Εχοντας πριν από λίγες εβδομάδες συμπληρώσει τα 90 του χρόνια, ο επιχειρηματίας και ζωγράφος Βασίλης Θεοχαράκης εξακολουθεί να επιβλέπει έναν όμιλο που ελέγχει ή έχει συμμετοχές σε ελληνικά νοσοκομεία, ασφαλιστικές, ναυτιλιακές εταιρείες και αντιπροσωπείες αυτοκινήτων. Μιλώντας στην «Κ» εξηγεί πως η Ελλάδα έχασε την ευκαιρία να έχει το δικό της εργοστάσιο παραγωγής αυτοκινήτων και θυμάται με πικρία την απώλεια του ελέγχου της Εγνατίας Τράπεζας, δηλώνει περήφανος για το Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών που έχει δημιουργήσει και αφήνει να εννοηθεί πως ήδη παραδίδει τα ηνία στην επόμενη γενιά. Αειθαλής, παραμένει στις επάλξεις επισκεπτόμενος συχνά πυκνά τα γραφεία όλων των εταιρειών, προεξάρχοντος αυτού στη λεωφόρο Αθηνών. Εκεί, επάνω στο γραφείο του έχει εδώ και 50 χρόνια μια πινακίδα της οποίας η όψη προς τον επισκέπτη γράφει «να είστε σύντομοι» και από την πλευρά του, «παρακαλώ μην εκνευρίζεσθε»…
– Εχετε συνεργαστεί με τo CVC που ελέγχει τα νοσοκομεία Metropolitan, Υγεία, Μητέρα και Metropolitan General. Εμπλέκεστε ενεργά στη διοίκηση; Eχετε άμεση μετοχική συμμετοχή;
– Προεδρεύω στα διοικητικά συμβούλια χωρίς άμεση εμπλοκή στη διοίκηση πλην της επαφής μου με τα ανώτατα στελέχη κάθε νοσοκομείου. Μικρή διοικητική συμμετοχή έχω ακόμη στο Metropolitan. Μετέχω με ένα σημαντικό ποσοστό μαζί με το CVC και τον Δημήτρη Σπυρίδη στην Hellenic Health Care, η οποία αποτελεί την holding των μονάδων. Ως γνωστόν, παράλληλα πήρα και την απόφαση, πέραν της δικής μου συμμετοχής, να πουλήσω και ένα μέρος της συμμετοχής μου στο Metropolitan απευθείας στο CVC.
– Οι επενδύσεις στην υγεία πυκνώνουν και οψίμως το CVC συζητάει και την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής. Εχετε και εσείς ασφαλιστική, τη Μινέττα. Εχετε κάποια σχέδια γι’ αυτήν;
– Θα σας πως τούτο: παραμένω πιστός στις δεσμεύσεις που έχω αναλάβει έναντι του CVC στο νοσοκομειακό σκέλος. Ως προς τις ασφάλειες είμαι περήφανος ως ιδιοκτήτης της Μινέττα γιατί εκτός από το ότι είναι μια παλαιά ασφαλιστική, διακρίνεται από εντιμότητα στις σχέσεις της με τους πελάτες της. Το δε όνομα Μινέττα προσδίδει αξία και κύρος στην εταιρεία. Με τον αείμνηστο Πάνο Μινέττα ήμασταν φίλοι για πάνω από 50 χρόνια και ο γιος του Γιώργος παραμένει στο στελεχικό δυναμικό της εταιρείας.
– Η εμπλοκή σας με το επιχειρείν πώς ξεκίνησε;
– Tην αντιπροσωπεία της Nissan την πήραμε το 1961. Πριν από αυτό, είχαμε ξεκινήσει με ένα μαγαζί με ανταλλακτικά και αξεσουάρ στη Βερανζέρου όπου πήγαινα και εγώ από τα 15 μου χρόνια κάνοντας τον πωλητή. Εμείς τότε μέναμε στην Καλλιθέα και πήγαινα κάθε μέρα στο μαγαζί του πατέρα μου με τα πόδια. Οταν στη συνέχεια πέρασα στη Νομική μοίραζα τον χρόνο μου μεταξύ σχολής και μαγαζιού. Tο πτυχίο το πήρα το 1957, αφού τελείωσα τη θητεία μου σαν αξιωματικός. Η πρώτη ξένη εταιρεία που φέραμε, και την ευθύνη της οποίας είχα εγώ για χρόνια, ήταν τα ελαστικά Yokohama το 1957. Θυμάμαι ακόμη το άγχος που είχα όταν έφθανε η ώρα των πληρωμών στην Ιαπωνία… Την αντιπροσωπεία αυτή τη διατηρούμε και σήμερα.
– Φτιάξατε το πρώτο μεγάλο εργοστάσιο συναρμολόγησης αυτοκινήτων στην Ελλάδα, στον Βόλο. Γιατί έκλεισε;
– Oταν ξεκίνησε στις αρχές του 1980, ήταν η καλύτερή μου εποχή. Αλλά όταν αρχικά μπήκε μπροστά η παραγωγή στον Βόλο, ούτε ο πατέρας μου ούτε ο αδελφός μου βρίσκονταν στη ζωή. Οπότε για μένα ήταν δικαίωση στη μνήμη τους. Βλέπετε, τις προπαρασκευαστικές ενέργειες για την εγκατάσταση τις είχαμε ξεκινήσει μαζί με τον αδελφό μου δύο χρόνια πριν. Το εργοστάσιο πήγαινε εξαιρετικά. Οντας λεπτολόγος εφάρμοσα όλες τις ιαπωνικές πρακτικές που οδηγούσαν σε κατασκευαστική υπεροχή των αυτοκινήτων Nissan. Προσπάθησα χωρίς να κάνω εκπτώσεις να δώσω στους πελάτες αυτό που ήθελαν. Το εργοστάσιό μας θεωρήθηκε τότε από τη Nissan η καλύτερη μονάδα συναρμολόγησης εκτός Ιαπωνίας. Εμείς αγοράζαμε εξ ολοκλήρου τα εξαρτήματα των αυτοκινήτων και τα συναρμολογούσαμε εδώ. Πολλά δε από τα μέρη του αυτοκινήτου τα κατασκευάζαμε εδώ. Κατασκευάζαμε τα μοντέλα Sunny και Cherry και ένα ημιφορτηγό, ενώ συνολικά φτιάξαμε 175.000 αυτοκίνητα. Ομως υπήρξαν ορισμένοι κοντόφθαλμοι οι οποίοι, μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν τα βραχυπρόθεσμα έσοδά τους, προτίμησαν να σαμποτάρουν μια ελληνική βιομηχανία. Ελεγαν ότι ο Θεοχαράκης απασχολεί 1.500 εργαζομένους, ενώ εμείς συλλογικά στην εμπορία και στην αντιπροσώπευση απασχολούμε περισσότερους. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι από τον πόλεμο αυτό έφτασε μια στιγμή που η φορολογία των εισαγομένων μειώθηκε, ενώ η δική μας παρέμεινε σταθερή με αποτέλεσμα τα εγχώρια οχήματά μας να καταστούν μη ανταγωνιστικά. Αλλιώς, σήμερα θα είχαμε μία από τις πιο σύγχρονες μονάδες κατασκευής αυτοκινήτων στην Ευρώπη.
– Εάν η καλύτερη εποχή σας ήταν όταν ξεκίνησε το εργοστάσιο του Βόλου, η χειρότερη ποια ήταν;
– Oταν το κλείσαμε ήταν η χειρότερή μου εμπειρία. Θυμάμαι ότι στους χώρους του λειτουργούσαν χώροι εστίασης, αθλητικές εγκαταστάσεις για τους εργαζομένους και μία από τις πιο σύγχρονες για την εποχή εγκαταστάσεις καθαρισμού υδάτων. Ολα αυτά εγκαταλείφθηκαν. Το ακίνητο, συγκρότημα κτιρίων 28.500 τ.μ. σε έκταση 250 στρεμμάτων στη βιομηχανική περιοχή του Βόλου, έχει εγκαταλειφθεί. Παρ’ όλα αυτά λειτουργούμε εκεί φωτοβολταϊκά 6 MW. To ακίνητο, χωρίς βάρη, είναι δικό μας και σήμερα είμαστε ανοιχτοί σε συνεργασίες για την εκμετάλλευσή του. Υπήρξαν κάποιες προτάσεις για την κατασκευή άλλων οχημάτων αλλά στη βάση συνεταίρων. Εγώ είμαι επιφυλακτικός με τους συνεταίρους.
