Την ημέρα που ξέσπασε η φωτιά στη Βαρυμπόμπη, ο Μάριος Γιαννάκου βρισκόταν σε εξερευνητική αποστολή στον Αρκτικό Κύκλο, σ’ ένα ιστιοφόρο που ταξίδευε στα φιόρδ της Νορβηγίας. Ο πλους Up In The Arctic Expedition –με την αποκλειστική στήριξη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη και της BlueCycle– έφτασε έως το Βόρειο Ακρωτήριο, το βορειότερο σημείο της Ευρώπης: «Είχαμε για λίγο σήμα στο κινητό και έτσι κατάφερα και διάβασα την είδηση. Για την επόμενη εβδομάδα, όμως, δεν είχαμε πρόσβαση στο Ιντερνετ και όταν την ανακτήσαμε έμαθα για τις καταστροφές στην Αττική και στην Εύβοια. Αυτό που βίωσαν οι άνθρωποι στην Ελλάδα, με τις πυρκαγιές, εμείς, στην άλλη άκρη του κόσμου, το ζήσαμε διαφορετικά. Ημασταν στο κατάστρωμα του ιστιοπλοϊκού και είδαμε ένα τεράστιο τμήμα ενός παγετώνα, με μέγεθος εξαώροφης πολυκατοικίας, να αποκολλάται και να καταρρέει στη θάλασσα μπροστά στα μάτια μας. Μια εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ μου. Οι αλλαγές που φέρνει η κλιματική αλλαγή είναι πολύ πιο έντονες και ορατές στους πόλους της Γης σε σχέση με τις περιοχές που βρίσκονται κοντά στον Ισημερινό. Γίνονται τρεις φορές γρηγορότερα, όπως λένε οι επιστήμονες».
Κοιτάζω το πρόσωπό του στην οθόνη του υπολογιστή μου και βλέπω έναν τριαντάρη που σίγουρα ξεχωρίζει από τους συνομηλίκους του. Οχι μόνο διότι κατάφερε από υπέρβαρος και μανιώδης καπνιστής στο πρώτο έτος του πανεπιστημίου να γίνει υπεραθλητής μέσα σε λίγους μήνες, τρέχοντας συνεχόμενα εκατοντάδες χιλιόμετρα σε συνθήκες παγετού, στη ζούγκλα ή στην έρημο. Αλλά γιατί ενσαρκώνει με τον καλύτερο τρόπο την ευαισθησία που έχουν πολλά παιδιά αυτής της γενιάς με το περιβάλλον, φροντίζοντας εγκαίρως να υιοθετήσουν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, με σεβασμό στον πλανήτη, στα ζώα και στους συνανθρώπους τους.
Μια μεγάλη πρόκληση
Δεν είναι τυχαίο πως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του Μάριου ήταν τον Οκτώβριο του 2020 να ανεβάσει στην πλάτη του στον Ολυμπο μια τετραπληγική κοπέλα, την Ελευθερία Τόσιου.
Η συνάντηση και η συνομιλία μας δεν μπορούσε να γίνει εκ του σύνεγγυς, μιας και ο Μάριος μόλις είχε γυρίσει από τη Νορβηγία και πήγε κατευθείαν στη Θεσσαλονίκη, όπου διαμένει μόνιμα και έχει ιδρύσει διαφημιστική εταιρεία. Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Δράμα, με καταγωγή από το χωριό Πύργοι στο Φαλακρό, ήρθε εξ απαλών ονύχων σε επαφή με τη φύση, χάρις στη γιαγιά του που αγαπούσε την πεζοπορία, αλλά και τους γονείς του, που τον πήγαιναν βόλτες σε όλα τα υπέροχα μέρη της περιοχής.
Με το τρέξιμο σε μέρη όπως το Ροβανιέμι της Φινλανδίας ή η έρημος, μπήκε μέσα του και το μικρόβιο της εξερεύνησης παρθένων τόπων. Και η πρόσφατη αποστολή; «Το ταξίδι που κάναμε στη Νορβηγία είχε στόχο να καταγράψει τα προβλήματα που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, καθώς και τη θαλάσσια ρύπανση. Καλύψαμε 1.722 χιλιόμετρα μέσα σε ένα μήνα, μένοντας όλο το διάστημα στο ιστιοφόρο. Θέλουμε να κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ που θα ευαισθητοποιήσει ακόμη περισσότερο τους νέους για την προστασία του περιβάλλοντος», επισημαίνει ο νεαρός Δραμινός.
«Το ταξίδι αυτό ήταν αποκαλυπτικό για το τι συμβαίνει στον Αρκτικό Κύκλο και πώς η άνοδος της θερμοκρασίας επηρεάζει το τοπίο, την πανίδα και τη χλωρίδα», συνεχίζει. «Εκεί βλέπεις το πιο σκληρό πρόσωπο της κλιματικής αλλαγής, παγετώνες που συρρικνώνονται ή εξαλείφονται. Εκεί συνειδητοποιείς ότι αν δεν λάβουμε τώρα δραστικά μέτρα, τότε τα παιδιά μας θα ζήσουν καταστάσεις που δεν μπορούμε σήμερα να φανταστούμε. Το ίδιο ισχύει και για τα ζώα. Είδαμε από κοντά πολικές αρκούδες, φάλαινες μπελούγκα, είδη προσαρμοσμένα στις συνθήκες του αρκτικού περιβάλλοντος, εκεί όπου πλέον όλα αλλάζουν δραματικά. Αυτό που θα ήθελα να πω ύστερα από αυτήν την εμπειρία της αποστολής, μεταφέροντας κάτι που είδα με τα δικά μου μάτια, είναι πως το πρόβλημα δεν είναι πια στο κατώφλι μας αλλά μέσα στο σπίτι μας. Αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι έχουμε κάνει περισσότερο κακό παρά καλό στον πλανήτη. Από την άλλη, βλέπω μια αχτίδα φωτός στο τούνελ μέσα από τη συνειδητοποίηση που φαίνεται να έχει η δική μου γενιά για το κλίμα και τη ρύπανση», υπογραμμίζει ο Μάριος Γιαννάκου.
«Ας μη μεμψιμοιρούμε»
Δικηγόρος του διαβόλου: Δεν μπορούσα να μην τον ρωτήσω πώς το περιβάλλον μπορεί να γίνει προτεραιότητα στους Ελληνες τριαντάρηδες, οι οποίοι παλεύουν να βρουν σταθερή δουλειά και αξιοπρεπές εισόδημα μετά δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης και δύο χρόνια πανδημίας. Δεν πτοείται από τη δική μου απαισιοδοξία: «Αγαπώντας το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, μπορώ να πω ότι η ζωή είναι ένας υπερμαραθώνιος. Στην πορεία θα έχεις τραυματισμούς, κακές στιγμές, εμπόδια, κόπωση, δειλία. Ομως δεν υπάρχει άλλη λύση από το να συνεχίσει κανείς και να γίνει πιο δυνατός από τη δοκιμασία. Τα δεδομένα είναι αυτά και δεν αλλάζουν. Αντί να μεμψιμοιρούμε, ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι ίδιοι και όχι να περιμένουμε από τρίτους. Φανταστείτε έναν άνθρωπο να κολυμπάει στη μέση του ωκεανού, εκεί όπου δεν φαίνεται στο βάθος καμιά στεριά. Ή πρέπει να κουνάει τα χέρια και τα πόδια του ή να βουλιάξει. Θεωρώ ότι πρέπει να αντιδρούμε και να εστιάζουμε στη λύση και όχι στο πρόβλημα, να βασιζόμαστε στις δικές μας έστω και μικρές δυνατότητες. Εγώ πάντως αυτό κάνω».
Η υγεία ενός φίλου, το «κλικ» που άλλαξε τα πάντα στη ζωή μου
Η δική του ζωή είναι σίγουρα σφραγισμένη από την αλλαγή παραδείγματος που πέτυχε στον ίδιο του τον εαυτό. Οταν αποφάσισε να πάρει μέρος στον πρώτο μεγάλο αγώνα είχε πολλά παραπανίσια κιλά και κάπνιζε τρία πακέτα τσιγάρα την ημέρα. Παρακινημένος από τη σοβαρή περιπέτεια υγείας ενός φίλου του, ο οποίος πάλευε να ζήσει, αποφάσισε να τα αλλάξει όλα. Αντί να πάει στο γυμναστήριο της γειτονιάς του, ανακάλυψε το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων και μάλιστα σε ακραίες συνθήκες, στο βουνό, σε ψύχος, σε καύσωνα, εκεί όπου το σώμα φτάνει στα όριά του. Είναι ένα από τα 14 άτομα στον κόσμο που τερμάτισαν τον Φεβρουάριο του 2018 στον αγώνα 150 χιλιομέτρων στην Αρκτική και ένας από τους 18 αθλητές που τερμάτισαν στον αγώνα 270 χιλιομέτρων στην έρημο. Είναι κάτοχος παγκοσμίου ηλικιακού ρεκόρ στον μεγαλύτερο υπερμαραθώνιο ερήμου στον κόσμο τον Δεκέμβριο του 2018, ενώ τον Φεβρουάριο του 2020 ολοκλήρωσε αγώνα 250 χιλιομέτρων σε ζούγκλα της Κεντρικής Αμερικής. Επιπλέον, είναι κάτοχος του ηλικιακού ρεκόρ στον αγώνα 170 χιλιομέτρων του Rodopi Ultra Trail. Ο φίλος του, Αλέξανδρος, κέρδισε τελικά τη μάχη για τη ζωή και ο Μάριος άλλαξε εντελώς τη δική του.«Θα σας φανεί μάλλον αντιφατικό αυτό που θα σας πω, αλλά με το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων εγώ ξεκουράζομαι. Είναι αυτό που με κάνει ευτυχή και ισορροπημένο. Για να αποδομήσω λίγο τον μύθο που μπορεί να υπάρχει γύρω από αυτό το σπορ, θα σας πω ότι μου φαίνεται πως κάνω το ίδιο με έναν άνθρωπο που βρίσκει την εσωτερική του ισορροπία διαβάζοντας ή ζωγραφίζοντας. Οπως λέει το ρητό, όλα τα ταξίδια ξεκινούν με το πρώτο βήμα. Αρκεί λοιπόν να το κάνουμε», τονίζει ο Μάριος.
