Η έντονη πολιτικοποίηση των αμβλώσεων στις ΗΠΑ αντανακλά το ρήγμα στην αμερικανική κοινωνία ως προς τους κερδισμένους και χαμένους της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Την άποψη αυτή διατυπώνει στην «Κ» ο καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής στο George Mason University στην Ουάσιγκτον, δρ Εντουαρντ Ρόουντς, ο οποίος σκιαγραφεί το προφίλ του μέσου υπερσυντηρητικού, λαϊκιστή Αμερικανού: «Ζει σε αγροτική περιοχή ή κωμόπολη και ξυπνάει κάθε πρωί με την επίγνωση ότι το αύριο θα είναι για εκείνον χειρότερο από το σήμερα». Ο Ρόουντς εξηγεί πώς πρακτικά τερματίζεται η περίοδος χάριτος για τους υποψηφίους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, οι οποίοι μέχρι σήμερα μπορούσαν και απέφευγαν να τοποθετηθούν επί της ουσίας για τις αμβλώσεις. Τονίζει ότι το ποσοστό των Αμερικανών ψηφοφόρων που αντιτίθενται στο δικαίωμα της άμβλωσης δεν ξεπερνά το 30% και πως η ακραία νομοθετική προσέγγιση στο θέμα, η οποία δεν εξαιρεί ούτε καν την εγκυμοσύνη από βιασμό, είναι σε θέση να απομακρύνει σημαντικό μέρος των Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων.
– Ποια είναι η ιδέα πίσω από την εναντίωση στις εκτρώσεις στις ΗΠΑ και ποιοι είναι οι παράγοντες που τροφοδοτούν το κοινωνικό ρεύμα προς αυτήν την κατεύθυνση;
– Στις προηγούμενες γενιές, η εναντίωση στα δικαιώματα των αμβλώσεων συνδέθηκε ξεκάθαρα με την Καθολική Εκκλησία, η οποία πήρε σταθερή θέση σε μια μεγάλη γκάμα σεξουαλικών θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης όχι μόνο της απαγόρευσης των αμβλώσεων αλλά και της απαγόρευσης της χρήσης ελέγχου των γεννήσεων, του αυνανισμού και, φυσικά, της ομοφυλοφιλίας. Σήμερα, η αντίθεση στα δικαιώματα των αμβλώσεων έχει τις ρίζες της σε μια λαϊκιστική δέσμευση στις «παραδοσιακές» κοινωνικές αξίες – ένα «παραδοσιακό» όραμα της ατομικής ηθικής που οραματίζεται πολύ διακριτούς ρόλους των φύλων, την υποταγή των γυναικών στους άνδρες και την περιορισμένη συμμετοχή των γυναικών στη δημόσια ζωή. Οι ισχυρότεροι θεσμικοί υποστηρικτές αυτού του οράματος είναι οι κοινωνικά συντηρητικές, «φονταμενταλιστικές», προτεσταντικές Εκκλησίες. Αυτές οι Εκκλησίες έχουν ασπαστεί έντονα το θεολογικό επιχείρημα ότι η άμβλωση είναι, στην πραγματικότητα, μια πράξη δολοφονίας.
Οι Αμερικανοί που έχουν μείνει πίσω από τη στροφή σε μια μεταβιομηχανική οικονομία βασισμένη στη γνώση είναι γενικά θυμωμένοι με «την ελίτ».
Με αυτό το δεδομένο, η τρέχουσα έντονη πολιτικοποίηση του ζητήματος του δικαιώματος στην άμβλωση αντανακλά την αυξανόμενη διάσπαση στην αμερικανική κοινωνία, ανάμεσα στους Αμερικανούς που έχουν ωφεληθεί από τη μετάβαση της βιομηχανικής οικονομίας σε μια, βασισμένη στη γνώση, μεταβιομηχανική οικονομία της «πληροφορίας» και σε εκείνους που δεν έχουν ωφεληθεί από αυτήν. Οι πρώτοι –οι Αμερικανοί εκείνοι που πιθανότατα ξυπνούν κάθε πρωί υποθέτοντας ότι η ζωή βελτιώνεται και ότι το αύριο θα είναι καλύτερο από το σήμερα– τείνουν να βρίσκονται σε καλύτερα μορφωμένες κοινότητες, σε ευημερούσες αστικές περιοχές, σε μέρη με οικονομίες που βασίζονται στη γνώση και σε περιοχές που επωφελούνται από τη μετανάστευση. Πολλά από αυτά τα μέρη βρίσκονται στις ανατολικές ή δυτικές ακτές.
Αντίθετα, οι Αμερικανοί που δεν έχουν ωφεληθεί από την αυξανόμενη μηχανοποίηση και ψηφιοποίηση των μηχανικών θέσεων εργασίας –ή από την «υπεράκτιση» ή την «εξαγωγή» των εναπομεινασών βιομηχανικών θέσεων εργασίας, οι οποίες δεν απαιτούν υψηλά επίπεδα δεξιοτήτων ή εκπαίδευσης– συγκεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στις αγροτικές περιοχές, σε μικρές πόλεις και κωμοπόλεις και στις αστικές περιοχές που ήταν λιγότερο ικανές να μεταβούν σε βιομηχανίες υπηρεσιών υψηλής εκπαίδευσης. Αυτοί είναι Αμερικανοί που έχουν γίνει μάρτυρες της οικονομικής κατάρρευσης των κοινοτήτων τους και της εξαφάνισης των θέσεων εργασίας που υποστήριζαν τις παραδοσιακές οικογενειακές και κοινοτικές ιεραρχίες. Πρόκειται για κοινότητες που βιώνουν υψηλά επίπεδα αλκοολισμού, εθισμού στα ναρκωτικά και άλλες «ασθένειες απόγνωσης». Αυτοί είναι πληθυσμοί Αμερικανών που είναι πιθανό να ξυπνούν κάθε πρωί έχοντας επίγνωση ότι η ζωή γι’ αυτούς και στις κοινότητές τους στην πραγματικότητα γίνεται χειρότερη, όχι καλύτερη, και ότι το σήμερα είναι χειρότερο από το χθες και ότι το αύριο θα είναι χειρότερο από σήμερα. Αυτοί οι Αμερικανοί, που έχουν μείνει πίσω από τη στροφή σε μια μεταβιομηχανική οικονομία βασισμένη στη γνώση, είναι γενικά θυμωμένοι με «την ελίτ», η οποία πιστεύουν ότι τους πρόδωσε. Επίσης είναι δύσπιστοι με τους θεσμούς, όπως ο συστημικός Τύπος και οι «ελίτ» προτεσταντικές εκκλησίες, οι οποίες πιστεύουν ότι ελέγχονται από αυτή την ελίτ. Στα μάτια τους η «ελίτ» καταστρέφει πρόθυμα την «παραδοσιακή» Αμερική και χλευάζει ανοιχτά τις «παραδοσιακές» αμερικανικές αξίες. Η ατυχής περιγραφή της Χίλαρι Κλίντον γι’ αυτό το τμήμα της αμερικανικής κοινωνίας, ως «ένα καλάθι αξιοθρήνητων», ήταν για πολλούς επιβεβαίωση της έλλειψης σεβασμού που έτρεφαν για εκείνους οι παράκτιες ελίτ.
– Πώς διαμορφώνονται σήμερα οι συσχετισμοί στο Ανώτατο Δικαστήριο και προς ποια κατεύθυνση οδηγούν γενικότερα τις εξελίξεις;
– Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, το Ανώτατο Δικαστήριο γενικά έχει υπάρξει από τους κρίσιμους θεσμούς στην αμερικανική πολιτική ζωή που πιέζει για ευρύτερες, πιο προοδευτικές αντιλήψεις της πολιτικής και κοινωνικής ισότητας και για πιο σθεναρές ερμηνείες της ατομικής ελευθερίας. Για τους Αμερικανούς με ιστορική μνήμη που δεν εκτείνεται σε περιόδους πριν από τη δεκαετία του 1960, η αλλαγή που παρατηρούμε επί του παρόντος –το Δικαστήριο μετατρέπεται σε ισχυρή φωνή για μια πιο «παλιομοδίτικη» άποψη του ρόλου της κυβέρνησης στη ρύθμιση της ατομικής συμπεριφοράς– είναι συνταρακτική. Πρακτικά, η αλλαγή αντανακλά το γεγονός ότι ο θάνατος ή η συνταξιοδότηση μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου επέτρεψε σε Ρεπουμπλικανούς προέδρους, πολιτικά εξαρτημένους από τον λαϊκιστικό-παραδοσιακό τομέα του αμερικανικού εκλογικού σώματος, να διορίσουν δικαστές που στην πραγματικότητα πιστεύουν ότι το αμερικανικό σύνταγμα δεν προστατεύει τις Αμερικανίδες με γνώμονα τη λαϊκιστική νομοθεσία που θα τους στερούσε το «δικαίωμα επιλογής» εάν θα φέρουν ή όχι ένα έμβρυο μέχρι το τέλος της κύησης. Δεδομένης της σχετικά νέας ηλικίας της πλειονότητας των δικαστών που συνθέτουν αυτήν τη νέα πλειοψηφία, φαίνεται πιθανό ότι η νέα θέση του Ανωτάτου Δικαστηρίου γι’ αυτό το θέμα θα είναι σχετικά μακρόπνοη.
Οι εκλογές
– Τι σημαίνουν τα τελευταία γεγονότα για τις πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ;
– Ως πρακτικό θέμα, δημιουργεί έναν τεράστιο νέο μπαλαντέρ στις επερχόμενες ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου, τον Νοέμβριο. Δεδομένων των οικονομικών προβλημάτων, της αυξανόμενης αντιδημοφιλίας του Μπάιντεν και της εκτίμησης ότι το κόμμα του θα χάσει έδρες, οι προσδοκίες ήταν ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα πετύχαιναν αποφασιστικές νίκες, πιθανότατα ανακτώντας τον έλεγχο Βουλής και Γερουσίας. Οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι μόνο το 30% των Αμερικανών αντιτίθεται στις αμβλώσεις. Ωστόσο, αυτό που κάνει την κατάσταση για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα δύσκολη είναι ότι ακτιβιστές κατά των αμβλώσεων σε διάφορα νομοθετικά σώματα εισηγούνται ή περνούν πολύ ακραίους περιορισμούς – σε ορισμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα, απαγορεύοντας τις αμβλώσεις ακόμη και σε περίπτωση βιασμού ή αιμομειξίας.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr