Ο ένας –ο πιο περπατημένος– δρόμος είναι να υποβάλει κανείς τις προτάσεις του πρωθυπουργού για τη συνταγματική αναθεώρηση στο κωλοτουμπόμετρο. Παράδειγμα: Τι έλεγε ο Τσίπρας για την κατάχρηση της προεδρικής εκλογής ως εργαλείου κομματικής τακτικής το 2014; Τι έλεγε για τη δυνατότητα διάλυσης της Βουλής –διάλυση, για την οποία απαιτήθηκαν οι ψήφοι της Χρυσής Αυγής– τότε και τι λέει τώρα, που ανακάλυψε ότι η διάταξη μπορεί να λειτουργήσει σαν μοχλός πολιτικής αστάθειας;
Θα μπορούσε όμως κάποιος να αντιτείνει ότι αυτή δεν είναι πια μια συζήτηση παραγωγική. Με ομολογημένη από όλες τις πλευρές την ανάγκη της αναθεώρησης του Συντάγματος, θα ήταν παραγωγικό να κριθεί η πρόταση της κυβέρνησης μόνο για το περιεχόμενό της, και όχι για τα κίνητρά της. Μπορεί, ας πούμε, ο Τσίπρας να επενδύει την πρόταση αλλαγής της διάταξης περί της ευθύνης των υπουργών με πολακισμό· αλλά αυτό δεν θα έπρεπε να εμποδίζει την αντιπολίτευση να συναινέσει στο σωστό, ακόμη κι όταν της προτείνεται για τους λάθος λόγους.
Τι θα μπορούσε να κάνει η παρούσα κοινοβουλευτική μειοψηφία; Να «τσιμπολογήσει» από τις προτάσεις Τσίπρα ό,τι είναι συμβατό με τη δική της αναθεωρητική ατζέντα και να καθορίσει η ίδια τις αλλαγές στην επόμενη Βουλή. Ακούγεται λογικό, αλλά είναι το λιγότερο πιθανό ενδεχόμενο.
Η Νέα Δημοκρατία, λένε, δεν μπορεί να προσεγγίσει το αναθεωρητικό εγχείρημα σαν να εξελισσόταν σε πολιτικό κενό. Δεν μπορεί να αγνοήσει τις σκοπιμότητες που κινούν την κυβέρνηση. Κυρίως, όμως, δεν είναι διατεθειμένη να αφήσει να συρρικνωθεί η μεταρρύθμιση στο συριζαϊκό πλάνο, το οποίο εξοστρακίζει στο απώτερο μέλλον επείγουσες αλλαγές, όπως τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Για να αλλάξει η στάση της Ν.Δ., θα πρέπει ο Τσίπρας να εντάξει τις δικές της προτάσεις στο αναθεωρητικό του «μενού».
Αναθεωρητική διαδικασία δεν υπάρχει, αν η επόμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία την αφήσει να εκπνεύσει άκαρπη. Είναι αυτός ένας κίνδυνος που θα ενδιαφερόταν να αποτρέψει ο Τσίπρας;
Η χθεσινή εμφάνισή του δίνει μια αρκετά σαφή απάντηση. Οχι μόνο επειδή, ως συνήθως, υπονόμευσε τα συναινετικά του προσκλητήρια με δηλητήριο κατά του αντιπάλου του. Αλλά κι επειδή η ίδια η χημεία των προτάσεών του δείχνει ότι οι χιλιοτραγουδισμένοι θεσμοί είναι πάλι το πρόσχημα.
Δημοψηφισματική πλατειοκρατία – με πρόσβαση των πλατειών στο κοινοβουλευτικό έργο. Συνταγματοποίηση της αντιπολιτικής καχυποψίας – με πλαφόν δύο βουλευτικών θητειών και νέο ανάθεμα στον Παπαδήμο. Δεισιδαιμονία – με κήρυγμα κατά της «δήθεν» «τεχνοκρατικής» γνώσης και των «υπερεθνικών» οργανισμών.
Οσα είπε ο πρωθυπουργός επιβεβαιώνουν ότι αυτό που παρουσιάστηκε ως αναθεωρητική πρόταση, είναι προεκλογική μπροσούρα για το παλαιό κοινό του ΣΥΡΙΖΑ. Μια προπαγανδιστική εκταφή του αντιμνημονίου με φτυάρι το Σύνταγμα.