«Την αλλαγή σελίδας» στην Alpha Bank σηματοδοτεί το σχέδιο μείωσης των κόκκινων δανείων και μετασχηματισμού του ομίλου που έχει εκπονήσει η διοίκηση της τράπεζας. Αυτό επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Alpha Bank κ. Βασίλης Ψάλτης, υπογραμμίζοντας ότι η ελληνική οικονομία διατηρεί σταθερή δυναμική μεγέθυνσης και η διεθνής επενδυτική κοινότητα ανακτά την εμπιστοσύνη της στις προοπτικές της χώρας.
Στη συνέντευξή του στην «Κ», ο κ. Ψάλτης σημειώνει ότι «έχει έρθει η ώρα να καλύψουμε το χαμένο έδαφος των ετών της κρίσης» και εξηγεί πως «η Alpha Bank θα βρεθεί στην πρώτη γραμμή αυτής της εθνικής προσπάθειας, διασφαλίζοντας πιστώσεις προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ύψους 14 δισ. ευρώ την προσεχή τριετία».
– Πριν από λίγες εβδομάδες παρουσιάσατε το «Galaxy», το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα σχέδιο μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα. Eχοντας πλέον διαθέσιμο και τον μηχανισμό «Ηρακλή», ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της τράπεζας;
– Το σχέδιο «Galaxy» αντανακλά τον βαθμό αποφασιστικότητας της Alpha Bank να αφήσει πίσω της τα προβλήματα της κρίσης και να «ξαναγίνει τράπεζα», επαναβεβαιώνοντας τον ηγετικό της ρόλο ως χρηματοδότης των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και της ελληνικής οικονομίας. Δεν πρόκειται, απλώς, για τη σημαντικότερη τιτλοποίηση μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPE) στην Ελλάδα, αλλά για την τρίτη μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Είναι μία συναλλαγή που μας επιτρέπει να περιορίσουμε τον δείκτη των NPE από 44% φέτος σε επίπεδα χαμηλότερα από 20% το 2020 και, τελικά, σε μονοψήφιο ποσοστό το 2022. Αντιστοίχως, το ποσοστό των μην εξυπηρετούμενων δανείων σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (NPL) θα υποχωρήσουν κάτω του 5% το 2022.
Προχωράμε με αποφασιστικό τρόπο στην εξυγίανση του ισολογισμού μας προκειμένου να αφιερώσουμε όλη μας την ενέργεια σε αυτό που κάνουμε καλά, την τραπεζική και τη χρηματοδότηση της οικονομίας. Και το πράττουμε τώρα, όχι μόνον επειδή διαθέτουμε την εμπειρία και την κεφαλαιακή ευρωστία για να στοχεύσουμε ψηλά, αλλά και διότι πλέον πληρούνται τρεις κρίσιμες προϋποθέσεις: οι εποπτικές αρχές ωθούν προς την ανάληψη ανάλογων πρωτοβουλιών, καταγράφεται μία εντυπωσιακή βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών, που φέρνει τη χώρα μας στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος, και, τρίτον, ενεργοποιείται ο «Ηρακλής», το ελληνικό Asset Protection Scheme.
– Ποιο είναι το μέγεθος της νέας Alpha Bank που θα προκύψει το 2020 και πότε αναμένεται να αποτυπωθούν τα οφέλη του μετασχηματισμού;
– H απομόχλευση του ενεργητικού αφορά το πλέον προβληματικό σκέλος του δανειακού χαρτοφυλακίου, το οποίο επιβαρύνει ετησίως τα αποτελέσματά με υψηλές προβλέψεις. Η μείωση των προβλέψεων μετά την υλοποίηση του «Galaxy», αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα βελτίωσης των αποτελεσμάτων τα επόμενα χρόνια.
Αυτό είναι ένα στοιχείο διαφοροποίησης έναντι του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου, όπου εκεί ήδη το κόστος πιστωτικού κινδύνου κινείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, περί τις 40 μονάδες βάσης, όταν στη χώρα μας το κόστος αυτό, λόγω των προβλέψεων, φθάνει και τις 200 μονάδες.
Βεβαίως, το «Galaxy» είναι μόνον ένας από τους πυλώνες του στρατηγικού σχεδίου που υλοποιούμε για την «αλλαγή σελίδας» στην Alpha Bank. Οι υπόλοιποι πυλώνες αφορούν τον μετασχηματισμό του λειτουργικού μας μοντέλου, την πελατοκεντρική ανάπτυξη και, βεβαίως, την προσήλωσή μας στις βέλτιστες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης. Συνολικά, αυτό θα υλοποιηθεί μέσα από 30 δράσεις, που αφορούν τη βελτίωση της αποδοτικότητας της τράπεζας, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών διοίκησης και, συνολικά, στην εμπέδωση μιας νέας κουλτούρας λειτουργίας, ώστε να βάλουμε ξανά τις ανάγκες των πελατών μας στο επίκεντρο της προσοχής μας.
– Σε ποιους πυλώνες θα στηριχθεί η εκτιμώμενη κερδοφορία της, με δεδομένη την απώλεια σημαντικών εσόδων από τόκους και το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων;
– Είναι γεγονός ότι τα αρνητικά επιτόκια επιβαρύνουν την κερδοφορία του κλάδου. Πανευρωπαϊκά, όλο και περισσότερες τράπεζες προβαίνουν σε αναθεώρηση του λειτουργικού τους μοντέλου, αποσκοπώντας σε βελτίωση της παραγωγικότητας και σε εξορθολογισμό των δαπανών μέσω της αξιοποίησης των δυνατοτήτων της τεχνολογίας. Σε αυτήν την περιοχή δίνουμε και εμείς μεγάλη έμφαση, επιδιώκοντας παράλληλα να απλοποιήσουμε τις διαδικασίες μας, να γίνουμε πιο γρήγοροι και αποτελεσματικοί.
Το σχέδιο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, που υλοποιούμε από το 2017, έχει ως βασικούς άξονες την ενίσχυση των ψηφιακών μας υποδομών και την εξοικείωση των πελατών με τις νέες τεχνολογίες. Και μπορώ να σας πω ότι η ανταπόκριση των πελατών μας είναι ιδιαιτέρως θετική: η ετήσια αύξηση των ενεργών χρηστών του mobile banking ξεπερνά το 50% και του web banking το 25%.
Βεβαίως, τα αρνητικά επιτόκια συνιστούν εκτός από πρόβλημα και ευκαιρία. Και τούτο, διότι η αναζήτηση αποδόσεων σε περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων καθιστά επιτακτική την ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση των αποταμιευτικών κεφαλαίων της πελατείας μας. Η διείσδυση επενδυτικών προϊόντων στην ελληνική αγορά είναι πολύ χαμηλή, μόλις 6% των συνολικών κεφαλαίων υπό διαχείριση, έναντι 40-50% στην Ευρωζώνη. Είναι επίσης ένας τομέας όπου έχουμε χτίσει σημαντικές υποδομές για να μπορούμε να προσφέρουμε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και προϊόντα.
– Ενας σημαντικός αριθμός εργαζομένων της τράπεζας προγραμματίζεται να μεταφερθεί σε νέα εταιρεία servicer για τα κόκκινα δάνεια. Σε συνδυασμό με το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που ολοκληρώθηκε, είναι επαρκής αυτή η μείωση ώστε να επιτευχθεί ο στόχος περιορισμού των λειτουργικών εξόδων;
– Στην Alpha Bank το ανθρώπινο δυναμικό μας δεν αντιμετωπίζεται μονοδιάστατα ως κόστος, ως μία παράμετρος των λειτουργικών εξόδων του ομίλου. Μία τέτοια οπτική θα ήταν εξαιρετικά άδικη και επιχειρηματικά ολέθρια, ειδικά όταν συζητούμε για χιλιάδες ανθρώπους που έχουν συνεισφέρει καθοριστικά στην εξασφάλιση της ηγετικής θέσης που έχει η τράπεζά μας. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, σε κανονιστικό επίπεδο, τόσο μέσω των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τις τιτλοποιήσεις όσο και του προγράμματος «Ηρακλής», η επιλογή της τράπεζας ως προς το σχήμα διαχείρισης των κόκκινων δανείων, μέσω ανεξάρτητου servicer, συνιστά μονόδρομο.
Τι μπορούμε εμείς να κάνουμε για το προσωπικό μας που θα μεταφερθεί στη νέα εταιρεία; Πρώτον, εξασφαλίζουμε πλήρως το σύνολο των δικαιωμάτων τους, αποδοχές, ασφάλιση, παροχές. Αυτό είναι ζήτημα αρχής για εμάς. Δεύτερον, διασφαλίζουμε την πολυετή βιωσιμότητα του σχήματος, δημιουργώντας τον μεγαλύτερο servicer στην ελληνική αγορά, που δυνητικά θα διαχειρίζεται ένα συνολικό ύψος απαιτήσεων περί τα 27 δισ. ευρώ. Και, τρίτον, διατηρούμε μία οργανική σχέση με το νέο σχήμα, ως στρατηγικό μας εταίρο, μέσω της ανάθεσης σε αυτόν και των core NPEs ύψους 7 δισ. ευρώ.
Διαμορφώνουμε, δηλαδή, ένα πλαίσιο ώστε να είναι σαφές στους συναδέλφους μας ότι θα συνεχίσουν να κάνουν την ίδια δουλειά που επιτελούν σήμερα, με τον ίδιο ρόλο και τα ίδια προνόμια, σε μια ισχυρή οντότητα.
Ομως, βρισκόμαστε μόλις στα πρώτα βήματα αυτής της διαδρομής και, καθώς το σχέδιό μας θα υλοποιείται, θα απαντήσουμε σε όσες ανησυχίες, ενδεχομένως, εγερθούν.
Χρηματοδοτήσεις 14 δισ. ευρώ έως το 2022
– Εκτιμάτε ότι η Alpha Bank μπορεί να αναλάβει τον ρόλο της ως χρηματοδότης της οικονομίας; Και ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους επικεντρώνεται η στρατηγική σας.
– Εχει έρθει η ώρα να καλύψουμε το χαμένο έδαφος των ετών της κρίσης και εμείς ως Alpha Bank βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή αυτής της εθνικής προσπάθειας, διασφαλίζοντας πιστώσεις προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ύψους 14 δισ. ευρώ μέχρι το 2022.
Γνώμονάς μας είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, η έμπρακτη στήριξη της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, η ενίσχυση των ελληνικών επιχειρήσεων ώστε να είναι ανταγωνιστικές στον διεθνή στίβο και, βεβαίως, η χρηματοδότηση επενδύσεων με ισχυρό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά, όπως, ενδεικτικά, οι υποδομές, η ενέργεια και τα καινοτόμα project στην αγορά ακινήτων.
– Τι εικόνα εισπράττετε για την Ελλάδα και την οικονομία της από τις επαφές σας στο εξωτερικό; Είναι επαρκείς οι εκτιμώμενοι ρυθμοί ανάπτυξης για να στηρίξουν την ανάκαμψη και την απασχόληση, ειδικά σε συνθήκες κόπωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας;
– Πράγματι, το εξωτερικό περιβάλλον είναι ασταθές και σίγουρα λιγότερο ευνοϊκό σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, καθώς παρατηρούνται επιβράδυνση της οικονομικής μεγέθυνσης στην Ευρωζώνη, εντεινόμενος εμπορικός προστατευτισμός και γεωπολιτικές εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή μας. Ωστόσο, η ελληνική οικονομία διατηρεί σταθερή δυναμική μεγέθυνσης και η διεθνής επενδυτική κοινότητα ανακτά την εμπιστοσύνη της στις προοπτικές της χώρας. Οι κυριότεροι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτήν την αναπτυξιακή δυναμική είναι πρώτον η υιοθέτηση ενός μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής φιλικού προς την ανάπτυξη και την προσέλκυση επενδύσεων, το οποίο παράλληλα περιλαμβάνει σημαντικά μέτρα κοινωνικής προστασίας, δεύτερον η εντατικοποίηση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας με στόχο την ενίσχυση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, και τρίτον ο περιορισμός της αβεβαιότητας σε ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον που, κατά τη γνώμη μου, απαιτείται για τον σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής σε μακροχρόνιο ορίζοντα.
Ωστόσο, βρισκόμαστε στην αρχή της διαδρομής. Δεν πρέπει να ξεχνούμε τα βάρη που μας κληροδότησε η παρατεταμένη οικονομική κρίση, όπως το σημαντικό επενδυτικό κενό, η συνεπακόλουθη χαμηλή παραγωγικότητα, το υψηλό δημόσιο χρέος και το μεγάλο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων. Θα προσέθετα σε αυτά και τo δημογραφικό πρόβλημα, που επιδεινώθηκε με το brain drain. Η αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών τίθεται ως εθνικός στόχος και είναι εξαιρετικά θετικό ότι καταγράφονται ουσιαστικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση.
– Αναφερθήκατε στο brain drain. Πώς θεωρείτε ότι μπορείτε να βοηθήσετε σε μία εποχή κατά την οποία όλες οι τράπεζες προχωρούν σε προγράμματα μείωσης προσωπικού;.
– Ας είμαστε ειλικρινείς. Οι χιλιάδες Ελληνες που εγκατέλειψαν τη χώρα, το έπραξαν αφενός λόγω της αδυναμίας εύρεσης εργασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης, αφετέρου δε εξαιτίας της έλλειψης αξιοκρατίας.
Βασική επιδίωξή μου είναι η Alpha Bank να αποτελέσει πόλο έλξης των καλύτερων στην Ελλάδα και δίοδο επιστροφής στη χώρα των νέων και ικανών επαγγελματιών που η κρίση έσπρωξε στο εξωτερικό. Θέλουμε να προσφέρουμε στους Ελληνες της διασποράς μια πραγματικά ανταγωνιστική πρόταση για να επιστρέψουν και να πρωταγωνιστήσουν στην προσπάθεια ανάπτυξης της πατρίδας μας.
Στην Alpha Bank δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις ανανέωσης του στελεχικού μας δυναμικού, μέσα από ένα καλά σχεδιασμένο και στοχευμένο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, που έτυχε μεγάλης ανταπόκρισης.
Το δεύτερο ερώτημα, βεβαίως, αφορά σε ποιο εργασιακό περιβάλλον θα επαναπατρίσουμε αυτό το ταλέντο. Εμείς, πριν από λίγους μήνες ολοκληρώσαμε μία μεγάλη εσωτερική έρευνα για την οργανωτική απόδοση της τράπεζας, μέσω της οποίας τοποθετήθηκαν ανοικτά –και πιστέψτε με αρκετές φορές ιδιαιτέρως κριτικά– περισσότεροι από 6.000 συνάδελφοι. Συγκεντρώθηκαν πάνω από 9.000 σχόλια και παρατηρήσεις, πάνω στις οποίες σχεδιάσαμε κρίσιμες παραμέτρους του επιχειρησιακού μας πλάνου για τη νέα Alpha Bank. Πάνω σε αυτή τη διάθεση ουσιαστικής συμμετοχής των συναδέλφων, κτίζουμε μία νέα κουλτούρα που ανταμείβει την απόδοση, ενισχύει την καινοτομία, δίνει ευκαιρίες σε στελέχη νεότερης γενιάς. Και, κυρίως, στηρίζει και στηρίζεται στην αξιοκρατία.
Η κριτική για τις προμήθειες και τις λοιπές χρεώσεις
– Σε επίπεδο κοινής γνώμης, οι τράπεζες έχουν συγκεντρώσει τα πυρά της κριτικής για την πολιτική τους στο θέμα των προμηθειών. Ποια είναι, κατά την άποψή σας, η χρυσή τομή στο θέμα των χρεώσεων;
– Προ ημερών, ο επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ Αντρέα Ενρία υπογράμμισε ότι οι ελληνικές τράπεζες προσπαθούν σκληρά να επανέλθουν σε κερδοφορία ώστε να διαδραματίσουν τον ρόλο τους ως χρηματοδοτικοί πυλώνες της ανάπτυξης. Προσέθεσε, δε, πως το β΄ τρίμηνο του 2019 η συνεισφορά των προμηθειών και των χρεώσεων στα λειτουργικά έσοδα των ελληνικών τραπεζών ήταν μικρότερη από το μισό της αντίστοιχης συνεισφοράς σε τράπεζες άλλων χωρών, οι οποίες εφαρμόζουν παρόμοια επιχειρηματικά μοντέλα.
Πρόκειται, όντως, για ένα λεπτό ζήτημα που αφορά την οικονομική πραγματικότητα πολλών συμπολιτών μας, στην εύλογη ετοιμότητα της κυβέρνησης να αφουγκράζεται τι συμβαίνει στην κοινωνία και, βεβαίως, στο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα μιας ανεξάρτητης αρχής να προβαίνει σε ελέγχους.
Μην ξεχνάμε, ωστόσο, ότι οι επιχειρηματικές αποφάσεις μας οφείλουν να υπακούουν στις βασικές αρχές της Χρηματοοικονομικής, που απαιτούν την κάλυψη των επενδυτικών δαπανών που έχουν γίνει στην ψηφιακή οικονομία και δη στα εναλλακτικά δίκτυα. Κρατήστε ένα στοιχείο αποδοχής αυτών των πρωτοβουλιών: ενώ το 2017 ανοίγαμε 5.000 νέα βιβλιάρια κάθε μήνα, ο αριθμός σήμερα έχει περιοριστεί στα 400 με 500. Αυτό δείχνει ότι οι πελάτες μας όχι μόνον προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα, αλλά και αναγνωρίζουν τις δυνατότητες που τους παρέχουν οι σύγχρονες ψηφιακές υπηρεσίες.
Και είναι αυτή η εικόνα προόδου που τροφοδοτεί και το δικό μου όραμα: να απελευθερωθούν στο μέλλον τα καταστήματα από τις καθημερινές συναλλαγές, προκειμένου το σύνολο της ενέργειας και του χρόνου μας να διατεθεί στην προσφορά καινοτόμων υπηρεσιών και προϊόντων, που θα δημιουργούν αξία για τους πελάτες μας.
Επιτρέψτε μου, ωστόσο, ένα ακόμη σχόλιο: Η ψηφιακή τραπεζική αποσκοπεί βεβαίως στην επιτάχυνση και διευκόλυνση των συναλλαγών όλων μας, όμως συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, λειτουργώντας ως μία αξιόλογη δημόσια υποδομή περιορισμού της άδηλης οικονομίας και της φοροδιαφυγής.