– Τι θυμάστε πιο έντονα από τη διαδρομή σας στην Εγνατία Τράπεζα;
– Ηταν η δεύτερη χειρότερη εμπειρία της ζωής μου. Παρέμεινα σχεδόν 15 χρόνια πρόεδρος της τράπεζας και κατά τη διάρκεια αυτή η μικρή τράπεζα άρχισε να αποκτά καλή φήμη. Είχα φτάσει με μια ομάδα φίλων επενδυτών να κατέχω το 48%. Δεν θέλησα τότε να πουλήσω στον Βγενόπουλο, αλλά άλλοι φίλοι το έκαναν…
– Προχωρήσατε σε μια εκτενέστατη αναδιάρθρωση τραπεζικών χρεών ορισμένων εταιρειών σας. Πώς είναι σήμερα οι σχέσεις σας με τις τράπεζες;
– Ως αντάλλαγμα στις τράπεζες, στο πλαίσιο της γενικότερης συμφωνίας, πουλήθηκε η Sixt. Οι δε εταιρείες που συμμετείχαν στην αναδιάρθρωση προσέφεραν το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων, μεγάλο αριθμό ακινήτων, και σταμάτησαν τις δραστηριότητές τους. Οι υγιείς εταιρείες μας συνεχίζουν. Είχαμε μια καλή συνεργασία με τις τράπεζες σε αυτό το θέμα. Δυστυχώς, λόγω της οικονομικής κατάστασης, το εύρος των εργασιών μας μαζί τους είναι πλέον περιορισμένο.
– Ποια είναι η εμπειρία σας από την ποντοπόρο και τα σχέδιά σας για τη ναυτιλιακή σας;
– Η ναυτιλία είναι ένας επιχειρηματικός κλάδος που κρύβει πολλούς κινδύνους και πρέπει να έχεις δίπλα σου οξυδερκείς συνεργάτες που να γνωρίζουν ή να προβλέπουν την κατάλληλη στιγμή για την επόμενη κίνηση. Πότε πρέπει να πουλήσεις, πότε πρέπει να αγοράσεις. Σήμερα με την TEO Shipping διαθέτουμε έναν σημαντικό στόλο φορτηγών πλοίων. Θα προχωρήσω σε ανανέωση του στόλου όταν οι τιμές είναι επαρκώς χαμηλές.
– Είστε ζωγράφος ο ίδιος αλλά και ο δημιουργός του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη. Πώς αποφασίσατε την κίνηση αυτή;
– Για το ίδρυμα είμαι πολύ υπερήφανος. Δεν κάνει θαύματα, αλλά προσπαθούμε μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας. Είναι μια προσφορά στη χώρα μου και στους συμπολίτες μου. Δεν το έφτιαξα για μένα. Το έφτιαξα γιατί αγαπάω την τέχνη και τους ανθρώπους που την αγαπούν. Το κτίριο-κόσμημα στο οποίο εδρεύει, μου πήρε χρόνια να το βρω. Το αγόρασα από την Arab Bank και απέκτησε εμβληματική στέγη. Στο εικαστικό και μουσικό πρόγραμμα διαρκώς σχεδιάζουμε. Ζωγραφίζω ακόμα ο ίδιος. Βέβαια αποφεύγω να κάνω προσωπικές εκθέσεις για ευνόητους λόγους.
Η σκυτάλη περνάει στη νέα γενιά
– Στην αγορά λέγεται ότι ήδη έχει δρομολογηθεί η διαδικασία της διαδοχής στον όμιλο. Αληθεύει;
– Ηδη τα μέλη της οικογένειάς μας εργάζονται στις εταιρείες μας. Ο ανιψιός μου ο Τάκης διοικεί τη Nissan, όπου εξακολουθώ να είμαι πρόεδρος. Η κόρη μου η Ντένη διευθύνει την TEOREN που αντιπροσωπεύει τη Renault στην Ελλάδα, ενώ η άλλη κόρη μου, η Αννίτα, η οποία είναι αρχαιολόγος, συμμετέχει και αυτή στη Nissan και στη «Μινέττα». Η εγγονή μου η Αμαλία, κόρη της Αννίτας, είναι ιδιαιτέρως επιτυχημένη στο chartering στην TEO Shipping, ενώ ο εγγονός μου ο Βασίλης, ο γιος της Ντένης, εδώ και κάποιους μήνες απασχολείται στην ασφαλιστική. Βέβαια είναι μικρός, αλλά διαθέτει πολλές γνώσεις και διαρκώς μαθαίνει. Η εγγονή μου η Μαρίνα, κόρη της Αννίτας, έχει κάνει εικαστικές σπουδές και εργάζεται στο ίδρυμα.