Ο Γκάμπριελ Μαχλούφ στην «Κ»: Χρειάζεται ευελιξία της ΕΚΤ περισσότερο από ποτέ

Ο Γκάμπριελ Μαχλούφ στην «Κ»: Χρειάζεται ευελιξία της ΕΚΤ περισσότερο από ποτέ

Ανησυχία για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη και τις επιπτώσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών διατυπώνει ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ Γκάμπριελ Μαχλούφ

10' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ανησυχία για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη και τις επιπτώσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών διατυπώνει ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ Γκάμπριελ Μαχλούφ. Στη συνέντευξή του στην «Κ» ο κ. Μαχλούφ αναγνωρίζει ότι «ο πόλεμος θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια και ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή οικονομία, και ότι ο πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα τους επόμενους μήνες πριν υποχωρήσει αργά προς τον στόχο του 2% το δεύτερο εξάμηνο του 2023». Η ΕΚΤ, διαβεβαιώνει ο κ. Μαχλούφ, «θα συνεχίσει να ανταποκρίνεται με ευελιξία στις νέες προκλήσεις και θα κάνει ό,τι απαιτείται για να διασφαλίσουμε την πλήρη διάχυση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ».

– Οι πρόσφατες αποφάσεις της ΕΚΤ δείχνουν ότι η κεντρική τράπεζα ανησυχεί περισσότερο για τις επιπτώσεις της εισβολής στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης στη σταθερότητα των τιμών παρά για την ανάπτυξη. Είναι σωστή αυτή η ερμηνεία; Πιστεύετε ότι το πλήγμα στον ρυθμό ανάπτυξης δεν θα είναι σοβαρό;

– Πρωταρχικός στόχος της ΕΚΤ είναι να διατηρήσει τη σταθερότητα των τιμών, επομένως θα πρέπει να περιμένετε από εμάς να επικεντρωθούμε σε αυτό. Η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών είναι η καλύτερη συμβολή που μπορούν να προσφέρουν οι κεντρικές τράπεζες στην κοινωνία. Η εμπιστοσύνη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων ότι η κεντρική τράπεζα εκπληρώνει την εντολή της για τη σταθερότητα των τιμών τούς δίνει την απαραίτητη εμπιστοσύνη για να καταναλώνουν και να διαχειρίζονται τις επιχειρήσεις τους.

Οι αποφάσεις μας για τη νομισματική πολιτική εξαρτώνται από προσεκτική οικονομική ανάλυση. Εξετάζουμε μια σειρά παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των εξελίξεων στον πληθωρισμό, την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση, για να έχουμε μια καλή ένδειξη για το πώς θα αναπτυχθεί η οικονομία τα επόμενα χρόνια και ποιο θα είναι το πιθανό επίπεδο του πληθωρισμού.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει μια ανθρωπιστική κρίση, αλλά εγκυμονεί επίσης σοβαρούς κινδύνους για τις οικονομίες και δεν τους υποτιμούμε. Αναμένουμε ότι ο πόλεμος θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, και ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή οικονομία. Οι βραχυπρόθεσμες πιέσεις τιμών έχουν αυξηθεί σημαντικά μετά τον πόλεμο, ιδίως εκείνες που σχετίζονται με τα βασικά προϊόντα πετρελαίου και φυσικού αερίου, υποδηλώνοντας ότι ο πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα τους επόμενους μήνες πριν υποχωρήσει αργά προς τον στόχο το 2023, σύμφωνα με τις τελευταίες μας προβλέψεις. Αλλά η αβεβαιότητα γύρω από αυτές τις προβλέψεις –δηλαδή ο κίνδυνος ότι η μελλοντική οικονομική ανάπτυξη και ο πληθωρισμός μπορεί να μην εξελιχθούν όπως αναμένουμε– αυξάνεται σημαντικά ως αποτέλεσμα του πολέμου. Ολα αυτά τα στοιχεία απλώς ενισχύουν τη δέσμευσή μας να στηρίζουμε όλες τις αποφάσεις μας σε στοιχεία και δείχνουν ότι χρειαζόμαστε ευελιξία περισσότερο από ποτέ στη νομισματική μας πολιτική.

– Οι ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις είναι κυκλικό και βραχυπρόθεσμο φαινόμενο ή θα διαρκέσουν;

– Τον Μάρτιο, ο ετήσιος πληθωρισμός τιμών καταναλωτή στη ζώνη του ευρώ ήταν 7,5% και περισσότερο από το ήμισυ αυτού αποδίδεται στον πληθωρισμό στον τομέα της ενέργειας. Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιουργεί μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με την πορεία των τιμών στον συγκεκριμένο κλάδο. Ο πληθωρισμός των τιμών της ενέργειας μπορεί επίσης να εντείνει τις πιέσεις στις τιμές αλλού, όπως τα τρόφιμα. Γνωρίζουμε ακόμη ότι συγκεκριμένα προϊόντα όπως τα λιπάσματα και τα δημητριακά που εξάγονται από την Ουκρανία και τη Ρωσία στην Ε.Ε. αποτελούν μέρος αυτής της εξίσωσης.

Αναμένουμε ότι ο πόλεμος θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις ιδιαίτερα στην ευρω- παϊκή οικονομία.

Φυσικά, οι πληθωριστικές πιέσεις προϋπήρχαν του πολέμου και οφείλονται επίσης στο άνοιγμα της οικονομίας μετά την πανδημία. Αν και η οικονομία της ζώνης του ευρώ είχε καλές επιδόσεις, η εγχώρια ζήτηση δεν ήταν η κύρια πηγή των πολύ ισχυρών πιέσεων στις τιμές. Στην πραγματικότητα, όπως γνωρίζουμε, η πιο παρατεταμένη πληθωριστική πίεση οφείλεται σε διαταραχές των αλυσίδων εφοδιασμού που ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτές οι αναταραχές είναι πιθανό να ενταθούν με τη ρωσική εισβολή.

Η τρέχουσα εξαιρετική αβεβαιότητα ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε μετριοπαθείς σχετικά με την ακρίβεια των προβλέψεών μας για τη μελλοντική κατάσταση της οικονομίας. Η δύναμη αλλά και η επιμονή στην ανάκαμψη του πληθωρισμού εκπλήσσει συνεχώς πολλούς από εμάς, με κυρίαρχο το υψηλό ενεργειακό κόστος, ενώ υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι οι αυξήσεις των τιμών έχουν γίνει πιο ευρείας κλίμακας. Ωστόσο, κοιτάζοντας το μέλλον, επί του παρόντος αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στον στόχο μας του 2% το δεύτερο εξάμηνο του 2023.

– Σε ένα περιβάλλον αυξήσεων τιμών, ιδίως σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες όπως η ενέργεια και τα τρόφιμα, οι πιέσεις για αυξήσεις μισθών εντείνονται. Ανησυχείτε ότι οι αυξήσεις στους μισθούς θα μπορούσαν να παγιώσουν τις πληθωριστικές πιέσεις;

– Τα τρέχοντα επίπεδα πληθωρισμού, σε συνδυασμό με τη συγκρατημένη αύξηση των μισθών, έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση των πραγματικών εισοδημάτων των πολιτών. Αυτό είναι μια πραγματική συμπίεση των νοικοκυριών και της αγοραστικής τους δύναμης, με δεδομένες και τις πιέσεις στις τιμές που παρατηρούμε για καθημερινά είδη πρώτης ανάγκης. Η πτώση των πραγματικών εισοδημάτων έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κατανάλωση των νοικοκυριών και στη συνολική οικονομική ανάπτυξη. Αν και αναμένουμε αύξηση των μισθών άνω του μέσου όρου στις τελευταίες μας προβλέψεις, δεν έχουμε δει ακόμη σημαντική αύξηση. Συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την αύξηση των μισθών σε μια σειρά δεικτών.

– Η ΕΚΤ αποφάσισε να μειώσει ταχύτερα τις αγορές ομολόγων στο πλαίσιο του τακτικού προγράμματος (ΑPP), αλλάζοντας ταυτόχρονα τις διατυπώσεις σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα αύξησης των επιτοκίων. Θεωρείτε ότι λόγω της αβεβαιότητας θα πρέπει να είναι προσεκτικότερη ως προς την αύξηση του κόστους χρήματος;

– Αν και έχουμε κάνει κάποιες αλλαγές στις κατευθύνσεις μας, ορισμένα χαρακτηριστικά παρέμειναν σταθερά: οι αυξήσεις επιτοκίων θα πραγματοποιηθούν λίγο μετά το τέλος των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων και θα συνεχίσουμε τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του APP για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την αύξηση των επιτοκίων.

Αυτές οι αλλαγές σχεδιάστηκαν ως απάντηση σε ένα αυξημένο επίπεδο αβεβαιότητας. Ωστόσο, τονίζουμε ότι οι αποφάσεις μας θα βασίζονται στα δεδομένα. Θεωρήσαμε ότι η βέλτιστη απάντηση στην αβεβαιότητα είναι να αυξήσουμε τα περιθώρια ελιγμών μας, δεδομένης της εκτίμησής μας ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί ανοδικά. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσω ότι, καθώς ξεκινάμε την πορεία προς την ομαλοποίηση, η θέση μας παραμένει εξαιρετικά ευέλικτη.

