Η λογική επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης

Η λογική επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης

2' 46" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας προσφέρει στα παράκτια κράτη τη δυνατότητα θέσπισης θαλασσίων ζωνών εκκινώντας από τις ευθείες γραμμές και το κλείσιμο κόλπων ως σημεία βάσης αντί της φυσικής ακτογραμμής και την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης. Οι ευθείες γραμμές και το κλείσιμο κόλπων δημιουργούν μια ζώνη, τα εσωτερικά ύδατα, που για παράκτια κράτη με έντονες εσοχές και κόλπους, όπως η χώρα μας, προσφέρουν επιπλέον όφελος. Η θέσπιση των ζωνών αυτών εθνικής κυριαρχίας ανήκει στην κυρίαρχη ευχέρεια του κάθε παράκτιου κράτους ως προς το πότε, το πώς και το πού θα τις υλοποιήσει μονομερώς με εσωτερικό νομοθέτημα και κοινοποίηση στα Ηνωμένα Εθνη.

Στον κυρωτικό νόμο του Ιανουαρίου 1995 θέτοντας σε ισχύ τη Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, η χώρα μας σαφώς επιφυλάχθηκε να επεκτείνει σε οποιονδήποτε χρόνο το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης έως τα 12 ν.μ. Προβλέποντας περαιτέρω ότι για την εφαρμογή στην εσωτερική έννομη τάξη και την εφαρμογή ή την εκτέλεση της διάταξης αυτής και των λοιπών διατάξεων της Σύμβασης για το σύνολο των θαλάσσιων ζωνών εκδίδονται σχετικά προεδρικά διατάγματα έπειτα από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου.

Σε αυτό το νομικό πλαίσιο κινείται η πρόσφατη πρωτοβουλία θέσπισης των νέων σημείων βάσης για τη μέτρηση θαλασσίων ζωνών και της επέκτασης αιγιαλίτιδας ζώνης. Επιλέχθηκε η σταδιακή θέσπιση των εσωτερικών υδάτων με τη δημιουργία πιο προωθημένων γραμμών βάσης και της αιγιαλίτιδας ζώνης. Με τη μονομερή θέσπιση, επιλέγοντας νόμο, η χώρα επεκτείνει την επικράτειά της και διασφαλίζει δικαιώματα πέραν των 6 ν.μ. ιδίως ως προς το σύνολο των χρήσεων που οι θαλάσσιες αυτές περιοχές θα προσφέρουν.

Και στο παρελθόν είχε γίνει επεξεργασία σεναρίων επί χαρτών όσον αφορά το κλείσιμο κόλπων και τη χάραξη ευθειών γραμμών βάσης σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1982. Οπως και η πρόταση περί επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης δεν έλειψε ποτέ από τον δημόσιο διάλογο.

Κατά κανόνα, η διεύρυνση της αιγιαλίτιδας ζώνης προηγείται της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Δεν εμποδίζεται όμως η εκ των υστέρων διεύρυνσή της, αν δεν προκαλείται καταπάτηση εις βάρος υφαλοκρηπίδας άλλου κράτους.

Το νομοθέτημα επέκτασης στο Ιόνιο με νέες γραμμές βάσης διευκολύνει τη διαπραγμάτευση με την Αλβανία, αφού και η συμφωνία του 2009 έγινε με κλειστό τον κόλπο της Κέρκυρας, και εν προκειμένω με την επέκταση στα 12 ν.μ. θα προωθηθεί η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Αντίστοιχα, με την επέκταση δεν θα επηρεαστεί η διαπραγμάτευση με την Ιταλία για την οριοθέτηση ΑΟΖ επί του σκελετού της συμφωνίας οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας του 1977.

Η αιγιαλίτιδα ζώνη δεν αφορά μόνο στην ασφάλεια του παράκτιου κράτους ως ασπίδα έναντι απειλών. Προσφέρει αποκλειστική εξουσία στο παράκτιο κράτος να ελέγξει την αλιεία, την έρευνα, ή την περιβαλλοντική προστασία ως προστιθέμενη αξία σε περίπτωση διεύρυνσης για την έκταση που πριν ήταν ανοικτή θάλασσα κοινής χρήσης. Παράλληλα, η διεύρυνση συνεπάγεται αύξηση και του αντίστοιχου εθνικού εναέριου χώρου.

Η κριτική ότι καλύτερα να μην κάνουμε κάτι αν δεν προχωρήσουμε στο σύνολο ή αν επιφέρει συνέπειες η μερική επέκταση στο Ιόνιο στερείται νομικού ερείσματος. Τμηματική επέκταση δεν συνεπάγεται παραίτηση ούτε απώλεια δικαιώματος ως προς τις λοιπές περιοχές. Πόσο μάλλον όταν η χώρα ρητώς επιφυλάσσεται για την επέκταση αιγιαλίτιδας ζώνης και στις λοιπές περιοχές και μάλιστα με νέες γραμμές βάσης.

Αν θεωρήσουμε ότι προκύπτει όφελος από τη σταδιακή επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, έναντι της αναποτελεσματικής αναβλητικότητας και αδράνειας, τότε η παρούσα θέσπιση ως εναρκτήριο βήμα αξίζει της θετικής απόκρισης.

* Ο κ. Πέτρος Λιάκουρας είναι αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή