Με το τζάμπα τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Τουρκογενής λέξη παραπέμπει στο δωρεάν, στο δεν πληρώνω, δείχνω προς όφελος της τσέπης μου στα κορόιδα πόσο ξύπνιος είμαι· λέμε και τζάμπα κόπος, τζάμπα τόσα λεφτά που ’δωσα κ.λπ. Με τον μάγκα τα πράγματα μπερδεύονται. Δύο μόνο από τις πιθανότερες εκδοχές προέλευσης:
Κατά Ν. Ανδριώτη ανάδοχος είναι η λατινική (επίκαιρο) λέξη mango που σημαίνει βρωμερός μεταπράτης ανθρώπων – ο νοών νοείτω. Η άλλη ευρύτερα αποδεκτή έρχεται από την αλβανική λέξη μάγκα, δηλαδή ομάδα ατάκτων ενόπλων. Κατόπιν μάγκας έγινε ο βαρύς κι ασήκωτος, ο καβγατζής, αυτός του σκοινιού και του παλουκιού με πιο ακραία (και επικίνδυνη) εκδοχή τον κουτσαβάκη. Πολύ αργότερα με την εξημέρωση των ηθών αλλά και με τη βοήθεια ασμάτων –π.χ. «Του Βοτανικού ο μάγκας»– με τα οποία μεράκλωναν και κάτοικοι βορείων προαστίων, ο νεο-μάγκας έγινε ο ντόμπρος, με σταράτες κουβέντες, ο άφοβος, ο συντρέχτης, αυτός που βγάζει το φίδι από την τρύπα, εκείνος που δεν φοβάσαι να του γυρίσεις την πλάτη. Μα ενίοτε και ο ανατρεπτικός, ο αιρετικός.
Μην πάμε μακριά. Μπορεί να είχε ωριμάσει ο χρόνος για την «αλλαγή» αλλά ο Ανδρέας Παπανδρέου πολιτογραφήθηκε στο λαϊκό αίσθημα, πέραν όλων των άλλων, ως μάγκας και για τα εξής: Εξω οι βάσεις του θανάτου, ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο, βυθίσατε το «Χόρα», η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες, μαζί θα προχωρήσουμε κ.λπ.
Και υπό συνθήκες ζόφου, διάχυτης κοινωνικής οργής, διεθνούς διασυρμού της χώρας και των «τεμπελχανάδων» κατοίκων της, ο κ. Αλέξης Τσίπρας έλαμψε σαν μνημονιοσχίστης μάγκας, καθώς με ορμή εφήβου διαβεβαίωνε: γκόου μπακ κυρία Μέρκελ, εμείς θα βαράμε το νταούλι και οι αγορές θα χορεύουν, ο ΕΝΦΙΑ είναι φόρος παράλογος που δεν διορθώνεται καταργείται, κωλοτούμπες υπάρχουν άλλοι για να τις κάνουν. Αυταπάτες κάθε άλλο παρά τζάμπα.
Ηταν λάθος, και για λόγους αισθητικής, του κ. Κυρ. Μητσοτάκη να απευθύνει, ανακαλύπτοντας την Αμερική, στον συγκυβερνήτη κ. Πάνο Καμμένο τη φράση τζάμπα μάγκας με την οποία νωρίτερα ο πρωθυπουργός χαρακτήριζε τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Θυμίζω ότι ο υπουργός Αμύνης, και ως ιστοριοδίφης, είχε απειλήσει κι αυτός με το καλημέρα τους δανειστές: θα το κάνουμε Κούγκι εάν δεν κ.λπ. δίνοντας στη συνέχεια ένα ηρωικό ρεσιτάλ από είπα-ξείπα. Θέλει κάποιου είδους μαγκιά και γλώσσα παραλλαγής να το κάνεις.