Στη μάχη κατά των επιπτώσεων που δημιουργεί η πανδημία του κορωνοϊού θέτει η κυβέρνηση όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της, αλλά και όσα νέα θα δημιουργηθούν το αμέσως προσεχές διάστημα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οπως εκτιμά στη συνέντευξή του στην «Κ» ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, συνολικά πάνω από 10 δισ. ευρώ δημόσιων και ιδιωτικών πόρων, μέσω των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, της Αναπτυξιακής Τράπεζας και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, αναμένεται να διοχετευθούν μεσοπρόθεσμα στην οικονομία, προκειμένου να υπάρξει ανακούφιση από τις επιπτώσεις της κρίσης και να στηριχθεί η ανάκαμψη την επόμενη μέρα.
– Η κυβέρνηση στην παρούσα φάση έχει θέσει ως προτεραιότητα τη στήριξη των επιχειρήσεων που πλήττονται από τον κορωνοϊό και την αποφυγή της απώλειας θέσεων εργασίας. Εκτός από την προσωρινή αναστολή μιας σειράς υποχρεώσεων, ποια άλλα μέτρα θα ληφθούν για τη στήριξη των επιχειρήσεων;
– Eίναι προφανές ότι η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, όπως και παγκοσμίως, εισέρχεται σταδιακά σε μια δύσκολη φάση και ήδη αρκετοί κλάδοι πλήττονται άμεσα ή έμμεσα. Πρωταρχικός σκοπός μας είναι σαφώς το οικονομικό πλήγμα που θα υποστούμε τώρα να είναι παροδικό και σε αυτή τη βάση κινούμαστε μεθοδικά και στοχευμένα, αναπροσαρμόζοντας τις πολιτικές μας όπου χρειαστεί και αμέσως, όταν αυτό κρίνεται σκόπιμο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρώτη φάση των μέτρων που έχουμε ανακοινώσει αφορά την παροχή ρευστότητας και ευελιξίας στις επιχειρήσεις. Η δεύτερη και ίσως σημαντικότερη φάση είναι η σταδιακή επαναφορά των επιχειρήσεων στην πρότερή τους κατάσταση και μάλιστα όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Αυτό θα το επιτύχουμε με την κατάλληλη χρήση όλων των χρηματοοικονομικών εργαλείων που έχουμε στη διάθεσή μας (εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, Αναπτυξιακή Τράπεζα, διεθνείς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς) και ιδιαίτερα με τη δυνατότητα παροχής στις επιχειρήσεις του απαραίτητου κεφαλαίου κίνησης. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ήδη τα πρώτα σημαντικά μέτρα για τις επιχειρήσεις, αλλά και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, στο οποίο τα ομόλογα της Ελλάδας γίνονται δεκτά, και σε συνδυασμό με τη «χαλάρωση» κάποιων κανόνων του ΕΣΠΑ, μας δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία προκειμένου να ενισχύσουμε τις παρεμβάσεις μας.
– Ποια είναι τα εργαλεία που έχουμε άμεσα διαθέσιμα;
– Ηδη έχουμε υπογράψει και είναι σε φάση υλοποίησης, από πόρους του ΕΣΠΑ (ΕΠΑνΕΚ), εγγυοδοτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων για επενδυτικά κατά βάση δάνεια, συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα από τα καταλληλότερα χρηματοδοτικά προϊόντα που θα έχουμε στη διάθεσή μας σε λίγο καιρό και το οποίο μάλιστα θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν μόνιμο μηχανισμό εγγυήσεων δάνειων ΜμΕ. Στη δεύτερη φάση, δηλαδή αφότου αρχίσει η ομαλοποίηση των συνθηκών στην αγορά, θα λειτουργήσει ένας εγγυοδοτικός μηχανισμός, σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις χορηγήσεις δανείων κεφαλαίου κίνησης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που θα φθάνει, με τη μόχλευση, έως και τα 6 δισ. ευρώ. Οσον αφορά τώρα τη συμβολή της Αναπτυξιακής Τράπεζας στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, πρόκειται και αυτή να είναι εξίσου σημαντική, ειδικά στο να αποκτήσει γρήγορα η αγορά το λεγόμενο resilience, δηλαδή την οικονομική ανθεκτικότητα. Οπως ανακοινώσαμε, εντατικοποιούμε τη διαδικασία απλοποίησης του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) προκειμένου να καταστεί πιο αποδοτικό και το ενισχύουμε με επιπλέον 250 εκατ. ευρώ, που με τους υπάρχοντες πόρους μεταφράζεται σε 1 δισ. ευρώ νέα δάνεια. Στις επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία, προβλέπεται επιδότηση 100% του επιτοκίου για δύο χρόνια. Επίσης, η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα αποτελέσει έναν από τους βασικούς συνδέσμους με το ειδικό ταμείο που συστάθηκε από την Κομισιόν, το Corona Response Investment Initiative, συνολικού προϋπολογισμού 25 δισ. ευρώ, με το μερίδιο που αναλογεί στην Ελλάδα να υπολογίζεται στο 1,8 δισ. ευρώ. Ολα αυτά τα εργαλεία πρόκειται να στηρίξουν ουσιαστικά τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την υγειονομική κρίση. Μην ξεχνάμε όμως πως, πίσω και πάνω από όλα, μία είναι η βασική μας προτεραιότητα: η ανθρώπινη ζωή και η δημόσια υγεία. Και όλοι μας οφείλουμε να συμβάλουμε έμπρακτα και με υπευθυνότητα στην προστασία τους. Πώς; Μένοντας σπίτι.
