Επειτα από εκατό έτη

2' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ό​​ταν στις 28 Ιουνίου 1914 δολοφονήθηκε στο Σεράγεβο ο αρχιδούκας της Αυστρίας Φραγκίσκος-Φερδινάνδος, μαζί με τη σύζυγό του Σοφία, δούκισσα του Χόχενμπεργκ, τέσσερις αυτοκράτορες και ένας πρόεδρος –της Γαλλικής Δημοκρατίας– άρχισαν μία ριψοκίνδυνη παρτίδα πόκερ, ποντάροντας τίτλους, βασίλεια και θησαυρούς αμύθητους. Πέριξ αυτών, διάφοροι σύμμαχοι εστοιχημάτιζαν στο φύλλο των βασικών παικτών.

Οταν ολοκληρώθηκε η παρτίδα το 1918, ο απολογισμός ήταν ολέθριος. Τέσσερις δυναστείες συνετρίβησαν –των Αψβούργων της Αυστρoουγγαρίας, των Ρομανόφ της Ρωσίας, των Οσμανλήδων στην καθ’ ημάς Ανατολή, και η προσφάτως δημιουργηθείσα των Χοεντσόλερν στη Γερμανία. Ηταν ο πλέον παράλογος, ανώφελος και καταστρεπτικός πόλεμος, που έπληξε ποτέ την ήπειρο, διότι κονιορτοποίησε το παλαιό σύστημα, που ίσχυε με διάφορες προσαρμογές επί αιώνες στην Ευρώπη.

Η πρώτη πολιτική τερατογένεση που προέκυψε –διαρκούντος ακόμη του πολέμου– ήταν η κατάληψη της εξουσίας από τους μπολσεβίκους. Ο κόμης Οτοκαρ Τσέρνιν, μοιραίος υπουργός Εξωτερικών του Αψβούργου αυτοκράτορα Καρόλου A΄, είχε εκ του σύνεγγυς γνωρίσει και διαπραγματευθεί με την αντιπροσωπεία των μπολσεβίκων στο Μπρεστ, το 1917, και ορθότατα επεσήμανε ήδη από τότε ότι «το δηλητήριο του μπολσεβικισμού θα κυλά στις φλέβες της Ευρώπης για πάρα πολλά χρόνια».

Οντως η κομμουνιστική Αριστερά είχε αναθαρρήσει μετά την επικράτηση των μπολσεβίκων στη Ρωσία. Η Δεξιά μετά την ήττα είχε απολέσει κάθε πρωτοβουλία, και ο έλεγχος πέρασε στην Ιταλία και στον Μπενίτο Μουσολίνι, για να ακολουθήσει η άνοδος του Αδόλφου Χίτλερ στη Γερμανία. Αντί της συντεταγμένης εναλλαγής στην εξουσία ατόμων γνωστής κοινωνικής και πολιτικής διαδρομής, ανέκυψαν οι «αυτοδημιούργητοι» ηγέτες των μαζών, οι ουσιαστικώς προκύψαντες από το πουθενά, και επέφεραν ολοκληρωτική καταστροφή.

Στη Ελλάδα οι συνέπειες υπήρξαν τραγικότατες, αφού με το ξεκίνημα του πολέμου άρχισε ο Μεγάλος Διχασμός, λόγω της ρήξεως του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου με τον βασιλέα Κωνσταντίνο Α΄, για να ακολουθήσει η άφρων περιπέτεια της Εκστρατείας στη Μικρά Ασία και τελικώς η Καταστροφή και ο ξεριζωμός του ελληνισμού από εδάφη στα οποία κατοικούσε επί αιώνες.

Ο γερμανικός «μιλιταρισμός», τον οποίο η Βρετανία προσπάθησε να αναχαιτίσει οικοδομώντας συστηματικά μία συμμαχία περικυκλώσεως του Βερολίνου, δεν συνετρίβη με τον Μεγάλο Πόλεμο, απλώς ηττήθηκε προσωρινώς. Κατέπεσε σε μία πρώτη πομπώδη, γελοιογραφική του εκδοχή, που ενεσάρκωσε ο κάιζερ της Γερμανίας Γουλιέλμος Β΄ για να αναβιώσει απειλητικότερος επί Αδόλφου Χίτλερ. Και στους δύο πολέμους που εσάρωσαν την ήπειρο, η Ευρώπη διεσώθη χάρη στην εμπλοκή των ΗΠΑ.

Διερωτάται κανείς τι από όλα αυτά τα λάθη, τα αποδιοργανωτικά και ολέθρια που προέκυψαν, είχαν υπ’ όψιν τους οι ηγέτες που συναθροίσθηκαν την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι για να εορτάσουν την εκατονταετηρίδα από τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Διερωτάται κανείς τι ήθελε να αποδείξει ο λαλίστατος Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν όταν στοχοποιούσε τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Ματαία η αναζήτηση απαντήσεως.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή