«Ε και τι να κάνουμε; Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε». Το στέλεχος του ΠΑΣΟΚ απαντούσε έτσι, με νηφάλια μοιρολατρία, στην ερώτηση για το πρώτο δημοσκοπικό κύμα του φθινοπώρου. Τα νούμερα δείχνουν ότι το Κίνημα Αλλαγής μπαίνει στην προεκλογική σεζόν από χαμηλή αφετηρία. Πολύ χαμηλότερη από τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί το καλοκαίρι.
Στο ΚΙΝΑΛ είχαν πιστέψει ότι το Μάτι θα κατέστρεφε το κεφάλαιο «Τσίπρας»· ότι θα ενεργοποιούσε τη μοναδική δεξαμενή που τους δίνει ελπίδα ανάκαμψης – αυτή των κοψοχέρηδων του ΣΥΡΙΖΑ. Η παταγώδης δημοσκοπική διάψευση αυτών των προσδοκιών προκαλεί τώρα νεύρα, με θρυαλλίδα το παλιό, πλην άλυτο, δίλημμα: Τι πρέπει να λέει το κόμμα της Κεντροαριστεράς για τη μετεκλογική του στάση; Μπορεί να υπεκφεύγει κρυπτόμενο στο εξωπραγματικό σενάριο της συμμετοχής του μόνο σε κυβέρνηση που θα περιλαμβάνει Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ; Δεν κινδυνεύει έτσι να μετατραπεί σε πράσινος ΣΥΡΙΖΑ – σε ένα «ΚΚΕ του Κέντρου», όπως το όρισε ο Χρήστος Πρωτόπαπας κατά την αρχαιοπασοκική αντιπαράθεσή του με τον Δημήτρη Ρέππα στην προχθεσινή συνεδρίαση της Εκτελεστικής Γραμματείας του ΚΙΝΑΛ;
Η εσωκομματική αναζωπύρωση αυτής της συζήτησης διαβάστηκε στερεοτυπικά, σαν σπαραγμός παλαιών πασοκικών συνιστωσών – παπανδρεϊκοί κατά γεννηματικών. Θα ήταν έτσι, αν οι παπανδρεϊκοί είχαν Παπανδρέου· αν ο ΓΑΠ δεν ήταν αφοσιωμένος στον περιπατητικό (αεροπορικό, για την ακρίβεια) σοσιαλισμό της Διεθνούς. Θα ήταν έτσι, αν ο εκπρόσωπος των παπανδρεϊκών, ο κατά λάθος παπανδρεϊκός Σαχινίδης, δεν είχε εγκρίνει το ανάλατο προσχέδιο της απόφασης της Εκτελεστικής Γραμματείας.
Δυστυχώς για τη Γεννηματά και το ΚΙΝΑΛ, το πρόβλημα που εκδηλώθηκε σαν εσωκομματικός καβγάς υπερβαίνει τους συνήθεις παραγοντισμούς. Το κόμμα της, με όποιο όνομα και όποια μορφή κι αν έχει πάρει τα τελευταία έξι χρόνια, αντιμετωπίζει τον υπαρξιακό γρίφο που ταλανίζει παντού τη σοσιαλδημοκρατία – ακόμη και στις κοιτίδες της, τη Γερμανία, τη Γαλλία, ακόμη και τη Σουηδία. Οι ψηφοφόροι την ξεπερνούν, είτε μετέχει είτε απέχει της διακυβέρνησης.
Το ΠΑΣΟΚ έχει το επιπλέον βάρος ότι για την ευρωπαϊκή του οικογένεια έχει αποκτήσει χαρακτήρα μαύρου προβάτου – ως το πρώτο αντιπαράδειγμα απίσχνανσης του χώρου. Η ωμή προτίμηση των Ευρωπαίων σοσιαλιστών προς τον ΣΥΡΙΖΑ, εκτός από την αδυναμία τους να κατανοήσουν τα ελληνικά συμφραζόμενα, σηματοδοτεί και την απόγνωσή τους: την ανάγκη τους να βρουν κάπου ένα πολιτικό success story, κι ας είναι κίβδηλο. Κι ας εκπροσωπεί ακριβώς τις λαϊκιστικές ροπές που τους έχουν καταστρέψει.
«Τι να κάνει» το ΚΙΝΑΛ; Να είναι αντισύριζα περισσότερο απ’ ό,τι είναι αντιδεξιό; Είναι σαν να ρωτάει κανείς σήμερα αν ο Ρέππας και ο Πρωτόπαπας ήταν καλύτεροι όταν είχαν ακόμη μουστάκια για να τα τρώνε «στα όργανα». Πρόκειται για δίλημμα ήδη αποψιλωμένο σε ένα άλλο ρεύμα χρόνου.