– Πότε εκτιμάτε ότι η Αναπτυξιακή Τράπεζα, που θα είναι ένας από τους βασικούς μοχλούς στήριξης των ΜμΕ, θα τεθεί σε λειτουργία;
– Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (πρώην ΕΤΕΑΝ) και η θυγατρική της, δηλαδή η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (πρώην ΤΑΝΕΟ), βρίσκονται ήδη σε λειτουργία, αλλά και σε διαρκή μετεξέλιξη θα έλεγα ορθότερα, με ενεργά προγράμματα για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ νέα και σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι ήδη στη φάση του σχεδιασμού. Είναι ωστόσο προφανές ότι απαιτείται ένας εύλογος χρόνος για την ολοκλήρωση της πλήρους αναμόρφωσης της τράπεζας, όπως άλλωστε έχει συμβεί και με αντίστοιχες προσπάθειες σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο ρόλος τώρα αυτού του κατ’ ουσίαν κεντρικού στρατηγικού και αναπτυξιακού φορέα για την ελληνική οικονομία πρόκειται να είναι καταλυτικός, διότι ουσιαστικά έρχεται να καλύψει την επιτακτική ανάγκη δημιουργίας ευνοϊκών προϋποθέσεων χρηματοδότησης, υποστήριξης και ανάπτυξης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, των έργων υποδομής και της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, λειτουργώντας ωστόσο πάντα συμπληρωματικά με το υφιστάμενο τραπεζικό σύστημα. Επίσης, στο επιχειρηματικό της πλάνο συμπεριλαμβάνεται και η δυνατότητα συμβουλευτικής υποστήριξης των επιχειρήσεων, την οποία σχεδιάζουμε να ενεργοποιήσουμε έως τα τέλη του τρέχοντος έτους.
Σε πλήρη ανάπτυξη, η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα μπορεί να μοχλεύει έως και 4 δισ. ευρώ ετησίως στην πραγματική οικονομία και ειδικά στον χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σε αυτό το σημείο όμως, επιτρέψτε μου να αποσαφηνίσω το εξής: η κάλυψη του ελλείμματος χρηματοδότησης των επενδυτικών αναγκών της ελληνικής οικονομίας από την Αναπτυξιακή Τράπεζα θα γίνεται αποκλειστικά μέσω συνεπενδύσεων και συγχρηματοδοτήσεων μαζί με θεσμικούς επενδυτές και σε ουδεμία περίπτωση με απευθείας χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων.
– Ποια είναι τα χρηματοδοτικά εργαλεία που σχεδιάζονται; Δρομολογούνται συνέργειες και συνεργασίες με άλλους μηχανισμούς της αγοράς;
– Στα τέλη του 2019, η τράπεζα επιδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με κεφάλαια ύψους 1,190 δισ. ευρώ για τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων. Στα ήδη ενεργά προγράμματα (ΤΕΠΙΧ ΙΙ, Επ – Ανοδος, Debt Fund, 4η Βιομηχανική Επανάσταση, Made in Greece κ.ά.), και εντός του μήνα, πρόκειται να προστεθεί ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο επιχειρηματικού κεφαλαίου, για τη στήριξη των πράσινων επενδύσεων. Και μιλώντας για μόχλευση παραπάνω, για παράδειγμα, στο συγκεκριμένο προϊόν θα διατεθούν 400 εκατ. ευρώ. Η ιδιωτική συμμετοχή θα είναι τουλάχιστον 600 εκατ. που μεταφράζονται σε 1 δισ. ευρώ για equity, όπως λέμε, με αυτό το 1 δισ. ευρώ να μεταφράζεται σε 4 δισ. έργα, εάν υποθέσουμε ότι η αναλογία κεφαλαίου και δανείου είναι 1 προς 4. Επίσης, στις άμεσες προτεραιότητές μας συγκαταλέγεται και ο σχεδιασμός των κατάλληλων εκείνων χρηματοδοτικών προϊόντων που θα συμβάλουν καθοριστικά στη μετάβαση των επιχειρήσεων στον ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς όμως και εκείνων που θα προαγάγουν ταχύτατα την ανάπτυξη των καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων. Πέρα, όμως, από τα προϊόντα που θα ενεργοποιήσει η Αναπτυξιακή Τράπεζα, σύντομα θα υπογράψουμε και μνημόνια συναντίληψης με άλλους, παρόμοιους οργανισμούς, για ανταλλαγή τεχνογνωσίας, αλλά και για την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών.