Ημέρες φθινοπωρινής ρουτίνας. Εγκαίνια της ΔΕΘ, οι υπουργοί και η κυβερνητική ηγεσία συνολικά αισθάνονται ικανοποίηση επειδή νομίζουν ότι με τον ανασχηματισμό «μηδένισαν το κοντέρ» και ανανέωσαν την πλοήγηση στον συναρπαστικό κόσμο της εξουσίας. Ψευδαίσθηση.
Το χειρότερο (για τους πολίτες, όχι εκείνους που χαίρονται τα καλά της εξουσίας) είναι ότι δεν έχουν αντιληφθεί το πρόβλημα. Θεωρούν σημαντικό θέμα και τους απασχολεί, αν θα μειωθούν ή όχι και σε ποιο ποσοστό οι συντάξεις. Αυτές που παρείχαν οι (κακοί) παλιοί, αλλά πρέπει να φθάσουν στα επίπεδα των νέων (χαμηλότερων) συντάξεων που χορηγούνται με τον νόμο που ψήφισαν οι (εντιμότατοι) σημερινοί. Ξοδεύουν φαιά ουσία και επιχειρήματα για να πείσουν τους δανειστές ότι δεν πρέπει να μειωθεί (προεκλογικά) η σχετική δαπάνη, συνεπώς οι συντάξεις, παρότι οι ίδιοι ψήφισαν τα μέτρα στη Βουλή. Τα ψήφισαν μάλιστα, μαζί με τα «αντίμετρα» που θα «αντιστάθμιζαν» το πλήγμα, αλλά προτιμούν να μην μειώσουν τις συντάξεις ακυρώνοντας τα αντίμετρα…
Πρέπει να αποκαλύψουμε ότι δεν είναι πρόβλημα, ούτε επηρεάζει ιδιαίτερα τους ψηφοφόρους. Δεν αποτελεί πραγματικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας ούτε το ύψος του δημόσιου χρέους. Δεν είναι καν πρόβλημα ότι η χώρα μάλλον θα δυσκολευθεί να δανειστεί από τις αγορές, επειδή αυτές δεν εμπιστεύονται τις αναδυόμενες αγορές. Ούτε η ασθενική και ανεπαρκής αύξηση ΑΕΠ είναι το μόνο πρόβλημα. Ολα αυτά είναι σπουδαία, αλλά είναι προβλήματα που αντιμετωπίζονται. Το ουσιαστικό πρόβλημα, η μητέρα όλων, είναι κάτι που ακούγεται εξωτικό. Η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) μειώνεται σε όλους σχεδόν τους κλάδους με μεγάλο ποσοστό.
Τι είναι αυτό; Η διαφορά μιας απλής αφαίρεσης. Αν από την ακαθάριστη αξία της παραγωγής μιας επιχείρησης αφαιρεθεί η ενδιάμεση ανάλωση, δηλαδή το κόστος των εισροών που απαιτούνται, μένει η προστιθέμενη αξία. Αυτό που παράγεται σε κάθε φάση της επεξεργασίας, της διακίνησης, της εμπορίας προϊόντων και υπηρεσιών.
Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ένα διαρκές δράμα. Την περίοδο 2009 – 2017 η ΑΠΑ στο σύνολο της οικονομίας μειώθηκε περίπου 27%. Την ίδια περίοδο οι φόροι στα προϊόντα χωρίς επιδοτήσεις μειώθηκαν μόλις 9,5%. Αυτό είναι το πρόβλημα. Οι φόροι είναι πιο υψηλοί από την αξία που παράγεται. Και αυτό ισχύει σε όλους σχεδόν τους κλάδους. Ακόμα και στον τομέα της γεωργίας – αλιείας που παράγει τρόφιμα, η μείωση της προστιθέμενης αξίας είναι 5,8% και είναι συνεχής. Στη μεταποίηση, ενέργεια η μείωση της προστιθέμενης αξίας είναι 12,1%, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο 29% και φυσικά στις κατασκευές 65,8%. Η επιχειρηματική δραστηριότητα των ανθρώπων δεν παράγει αξία, παράγει φορολογία και ασφαλιστικές εισφορές.
Ισως, η καθίζηση της προστιθέμενης αξίας εξηγείται επειδή πολλές επιχειρήσεις, κυρίως μικρομεσαίες, αλλά και ελεύθεροι επαγγελματίες μετακινήθηκαν στην παραοικονομία. Είναι σύνηθες το φαινόμενο υδραυλικών, ηλεκτρολόγων κ.λπ. να έχουν ως έδρα της δραστηριότητας το αυτοκίνητό τους. Τα ανταλλακτικά στο πορτμπαγκάζ και τα ραντεβού από το κινητό.
Την επόμενη φορά που κάποιος υποσχεθεί μεγάλη ανάπτυξη χωρίς σημαντική μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, ξέρουμε τι κάνει. Μας εξαπατά. Και αυτή τη φορά, αν τον πιστέψουμε, δεν θα έχουμε καμία δικαιολογία.