Ενας πλανήτης, πολλές διαιρέσεις

Ενας πλανήτης, πολλές διαιρέσεις

2' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το πόσο «διχασμένοι είμαστε» ανησυχούσε τον Στίβεν Χόκινγκ μέχρι την τελευταία του στιγμή, ανησυχία που εξέφρασε στο τελευταίο του βιβλίο «Σύντομες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα», μέσα από μια συγκινητική προσέγγιση: «Μία από τις μεγάλες αποκαλύψεις της διαστημικής εποχής είναι η νέα οπτική κάτω από την οποία η ανθρωπότητα έμαθε να κοιτάζει τον εαυτό της: όταν παρατηρούμε τη Γη από το Διάστημα, βλέπουμε ένα ενιαίο σύνολο. Αντιλαμβανόμαστε την ενότητα, όχι τις διαιρέσεις. Είναι μια εικόνα που μέσα στην τεράστια απλότητά της μεταδίδει ένα πολύ δυνατό μήνυμα: ένας μοναδικός πλανήτης, μία και μόνο ανθρώπινη φυλή».

Ομως ο κόσμος μας είναι βυθισμένος στη δίνη των πολέμων (τουλάχιστον 20 ανοιχτά μέτωπα σε Μέση Ανατολή, Κεντρική Ασία, Αφρική). Εκτελέσεις, μπουντρούμια, σφαγές, κάτεργα, οιμωγές θυμάτων, φλογισμένα μάτια δημίων ευημερούν κάτω από ποικίλες διαιρέσεις. Κι όπου δεν υπάρχουν χαρακώματα, υπάρχουν φράχτες. Τείχη και ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα διατρέχουν εδάφη. Κι ας έπεσε το Τείχος του Βερολίνου το 1989. Στη συνέχεια, 40 χώρες ύψωσαν τεχνητά σύνορα ανάμεσα στους ίδιους και 64 γείτονές τους. Μόνο μέσα στην τελευταία δεκαετία χτίστηκαν 10.000 χλμ. φραχτών. Βεβαίως, τείχη προϋπήρχαν. Το 1953 κατασκευάζεται η πιο οχυρωμένη στον κόσμο συνοριακή γραμμή μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας. Το 1964 η Πράσινη Γραμμή διαιρεί τη Λευκωσία (επεκτείνεται σε όλο το νησί μετά την τουρκική εισβολή το 1974). 1969 και τείχη στο Μπέλφαστ. 1980, 1.450 χλμ. φραχτών ενισχυμένων με νάρκες κόβει στα δύο τη διαφιλονικούμενη από την Ινδία και το Πακιστάν Κοιλάδα του Κασμίρ. 1987, Μαρόκο, ανάχωμα στα σύνορα με Δ. Σαχάρα κατά αυτονομιστών και ανταρτών. 1991, ΗΠΑ, φράχτης στα σύνορα με Μεξικό. 1993, φράχτες γύρω από Θέουτα και Μελίγια στον ισπανικό θύλακα στο Μαρόκο. 2002, Ισραήλ, έναρξη κατασκευής τείχους στη Δυτική Οχθη. 2011 χτίζουμε τον φράχτη στον Εβρο. Το ίδιο κάνει μετά η Βουλγαρία στα σύνορά της με την Τουρκία, η Ουγγαρία στα σύνορά της με τη Σερβία και την Κροατία, η Αυστρία στα σύνορα με τη Σλοβενία, η Σλοβενία στα σύνορα με την Κροατία, η Κροατία στα σύνορα με τη Σερβία, η ΠΓΔΜ στα σύνορα με την Ελλάδα. 2015, Σαουδική Αραβία και «Μεγάλο Τείχος» –ανάχωμα στον ISIS– στα σύνορα με το Ιράκ.

Αλληλοσκοτωμοί, διχοστασίες, σχίσματα, ρήγματα – αναπτυγμένοι και υπανάπτυκτοι, δυτικοί και τριτοκοσμικοί, ευρωπαϊστές και ευρωσκεπτικιστές, νεοναζί και αντιρατσιστές… Πηγή παροξυσμικών φαύλων κύκλων που ξερνούν μίσος και αίμα, οι διαχωρισμοί με βάση την κουλτούρα, τη θρησκεία, τη φυλή. Αδιανόητοι σήμερα εξαιτίας των πολυφυλετικών κοινωνιών και των συνδέσμων μεταξύ χωρών και πολιτισμών. Οι άνθρωποι δεν είναι όμοιοι, είναι ποικιλοτρόπως διαφορετικοί και όχι εκ προοιμίου μεταξύ τους εχθροί.

Και οι αρένες δεν έχουν τέλος. Διαιρεμένοι οι Βρετανοί για το Brexit, διαιρεμένοι οι Ιταλοί για την κρίση, διαιρεμένοι οι Ελληνες για το Σκοπιανό σε «πατριώτες» και «προδότες»… Εμείς γνωρίζουμε καλά τι σημαίνει διχόνοια. Η ιστορία μας είναι μία αλυσίδα από διχασμούς – κάθε διχασμός και μια εθνική περιπέτεια. Εθνικός Διχασμός το 1915-16 σε βασιλικούς και βενιζελικούς και μικρασιατική καταστροφή – είκοσι χρόνια διήρκεσε, έως το 1936. Δεύτερος μεγάλος διχασμός σε εθνικόφρονες και κομμουνιστές και εμφύλιος. Ταραχές, πολιτικός διχασμός και δικτατορία. Μεταπολίτευση, το γνωστό πολιτικό δίπολο, κρίση και πλήθος διασπάσεων: μνημονιακοί και αντιμνημονιακοί, γερμανοτσολιάδες και αντιευρωπαϊστές, ακροδεξιοί και ακροαριστεροί και στη μέση οι κυβερνώντες να επιχειρούν οφέλη από την όξυνση, κι ας επιτείνει την κρίση η έλλειψη συναίνεσης.

Η ελπίδα για αρμονία δεν βρίσκεται στην όποια φανταστική ομοιομορφία, αλλά στις διαφορετικές μας ταυτότητες που συναρθρώνονται ενάντια στις κάθετες διαιρέσεις. Ομως οι «τιμονιέρηδες» μάλλον συλλογίζονται και ενεργούν με βάση το μοίρασμα των πολιτών σε στρατόπεδα. Εκτοξεύουν εμφυλιοπολεμικά δηλητήρια που ωθούν τη χώρα σε μια νέα μεγάλη περιπέτεια, ίσως σε μια νέα εθνική τραγωδία. Και βάζουν τελεία, σαν σημείο παραίτησης, μπροστά σε κάθε νύξη για συμφωνία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή