισίματος των μνημονίων. Η έξοδός του εκτυλίσσεται ήδη με πρόταγμα το σκίσιμο των «μνηστήρων».
Αν όμως περάσει κανείς τον φράχτη της προεκλογικής αρένας, ποια ήταν η ακτινοβολία του χθεσινού ορόσημου; Πώς θα έφτασε ο απόηχος της Ιθάκης στα αυτιά, ας πούμε, ενός οικονομικού νεομετανάστη – ενός από τους 500.000 που έφυγαν στην κρίση; Θα τον συγκίνησε η πρόζα μπροσούρας – για «τον λαό που δεν αποδέχτηκε τη μοίρα που του επιφύλασσαν οι ισχυροί»; Θα τον ενέπνευσαν μήπως οι πελαγίσιοι συμβολισμοί –οι «φουρτούνες», οι «καπετάνιοι», τα «αμπάρια»–, η τράτα η Μαρίτσα, η σκούνα Βαγγελή;
Τι θα σήμανε γι’ αυτόν, τον υποψιασμένο πολίτη της διασποράς, ότι χθες, μια τόσο σημαδιακή ημέρα, δεν άκουσε κουβέντα για το πώς θα καταστεί ξανά βιώσιμη η χώρα που τον εξόρισε; Οτι, αντιθέτως, άκουσε πως εδώ κυοφορείται πάλι μια ψωροεμφυλιακή δυστοπία. Μια πλαστογράφηση της Οδύσσειας σε παραμύθι με κακούς λύκους και αριστερές κοκκινοσκουφίτσες. Οτι εδώ η μόνη πρόοδος που συντελείται είναι η μετάβαση από τα fake news στους fake myths.