Ερχεται στη συνάντηση για τη συνέντευξη φορώντας μαύρα γυαλιά, βερμούδα και αθλητικά παπούτσια. Μόνο τα μαλλιά, που έχουν χτενιστεί προς τα πίσω και γυαλίζουν, παραπέμπουν σε χορευτή του φλαμένκο – εκείνο το χτένισμα του τσιγγάνου γόη που κάποτε κολλούσε τα μαλλιά του με μπριγιαντίνη. Ομως, ο Ισραέλ Γκαλβάν δεν συμπαθεί διόλου τα στερεότυπα. Εχει βάψει τα νύχια του με ένα ωραίο σκούρο βερνίκι, και μόλις ολοκληρώσουμε τη συνέντευξη θα φύγει για την πρόβα του στο αμφιθέατρο του ενετικού κάστρου της Καλαμάτας. Τα άνετα ρούχα θα αντικατασταθούν από εφαρμοστό μαύρο τζιν παντελόνι κι ένα απλό μαύρο Τ-shirt και τα snickers από ένα ζευγάρι λευκά παπούτσια του φλαμένκο, εκκεντρικά, πολύ κομψά, με μια μαύρη καμπύλη γραμμή στο μπροστινό μέρος τους.
Ομως, ακόμη δεν είδα τίποτε από όλα αυτά. Εχουμε μπροστά μας μερικές ώρες ώς τη σόλο παράστασή του, την «Επανάσταση χωρίς μουσική» (Revolution Without Music), και συζητάμε με τη βοήθεια του Γερμανού μάνατζέρ του, μια και ο ίδιος μιλάει μόνον ισπανικά. Ο κόσμος του χορού εξακολουθεί να είναι διεθνής παρά τον κορωνοϊό και οι καλλιτέχνες –ιδίως εκείνοι του διαμετρήματος του Γκαλβάν– συνεχίζουν να ταξιδεύουν για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Ετσι πριν από το 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας βρισκόταν στη Βόρεια Ευρώπη και ακολουθεί μια περιοδεία με πολλές στάσεις στη Γαλλία. Ηταν ο πρώτος καλλιτέχνης που «άνοιξε» τις μεγάλες σκηνές της Ισπανίας μετά το lockdown με μια δυναμική εμφάνιση στη Μαδρίτη. Αυτή η κινητικότητα συνεπάγεται αλλεπάλληλα μοριακά τεστ ανίχνευσης για COVID-19 πριν από την άφιξη σε κάθε χώρα και άλλα στην πορεία, αυξημένη προσοχή από όλη την ομάδα και, βεβαίως, πολλή υπομονή, μια και το πρόγραμμα έχει ακυρώσεις την τελευταία στιγμή και διαρκώς αναπροσαρμόζεται.
Αλλά ο ίδιος μοιάζει να μην προβληματίζεται με όλα αυτά. Η αντισυμβατική προσωπικότητά του και η ακόμη πιο ανατρεπτική δουλειά του ως χορογράφου και χορευτή σε ένα παραδοσιακό είδος χορού, που με τη συμβολή του ανανεώθηκε ριζικά, τον κρατούν προσηλωμένο στον εαυτό του. Το σόλο για το οποίο προετοιμάζεται είναι μια περφόρμανς απολύτως προσωπική: μόνος του στη σκηνή, χωρίς μουσική, σε διάλογο με το σώμα, τη ψυχή του και τον χώρο. «Χρειάζομαι απόλυτη συγκέντρωση», λέει, «για να ακούω τους χτύπους της καρδιάς μου. Και να συντονίζομαι μαζί τους. Εκτός από τον χορό σε αυτό το κομμάτι αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου και ως μουσικό. Χορεύω χρησιμοποιώντας τον ήχο φυσικών κρουστών: χτυπώ τα χέρια μου, τα πόδια, το σώμα και αντικείμενα που βρίσκονται γύρω μου. Η σκηνή με μια ειδική εγκατάσταση μετατρέπεται σε μεγάφωνο πάνω στο οποίο κινούμαι. Ο ρυθμός έρχεται φυσικά και βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με τον χώρο στον οποίο “ανεβαίνει” η παράσταση».
Η σημασία του χώρου
Τα λευκά παπούτσια του φλαμένκο, εκκεντρικά, πολύ κομψά, με μια μαύρη καμπύλη γραμμή στο μπροστινό τους μέρος.
Εξηγεί ότι έχει παρουσιάσει το συγκεκριμένο σόλο σε πολλά μέρη –ένα διαμέρισμα, μια μικρή σκηνή, μια εκκλησία, αλλά και ένα μεγάλο μουσείο– και κάθε φορά το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό. «Ο χώρος επηρεάζει τον τρόπο της ερμηνείας», σχολιάζει. «Μου αρέσει να δοκιμάζω νέες σκηνικές συνθήκες, νέες καταστάσεις. Υπάρχει πάντα αλληλεπίδραση μεταξύ του χορευτή, της σκηνής και του κοινού. Πόσο μάλλον σε αυτή την παραγωγή, που είναι τόσο μοναχική και πειραματική. Η συγκεκριμένη σκηνή του κάστρου που βρίσκεται στον ανοιχτό αέρα και χωρίς τεχνητά φώτα –θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το φυσικό φως του απογεύματος μέχρι τη δύση του ηλίου– αποτελεί μια διαφορετική πρόκληση, και εξελίσσεται σε άμεση επαφή με τους θεατές».
Στο παρελθόν, κυρίως οι Ισπανοί λάτρεις του παραδοσιακού φλαμένκο είχαν διακόψει παραστάσεις του Γκαλβάν θεωρώντας τις υπερβολικά νεωτερικές. Εκείνος έχει απαντήσει κατά καιρούς οργισμένα, αλλά όπως λέει, με τα χρόνια ο θυμός έφυγε από τη ζωή και τις χορογραφίες του. Σε παλαιότερη συνέντευξή του είχε πει ότι μάλλον έμαθε φλαμένκο από την κοιλιά της μητέρας του, αφού η Εουχένια ντε λος Ρέγιες, από τις σημαντικότερες χορεύτριες του είδους, χόρευε μέχρι τον έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης της. Ο Ισραέλ, όπως τον φωνάζουν όλοι, είναι γέννημα-θρέμμα της Σεβίλλης και γιος του Χοσέ Γκαλβάν, επίσης χορευτή του φλαμένκο. Ανέβηκε με τους γονείς του στη σκηνή όταν ήταν μόλις δύο ετών.
Εκτοτε το φλαμένκο έγινε η ζωή του και δεν το έχει εγκαταλείψει σε καμιά από τις συνεργασίες του με σημαντικούς χορογράφους του σύγχρονου χορού, όπως ο Ακραμ Καν, με τον οποίο έχει δουλέψει. Μόνο που το κάνει με τον δικό του τρόπο. «Αντιλαμβάνομαι τον χορό ως τρόπο επιβίωσης», λέει. «Ολη μου τη ζωή βρίσκομαι επάνω στη σκηνή. Μεγαλώνω και εξελίσσομαι μαζί με την τέχνη μου. Καθώς γεννήθηκα σε μια οικογένεια χορευτών του φλαμένκο, έχω γαλουχηθεί μέσα σε αυτή την παράδοση. Συνεπώς, το παραδοσιακό φλαμένκο αποτελεί τη βάση επάνω στην οποία πατώ και συνεχώς συνδιαλέγομαι μαζί του τεχνικά και δημιουργικά. Η ανάγκη αλλαγής αποτελεί μέρος μιας προσωπικής διαδικασίας ωρίμανσης».
Τον είδα το απόγευμα της ίδιας ημέρας να χορεύει από τη μία άκρη της σκηνής στην άλλη, με απόλυτη αυτοσυγκέντρωση, σε μια παράσταση που ήταν ένα είδος σωματικής συνομιλίας με το κοινό, το περιβάλλον, την τέχνη του και τον εαυτό του. Εκανε ζέστη κι εκείνος μετά μία ώρα αδιάκοπης κίνησης ήταν κάθιδρος. Ο ήχος που έκλεισε το σόλο ήταν ένα κοφτό χτύπημα στα δόντια του, που βεβαίως δεν ακούστηκε. Το νιώσαμε, όμως, σαν δυνατό κρότο.