Η χθεσινή συζήτηση στη Βουλή για τα δημόσια πανεπιστήμια ήταν, περιέργως, καλή. Καλή αλλά και καταθλιπτική, περίπου για τον ίδιο λόγο. Ηταν καλό ότι αμφότεροι Τσίπρας και Μητσοτάκης περιορίστηκαν εντός θέματος. Καταθλιπτικό ήταν το ίδιο το θέμα.
Καταθλιπτική ήταν η ανάγκη να συζητείται ακόμη αν πρέπει ή όχι να ιδρυθούν μη κρατικά πανεπιστήμια· αν είναι ή όχι σκόπιμο να υπάρχουν «αυτόνομοι» χώροι μέσα στο δημόσιο πανεπιστήμιο· αν πρέπει ή όχι η αστυνομία να αστυνομεύει τα ΑΕΙ, όπως αστυνομεύει όλη την υπόλοιπη επικράτεια.
Η συζήτηση, που όντως δεν ξέφυγε από την ημερήσια διάταξη, θύμιζε αφόρητα τους καβγάδες που γίνονται μεταξύ συνδικαλιστικών παρατάξεων τα τελευταία τριάντα χρόνια στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα.
Ο Τσίπρας θα πρέπει να ένιωσε βαριά νοσταλγία. Μπορούσε πια, ως πρωθυπουργός, να αναμασήσει το συνδικαλιστικό του πρωτόγαλα – για την επάρατη «αγορά» που θέλει να επιβληθεί στη γνώση· για την εκπαίδευση που «δεν πρέπει να γίνει αναλώσιμο εμπόρευμα».
Αυτή η έκθεση θα αρκούσε για να δικαιολογήσει την πρωτοβουλία του Μητσοτάκη να προκαλέσει τη συζήτηση. Αν το δει κανείς από τη σκοπιά του προεκλογικού οφέλους, ο Τσίπρας εξωθήθηκε στη Βουλή να επαναλάβει θέσεις που, πλέον, από τη συντριπτική πλειοψηφία θεωρούνται παρωχημένες. Εξωθήθηκε να δώσει μια παράσταση που απευθυνόταν μόνο στην Kοινοβουλευτική Oμάδα – τη μόνη ομάδα που δεν έχει μάτια για να δει τι συμβαίνει στα πανεπιστήμια.
Η αυριανή κυβέρνηση θα χρειαστεί μια αλυσίδα από θετικά σοκ – από κινήσεις υψηλού, αλλά όχι σκέτου, συμβολισμού, προκειμένου να δημιουργήσει τις ψυχικές προϋποθέσεις μιας οικονομικής και πολιτικής στροφής. Δεν υπάρχει πεδίο πιο πρόσφορο για τέτοιες κινήσεις από την παιδεία και τα πανεπιστήμια – τα οποία πρώτη η ίδια η Αριστερά έχει μετατρέψει σε έδρα ιδεολογικής αναμέτρησης.
Ο Μητσοτάκης χθες έδειξε να έχει επίγνωση ότι η προσπάθεια αυτή –να δοθεί ένα ηχηρό μήνυμα ότι «τα πράγματα αλλάζουν», ξεκινώντας από έναν τομέα που δεν περιλαμβάνεται στον χάρτη των δανειακών καταναγκασμών– δεν θα είναι εύκολη.
Ο πρόεδρος της Ν.Δ. είπε στον αντίπαλό του ανοιχτά ότι ξέρει τι τον περιμένει: Οι πυρήνες που τώρα εκδηλώνονται μόνο από τελετουργικό καθήκον –καίγοντας για ξεμούδιασμα τα Εξάρχεια– αδημονούν για μια «δεξιά» κυβέρνηση. Υπολογίζουν ότι αυτή θα τους δώσει την ευκαιρία να στήσουν σκηνικό αντάρτικου πόλης.
Το εύκολο για τον Μητσοτάκη είναι να κρατάει ψηλά αυτή την προνομιακή για τον ίδιο ατζέντα –προνομιακή γιατί συγκινεί ακροατήρια ευρύτερα του νεοδημοκρατικού– μέχρι τις εκλογές. Το δύσκολο θα είναι μετά. Θα είναι δύσκολο κυρίως επιχειρησιακά. Γιατί, από την άποψη του πολιτικού κόστους, θα είναι το πιο εύκολο από τα δύσκολα που τον περιμένουν.