Αλλά κι εγώ επιμένω στον ρόλο του δικηγόρου του διαβόλου: πώς διατηρεί κανείς το κέφι και το κουράγιο να συνεχίζει μετά το πρώτο βήμα. Πώς βρίσκει δύναμη για να μπει στη διαδρομή; «Οτιδήποτε κάνει καλό στο σώμα και στην ψυχή μας και μας φέρνει σε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας μπορεί να τροφοδοτήσει το πείσμα μας να πάμε πιο πέρα. Αρκεί να μην πτοηθούμε που η αρχή θα είναι δύσκολη. Εγώ λόγου χάριν δεν κάνω συνέχεια τρέξιμο ή προπονήσεις. Μπορεί ενίοτε να έχω και παραπάνω κιλά. Ομως, ξεκινώ από την αρχή με την πίστη ότι αφού τα κατάφερα την πρώτη φορά, θα τα καταφέρω και τώρα». Κλείσαμε με την υπόσχεση ότι θα γνωριστούμε από κοντά όταν έρθει στην Αθήνα, σε κάποιο από τα ταξίδια του για ένα… κανονικό γεύμα. «Να ένας τύπος που σε κάνει να αισθάνεσαι αισιοδοξία για το μέλλον», είπα μέσα μου.
Στον Ολυμπο
Το πιο συγκινητικό επίτευγμα του Μάριου είναι ότι πριν από περίπου ένα χρόνο ανέβηκε στον Ολυμπο κουβαλώντας στην πλάτη του, σε ειδικά τροποποιημένο σακίδιο, την 22χρονη Ελευθερία που είχε κινητικά προβλήματα. Η κοπέλα που κατάγεται από τη Δράμα, γνώρισε τον Μάριο και του εκμυστηρεύθηκε ότι ήθελε να ανέβει στον Ολυμπο. Εκείνος οργάνωσε ολόκληρη αποστολή για να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα. «Ακουσα την Ελευθερία τόσο χαρούμενη. Με το που πατήσαμε επάνω, με παρακάλεσε να κάνω μια περιστροφή 360 μοιρών για να δει τη θέα. Νομίζω πως δεν υπήρχε ωραιότερη στιγμή. Κανένα μετάλλιο σε κανέναν αγώνα δεν μπορεί να σου δώσει αυτήν τη χαρά».
Η συνάντηση
Δεν βρεθήκαμε βεβαίως από κοντά και έτσι δεν συμφάγαμε. Ομως ο Μάριος μου διηγήθηκε ότι στους αγώνες που κάνει σε διάφορα μέρη του κόσμου συνήθως κουβαλάει και το σακίδιο με το φαγητό του. Στην έρημο έφαγε τόσους χουρμάδες που σήμερα δεν αντέχει ούτε να τους βλέπει. Στη ζούγκλα είχε πάρει μαζί του ψωμάκια και κασέρι (Δράμας). Τώρα στη Νορβηγία μέσα στο ιστιοπλοϊκό έτρωγαν όλοι τροφές δυναμωτικές και πλούσιες σε θερμίδες για να αντέχουν το κρύο: «Τσιμπήσαμε κιλά, αλλά δεν πειράζει, θα τα χάσουμε», μου είπε. Τον πιστεύω…
Οι σταθμοί του
1992
Γεννιέται στη Δράμα.
2010
Εισάγεται στη Γερμανική Φιλολογία στο ΑΠΘ.
2015
Πρώτος αγώνας 170 χλμ., όπου κατέγραψε ηλικιακό ρεκόρ.
2017
Θητεία στις Ειδικές Δυνάμεις.
2018
Αγώνας 150 χλμ. στην Αρκτική.
2018
Αγώνας 270 χλμ. στην έρημο Αλ Μαρμούμ.
2020
Αγώνας 250 χλμ. σε ζούγκλα στην Κεντρική Αμερική.
2021
Up In The Arctic Expedition – εξερευνητική αποστολή με ιστιοφόρο στη Νορβηγία.