Ημασταν ξεκάθαροι ότι θα υπάρξουν αυξήσεις επιτοκίων, αλλά θα είναι σταδιακές. Ταυτόχρονα, τονίσαμε ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η διατήρηση υψηλού βαθμού ευελιξίας είναι συμβατή με τη νομισματική μας πολιτική.

Περιορισμένες οι επιπτώσεις της πανδημίας και του πολέμου στις τράπεζες

– Ποιες είναι οι εκτιμώμενες επιπτώσεις της κρίσης στο τραπεζικό σύστημα; Ανησυχείτε για τις επιπτώσεις στο δανειακό χαρτοφυλάκιο ενόψει της απόσυρσης των μέτρων στήριξης; 

– Το τραπεζικό σύστημα είναι επαρκώς εξοπλισμένο να χειριστεί τον αντίκτυπο της πανδημικής κρίσης, λόγω των ισχυρότερων κανονιστικών απαιτήσεων που έχουν εισαχθεί την τελευταία δεκαετία. Οι μετρήσεις δείχνουν ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα, με βάση τα στοιχεία για την τιμολόγηση του πιστωτικού κινδύνου, τους δείκτες κεφαλαίου, τα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας και τους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ η κερδοφορία των τραπεζών της Ζώνης του Ευρώ συνέχισε να βελτιώνεται πέρυσι.

Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση κατά την αξιολόγηση των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία για τις τράπεζές μας, ιδιαίτερα εάν θέτει σε κίνδυνο την απόδοσή τους ή οποιαδήποτε υποβάθμιση της ποιότητας του ενεργητικού. Μέχρι στιγμής οι αρνητικοί κίνδυνοι για την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων φαίνονται περιορισμένοι, αλλά φυσικά ο αντίκτυπος με την πάροδο του χρόνου παραμένει αβέβαιος.
Εξακολουθούν να ισχύουν σημαντικά μέτρα νομισματικής πολιτικής για τις τράπεζες μέσω των πράξεων αναχρηματοδότησης και των συνεχών επανεπενδύσεων από τα προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων μας, μεταξύ άλλων μέτρων. Επιπλέον, οι δημοσιονομικές ενισχύσεις, αν και ποικίλλουν μεταξύ των χωρών της Ζώνης του Ευρώ, παραμένουν σημαντικές. Είναι σημαντικό οι κατάλληλες κρατικές ενισχύσεις να συνεχιστούν, όπως απαιτείται για τις οικονομίες εν μέσω αυξημένων επιπέδων αβεβαιότητας και υψηλότερων ρυθμών πληθωρισμού. Συνολικά, δεν με ανησυχεί ότι η σταδιακή κατάργηση των μέτρων στηρίξεων της νομισματικής πολιτικής μας θα επηρεάσει αρνητικά τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών της Ζώνης του Ευρώ και το διοικητικό συμβούλιο θα λάβει αποφάσεις για να διασφαλίσει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής μας.
 
– Πόσο δύσκολο θα είναι για τον τραπεζικό τομέα να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές για να επιτύχει τους στόχους του MREL;

– Μέχρι σήμερα, οι ιρλανδικές τράπεζες έχουν πρόσβαση στις αγορές για να επιτύχουν τους αντίστοιχους στόχους MREL και όλες έχουν επιτύχει τους στόχους τους για το 2022. Φυσικά, ο πλήρης αντίκτυπος της πανδημίας και του τρέχοντος πολέμου στην Ουκρανία έχει διαταράξει τις αγορές και οι πλήρεις επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης δεν είναι ακόμη γνωστές. Η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τον ιρλανδικό χρηματοπιστωτικό τομέα για να παρακολουθεί τον αντίκτυπο στα ιδρύματα και την πρόοδό τους στην επίτευξη των τελικών στόχων MREL για το 2024.

Γενικότερα σε ολόκληρη τη Ζώνη του Ευρώ, ενώ οι αποδόσεις είναι υψηλότερες τώρα από ό,τι κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους περίπου, δεν αναμένω από τις τράπεζες να δυσκολευτούν συνολικά να επιτύχουν τους στόχους MREL. Οπως σημείωσα, στο πλαίσιο των ιρλανδικών τραπεζών επί του παρόντος υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα γύρω από την πορεία της οικονομίας, επομένως θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις, ιδίως όσον αφορά τις συνθήκες χρηματοδότησης στη Ζώνη του Ευρώ.
 
– Οι τράπεζες καλούνται να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή. Εκτιμάτε ότι τα stress tests θα οδηγήσουν στην ανάγκη πρόσθετων κεφαλαίων στο εγγύς μέλλον;

– Γνωρίζουμε ότι οι φυσικοί κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή θα αυξηθούν τις επόμενες δεκαετίες. Γνωρίζουμε επίσης ότι οι οικονομίες μπορούν να επιβραδύνουν αυτή την αύξηση –ή ακόμα και να την αντιστρέψουν– τροφοδοτώντας έναν σημαντικό κίνδυνο μετάβασης μέσω μιας βαθιάς αλλαγής στην πολιτική τους για την πραγματική οικονομία. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τέτοιοι κίνδυνοι επηρεάζουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι από τις υψηλότερες προτεραιότητές μας, όπως και ο ρόλος του κλάδου στην υποστήριξη των τεχνολογικών αλλαγών.
Το πλαίσιο προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, το οποίο παραδοσιακά επικεντρωνόταν σε σύντομους ορίζοντες τριών ετών, προσαρμόζεται τώρα για την κατανόηση των επιπτώσεων που σχετίζονται με το κλίμα σε πολύ μεγαλύτερους ορίζοντες. Τέτοιες ασκήσεις είναι μέχρι στιγμής διερευνητικές και χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της κατανόησης που έχει ο τομέας σχετικά με τα κανάλια κινδύνου, τις διασυνδέσεις και τον αντίκτυπο. Θα χρειαστεί επίσης να μετατοπίσουμε τη νοοτροπία μας στο 2050 και μετά. Μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί προσομοίωση ακραίων καταστάσεων για να αλλάξει τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών. Ωστόσο, με περισσότερη βεβαιότητα για τις οδούς κυβερνητικής πολιτικής και αυξημένη ακρίβεια στην πρόβλεψη κινδύνου, οι κεντρικές τράπεζες θα χρησιμοποιήσουν φυσικά ρυθμιστικά εργαλεία για να ενσωματώσουν τυχόν προβλέψιμους κινδύνους για το κλίμα.

Οι δεσμεύσεις για την Ελλάδα

– Η Ελλάδα δεν έχει ανακτήσει την επενδυτική της βαθμίδα και το Εκτακτο Πρόγραμμα Αγοράς Στοιχείων Ενεργητικού (PEPP) φτάνει στο τέλος του. Είναι επαρκείς οι επανεπενδύσεις PEPP; Τι άλλα μέσα διαθέτει για να στηρίξει την Ελλάδα, όπως έχει δεσμευτεί, αν η επανεπένδυση, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν επαρκεί για να συγκρατήσει το κόστος δανεισμού;

– Η Ελλάδα έχει σημειώσει πολύ καλή πρόοδο στο πλαίσιο του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, όπως αποδεικνύεται πρόσφατα από την αναβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας σε BB από τον οίκο αξιολόγησης DBRS και από το γεγονός ότι οι υποχρεώσεις της στο ΔΝΤ εξοφλήθηκαν πρόωρα. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν έχει την αξιολόγηση που την καθιστά επιλέξιμη για το ευρύτερο πρόγραμμα αγορών του δημόσιου τομέα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε να έχει συγκεκριμένη αναφορά στην Ελλάδα στην απόφασή μας για τη νομισματική πολιτική τον περασμένο Δεκέμβριο.

Από την πανδημία, μάθαμε ότι, υπό ακραίες συνθήκες, η ευελιξία στον σχεδιασμό των αγορών περιουσιακών στοιχείων έχει κάνει πιο αποτελεσματικές τις προσπάθειες του διοικητικού συμβουλίου για την επίτευξη του στόχου του. Οι πολιτικές μας όπως πάντα θα είναι σε συνάρτηση των δεδομένων, αντανακλώντας την εξελισσόμενη εκτίμησή μας για τις προοπτικές. Θα συνεχίσουμε να ανταποκρινόμαστε με ευελιξία στις νέες προκλήσεις και θα κάνουμε ό,τι απαιτείται για να διασφαλίσουμε την πλήρη διάχυση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της Ζώνης του Ευρώ.

Η απόφαση για τη νομισματική πολιτική του Φεβρουαρίου επανέλαβε ότι το διοικητικό συμβούλιο σκοπεύει να συνεχίσει τις επανεπενδύσεις σε τίτλους που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του PEPP τουλάχιστον έως 
το τέλος του 2024.

* Η συνέντευξη του κ. Γκάμπριελ Μαχλούφ παραχωρήθηκε πριν από την περίοδο σιωπής στην οποία είναι υποχρεωμένα τα μέλη του Δ.Σ. της ΕΚΤ ενόψει της σύγκλησης του οργάνου.

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή