Ο ανόητος ωρολογοποιός

2' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

A​​ν οι Νεάντερταλ μπορούσαν να σκεφτούν, δεν θα κατέληγαν ποτέ στο συμπέρασμα ότι «τα πάντα εν σοφία εποίησε». Στο κάτω κάτω της γραφής, τι σόι σοφία ήταν αυτή που επέτρεψε την εξαφάνισή τους; Το τελεολογικό επιχείρημα του ευφυούς σχεδιασμού ή του ωρολογοποιού έχει μακρά ιστορία. Αντίκειται στη λογική (άπειρα είδη εξαφανίστηκαν και ελάχιστα τα κατάφεραν), έχει διαψευσθεί από την επιστήμη αλλά παραμένει ζωντανό. Οχι μόνο στη θεολογία, αλλά και στην πολιτική. Και στην πολιτική επιζεί με έναν περίεργο τρόπο: είναι μια ασυνείδητη θεωρία συνωμοσίας εκείνων που δεν πιστεύουν στις θεωρίες συνωμοσίας.

Το επιχείρημα του ευφυούς σχεδιασμού εξέφρασε με γλαφυρό τρόπο ο θεολόγος Γουίλιαμ Πέιλι, ο οποίος το 1802 έγραψε: «Ας υποθέσουμε ότι περπατώντας βρίσκω ένα ρολόι στο χώμα. (…) Δεν μπορώ να σκεφτώ την απάντηση ότι αυτό το ρολόι βρισκόταν πάντα εκεί (…) ένας τεχνίτης ή μια ομάδα τεχνιτών το έφτιαξαν με κάποιον σκοπό. (…) Κάθε ένδειξη ότι αυτό είναι τεχνούργημα, κάθε δήλωση ότι είναι προϊόν σχεδιασμού, ισχύει και για τα έργα της φύσης, με μόνη διαφορά υπέρ της φύσης ότι τα έργα της είναι ακόμη πιο μεγαλειώδη, που ξεπερνούν κάθε υπολογισμό». Οταν κοιτάζουμε μια «παγωμένη» φωτογραφία της φύσης (δηλαδή, αν δεν δούμε και την ιστορία της), το επιχείρημα του ωρολογοποιού φαντάζει λογικό. Ολα μοιάζουν «αρμονικά», αν εξαιρέσουμε ότι ένα είδος κατασπαράσσει κάποιο άλλο, αυτό με τη σειρά του ένα τρίτο, ενώ εκατομμύρια έχουν εξαφανιστεί.

Αυτό το τελεολογικό επιχείρημα αναπαράγεται πολλάκις και στον δημόσιο διάλογο ως απάντηση στο ερώτημα «πού το πάει ο ΣΥΡΙΖΑ;». Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι πίσω από τις ασχήμιες του κ. Παύλου Πολάκη, από τις προαναγγελίες διώξεων πρώην πρωθυπουργών, την αυθάδεια υπουργών να λένε ό,τι τους κατεβεί στο κεφάλι, υπάρχει κάποιο μεγάλο σχέδιο που, όπως θα έλεγε και ο Γουίλιαμ Πέιλι, «ξεπερνά κάθε υπολογισμό». Φαντάζονται ότι πίσω από τις ασυνάρτητες κινήσεις, όπως το σόου με τον Αρχιεπίσκοπο, υπάρχει κάποιος ωρολογοποιός που τα πάντα εν σοφία ποιεί για να πετύχει τον σκοπό του. Ξεχνούν αυτό που είχε πει ο Αιγύπτιος πολιτικός Γκαμάλ Αμπντελ Νάσερ πως «η ιδιοφυΐα της αμερικανικής διπλωματίας συνίσταται στο ότι δεν κάνουν χοντροκομμένες ανόητες κινήσεις, αλλά πολύπλοκες ανόητες κινήσεις, που μας κάνει να αναρωτιόμαστε μήπως ξέρουν κάτι που εμείς δεν ξέρουμε». Το ξεχνάμε διότι γιατί τούτοι εδώ, εκτός από τις ανόητες, κάνουν και χοντροκομμένες κινήσεις, που πάλι μας οδηγούν στο συμπέρασμα «Δεν μπορεί! Αυτές οι χοντροκοπιές δείχνουν ότι αυτοί κάτι ξέρουν που εμείς αγνοούμε».

Αν κάποιος ζούσε πριν από εκατό εκατομμύρια χρόνια στη Γη, πάλι θα κατέληγε στο αβίαστο συμπέρασμα ότι «τα πάντα εν σοφία εποίησε» και ότι το φυσικό σύστημα, στο οποίο κυριαρχούσαν οι δεινόσαυροι, δεν μπορούσε να είναι παρά το προϊόν κάποιου ευφυούς σχεδιασμού. Οι νεότερες δε θεωρίες λένε ότι ο αστεροειδής απλώς αποτέλειωσε τους δεινοσαύρους, οι οποίοι μειώνονταν εκατομμύρια χρόνια πριν από την πρόσκρουση, διότι συνέχιζαν να κάνουν ό,τι και παλιά σε έναν κόσμο που άλλαζε.

Γι’ αυτό τζάμπα ακούμε το τελεολογικό επιχείρημα για τα πεπραγμένα του ΣΥΡΙΖΑ. Φυσικά, όλα όσα γίνονται δεν είναι τυχαία. Δεν ξύπνησαν ένα πρωί κάποιοι δικαστικοί να θυμηθούν μια δεκατετραετή καταγγελία για τον κ. Κώστα Σημίτη και είπαν (λίγους μήνες προ των εκλογών) «ας την επαναφέρουμε στη δημοσιότητα». Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός, αλλά σίγουρα αυτός δεν είναι ευφυής και ο ωρολογοποιός δεν είναι καν τυφλός, όπως έγραψε ο Ρίτσαρντ Ντόκινς, αλλά ανόητος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή