Με το μηνιαίο έλλειμμα ύψους 7 εκατ. ευρώ στα Ελληνικά Ταχυδρομεία να ανήκει στο παρελθόν, η εταιρεία σχεδιάζει τις επόμενες κινήσεις της προκειμένου να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της. Όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Εντεταλμένος Σύμβουλος της επιχείρησης, Βασίλης Μπαλούρδος, με το μετασχηματισμό των ΕΛΤΑ να βρίσκεται σε εξέλιξη, σε πρώτη προτεραιότητα παραμένει η υιοθέτηση νέων ψηφιακών εφαρμογών και προϊόντων, η διεύρυνση του ρομποτικού συστήματος, αλλά και η χρήση drones για την μεταφορά μικρού μεγέθους δεμάτων.
– Πώς διαμορφώθηκαν τα οικονομικά αποτελέσματα της περασμένης χρήσης; Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τις οικονομικές επιδόσεις της φετινής χρονιάς βάσει και της πορείας των πρώτων μηνών του 2022;
– Χαίρομαι που μου κάνετε την ερώτηση αυτή. Μέχρι το 2019, το θέμα συζήτησης ήταν το πόσο κρατικό χρήμα «έκαιγαν» τα ΕΛΤΑ. Σήμερα, όμως είμαστε στην ευχάριστη θέση, να μιλάμε για θετικές επιδόσεις. Οι οποίες έχουν ξεκινήσει ήδη από το 2020. Μέσα σε μία ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, που διαμόρφωσαν για όλους οι συνθήκες της πανδημίας. Ακριβώς σε αυτήν την περίοδο, τα ΕΛΤΑ κατάφεραν να γυρίσουν σελίδα και να βάλουν τη βάση μιας νέας εποχής. Στην εποχή αυτή, που πρακτικά ξεκίνησε το 2021, και μετά από μια σειρά δραστικών παρεμβάσεων που πραγματοποιήσαμε ως διοίκηση, τα ΕΛΤΑ, πέτυχαν πέρυσι, λειτουργική κερδοφορία πάνω από τους στόχους που είχε θέσει ο βασικός μας μέτοχος, το Υπερταμείο. Να σας εξηγήσω, ότι πρόκειται για το adjusted ΕBITDA, το οποίο υπολογίζεται μετά το κόστος των ενεργειών του Μετασχηματισμού, ένα κόστος μη επαναλαμβανόμενο, και το οποίο για το 2021 αφορά κυρίως τις δαπάνες της μεγάλης εθελούσιας εξόδου όπου και αποχώρησαν 2.000 εργαζόμενοι με κόστος περίπου 135 εκατ. ευρώ.
Το αποτέλεσμα αυτό, ακολουθεί τις επίσης θετικές επιδόσεις του 2020 οπότε και τα ΕΛΤΑ βρέθηκαν σε κερδοφορία μετά από πολλά χρόνια. Για το 2022, μπορώ να σας πω, ότι αν και η χρονιά ξεκίνησε δύσκολα λόγω της διεθνούς συγκυρίας, ο οργανισμός έχει στόχο τον υπερδιπλασιασμό των κερδών και τα αποτελέσματα των πρώτων μηνών δείχνουν ότι θα το πετύχουμε.
– Τα ΕΛΤΑ, έως το 2019, εμφάνιζαν μηνιαίο έλλειμμα της τάξεως των 7 εκατ. ευρώ. Πού οφειλόταν η οικονομική αιμορραγία της εταιρείας και πώς κατέστη εφικτό να σταματήσει;
– Πράγματι, τα ΕΛΤΑ, στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών λειτουργούσαν με ένα παρωχημένο επιχειρηματικό μοντέλο, χωρίς επιχειρησιακούς στόχους και κυρίως, χωρίς πρόγραμμα εξέλιξης, ανάπτυξης και προσαρμογής στα νέα δεδομένα της αγοράς. Αυτό μας ανατέθηκε να αντιμετωπίσουμε, όταν αναλάβαμε τα ΕΛΤΑ, ως διοίκηση τεχνοκρατών.
Μαζί μας φέραμε και μια ομάδα επιτελικών στελεχών από την αγορά, με υψηλή εμπειρία προκειμένου να αναλάβουν κρίσιμες διοικητικές λειτουργίες και να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του οργανισμού και τη διαμόρφωση μας βιώσιμης και ανταγωνιστικής «επόμενης ημέρας». Το επισημαίνω, μια και με τον τρόπο αυτό μπήκε τέλος σε μια βαθύτατη παθογένεια. Τα ΕΛΤΑ, διοικούνται πλέον από ανθρώπους με συγκεκριμένους στόχους και μετρήσιμα αποτελέσματα.
Το πρώτο μας βήμα, και το «κλειδί» του μετασχηματισμού, ήταν το μεγάλο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που υλοποιήσαμε στις αρχές του 2021 και αποδείχθηκε ίσως το πιο επιτυχημένο στα χρονικά του ευρύτερου δημοσίου τομέα στην Ελλάδα. Σημειώνω ιδιαίτερα τον όρο «επιτυχημένο», γιατί πέτυχε πλήρως τους στόχους του, από την πρώτη κιόλας φάση, με 2.000 εργαζόμενους να επιλέγουν να το ακολουθήσουν. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, τα ΕΛΤΑ εξοικονομούν ήδη περισσότερα από 40 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η εθελούσια έξοδος, έφερε τον οργανισμό, οικονομικά και λειτουργικά στα «μέτρα» για την επόμενη ημέρα, και άνοιξε το δρόμο για την εφαρμογή του Ψηφιακού μας Μετασχηματισμού, που ήδη «τρέχει», και την επόμενη διετία θα μεταμορφώσει πλήρως τα ΕΛΤΑ. Ο οργανισμός μας, σήμερα μετεξελίσσεται και πρωτοστατεί στην καινοτομία και την ψηφιακή μεταρρύθμιση με στόχο να γίνει πρότυπο: Ανταγωνιστικός και κερδοφόρος, και ταυτόχρονα αυτός που βάζει στο επίκεντρο τον πελάτη.
– Πώς εξελίσσεται το σχέδιο μετασχηματισμού των ΕΛΤΑ; Ποια επόμενα ορόσημα περιλαμβάνει προκειμένου να ολοκληρωθεί η εφαρμογή του;
– Ο μετασχηματισμός μας, ξεκίνησε όπως είπαμε με την εθελουσία, είχε το πρώτο ορατό του βήμα με τη μεγάλη μας επένδυση στην ρομποτική διαλογή, αλλά έχει πολλά ακόμη βήματα που θα τα δούμε μπροστά μας την επόμενη διετία. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που σχεδιάσαμε στη βάση της ανταπόκρισης στα νέα δεδομένα της ταχυδρομικής αγοράς, και για την εφαρμογή του οποίου, εδώ και μερικές εβδομάδες, έχουμε κοντά μας την PwC. Τον σύμβουλο του μετασχηματισμού μας, με τη διεθνή εμπειρία και υπογραφή, που μας εγγυάται την καλύτερη δυνατή εκτέλεση του έργου μας.
Αν και η φετινή χρονιά ξεκίνησε δύσκολα λόγω της διεθνούς συγκυρίας, στόχος είναι ο υπερδιπλασιασμός των κερδών.
Επιγραμματικά να σας αναφέρω, ότι τα επόμενα βήματα είναι:
- Η αναμόρφωση του δικτύου μας, με υψηλότερο δείκτη αποτελεσματικότητας για τον οργανισμό μας, αλλά με διατήρηση και των 1.300 και πλέον σημείων παρουσίας μας στην ελληνική επικράτεια.
- Η ένταξη νέων ψηφιακών προϊόντων και εφαρμογών, όπως η Ρομποτική Διαλογή αντικειμένων, ο Ψηφιακός Ταχυδρόμος και τα Smart Lockers, αλλά και το Smart Queuing, που θα γίνει σημείο αναφοράς για την εξυπηρέτηση στα φυσικά μας καταστήματα.
- Ο πλήρης επανασχεδιασμός της εμπορικής μας προσέγγισης προς την αγορά, για την εξασφάλιση νέων σημαντικών πελατών, που θα ενισχύσουν τα έσοδά μας σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
- Η διεύρυνση των συμπράξεων της μητρικής ΕΛΤΑ, με την θυγατρική ΕΛΤΑ Courier για τη διαμόρφωση ενός κοινού εμπορικού μοντέλου, τόσο σε επίπεδο διαχείρισης αντικειμένων, όσο και σε επίπεδο εμπορικής πολιτικής.
Σε όλα αυτά, όπως καταλαβαίνετε, η ψηφιακή διάσταση είναι καθοριστικής σημασίας, και για το λόγο αυτό σχεδιάζουμε περαιτέρω επενδύσεις στην ψηφιακή μας ανάπτυξη, ώστε να βρισκόμαστε πάντα μπροστά από τον ανταγωνισμό.
– Είναι εφικτή η διατήρηση του πανελλαδικού δικτύου της εταιρείας; Μήπως η έννοια της καθολικής υπηρεσίας είναι, έως έναν βαθμό, ξεπερασμένη λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων και της κυριαρχίας της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας;
– Εύλογα θέτετε αυτό το ερώτημα, σε μια περίοδο που η παραδοσιακή αλληλογραφία συρρικνώνεται. Να σας πω, ωστόσο, ότι η καθολική υπηρεσία την οποία εξυπηρετούν τα ΕΛΤΑ, δεν αφορά μόνο την αλληλογραφία, αλλά και το δέμα. Και την παράδοσή του σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Και αυτό, όπως θα σας εξηγήσω, δεν είναι μόνο μια υποχρέωση, αλλά και μια επιχειρηματική ευκαιρία.
Πάρτε για παράδειγμα τη συνεργασία μας με την Amazon, που «τρέχει» με επιτυχία εδώ και έναν χρόνο. Η Amazon όταν αναζήτησε συνεργάτη για τη διανομή των δεμάτων της στην Ελλάδα, εξέτασε μεν τη συνέπεια στους χρόνους παραδόσεων, που γι’ αυτήν διαμορφώνει κρίσιμη παράμετρο, αλλά εξέτασε και τη δυνατότητα του διανομέα για παραδόσεις σε ολόκληρη τη χώρα. Εναν συνδυασμό, που όπως αποδείχθηκε τα ΕΛΤΑ καλύπτουν ολοκληρωμένα και με αξιοπιστία. Σύντομα, δε, χάρη στις δυνατότητές μας, στους συνεργάτες μας προστέθηκαν και άλλες μεγάλες εταιρείες του e-commerce. Αντανακλώντας έτσι και τη νέα εμπορική μας φιλοσοφία: το βήμα προς τη νέα εποχή.
Σε αυτή την αγορά, τα ΕΛΤΑ έχοντας μελετήσει τις συνθήκες, αλλά και έχοντας ήδη προετοιμαστεί με τις νέες υπηρεσίες, κινούνται πλέον διαφορετικά από το παρελθόν. Διερευνούν, αναλύουν την αγορά και πηγαίνουν στον πελάτη προσφέροντας ευελιξία και καινοτόμες λύσεις για τις ανάγκες του. Λειτουργούμε δηλαδή σαν hunters και όχι σαν farmers. Τα ΕΛΤΑ κινούνται πλέον ως όμιλος απέναντι στον ανταγωνισμό με στόχο να κερδίσουν το μερίδιο που τους αξίζει.
– Σε αυτό το περιβάλλον της ολοένα και αυξανόμενης συρρίκνωσης της παραδοσιακής αλληλογραφίας, πώς τα ΕΛΤΑ θα παραμείνουν βιώσιμα; Αποτελούν λύση οι συνέργειες με τις ταχυμεταφορές;
– Κατ’ αρχήν να σας πω, ότι μετά την σύντομη πτώση που παρουσιάζει διεθνώς η αγορά του δέματος λόγω των συνθηκών, ιδίως στην αγορά της Κίνας αλλά και στην εγχώρια αγορά μετά από δύο έτη διψήφιων αυξήσεων που προηγήθηκαν, οι ενδείξεις συγκλίνουν σε μία παγκόσμια και σταθερή αύξηση του e-commerce και φυσικά του κλάδου των ταχυμεταφορών. Ακριβώς την αύξηση αυτή στοχεύουν τα ΕΛΤΑ και με τις συμπράξεις της μητρικής ΕΛΤΑ με την Courier, που έχει την πρώτη της εφαρμογή στα διαδικασία της ρομποτικής διαλογής, αλλά όπως σας εξήγησα θα συνεχιστεί τους επόμενους μήνες και στη διαδικασία του last mile.
Σε αυτή την αγορά τα ΕΛΤΑ έχοντας μελετήσει τις συνθήκες, αλλά και έχοντας ήδη προετοιμαστεί επιχειρηματικά και επιχειρησιακά, με τις νέες υπηρεσίες, κινούνται πλέον διαφορετικά από το παρελθόν. Διερευνούν, αναλύουν την αγορά, και πηγαίνουν στον πελάτη προσφέροντας ευελιξία και καινοτόμες λύσεις για τις ανάγκες του. Δεν κάθονται περιμένοντας τον πελάτη να τους επισκεφτεί εκείνος. Λειτουργούμε δηλαδή σαν hunters και όχι σαν farmers. Τα ΕΛΤΑ κινούνται πλέον ως όμιλος απέναντι στον ανταγωνισμό με στόχο να κερδίσουν το μερίδιο που τους αξίζει. Και αυτό θα τους φέρει πολύ σύντομα και το προσδοκώμενο μερίδιο στο σύνολο της αγοράς.
– Πώς αντιμετωπίστηκε η κυβερνοεπίθεση που δέχτηκαν πρόσφατα τα ΕΛΤΑ;
– Νομίζω πως εσείς καλύψατε τα γεγονότα εκείνων των ημερών και έχετε ήδη μια εικόνα, για μια εξαιρετικά δομημένη επιχείρηση άμυνας. Πράγματι, στον κόσμο των επιχειρήσεων χρειάζονται οι επιθετικές στρατηγικές, αλλά και η ορθά προετοιμασμένη άμυνα. Ιδιαίτερα απέναντι σε μια απειλή που γίνεται ολοένα και πιο σύνθετη για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα δίκτυά τους.
Να σας πω ότι τα ΕΛΤΑ δεν βρέθηκαν ανυπεράσπιστα απέναντι στην κυβερνοεπίθεση. Αντίθετα, είχαν ήδη διαμορφώσει μια εξαιρετική ομάδα εσωτερικών και εξωτερικών συνεργατών. Ετσι, μόλις εκδηλώθηκε η επίθεση, μέσω της ειδικής ομάδας διαχείρισης κρίσεων, επέλεξαν να κλείσουν τα συστήματά τους για να προστατεύσουν τόσο τα δικά τους δεδομένα όσο και τα δεδομένα των πελατών τους. Ηταν μια δύσκολη απόφαση, αφού οδήγησε στο shut-down της εταιρείας, αλλά τελικά μία ορθή επιλογή. Και η οποία χάρη στην καλή προετοιμασία οδήγησε στην πλήρη επαναφορά, μέσα σε λίγα μόνο 24ωρα: τρεις ημέρες για τις βασικές λειτουργίες, μία εβδομάδα για το 75% του δικτύου και 2 εβδομάδες για το σύνολο των υπηρεσιών.
Πρόκειται για ένα record που βρίσκεται πολύ πιο «μπροστά» από τα διεθνή standards, εάν συνεκτιμήσουμε ότι στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη ο μέσος όρος αποκατάστασης λειτουργιών από κυβερνοεπιθέσεις ήταν το 2021, 21-22 ημέρες.
Τα σχέδια
– Εχει αποδώσει καρπούς το σύστημα ρομποτικής διαλογής; Θα υπάρξουν αντίστοιχες πρωτοβουλίες με στόχο τον ψηφιακό μετασχηματισμό του οργανισμού;
– Η εγκατάσταση των πρώτων μίνι ρομπότ διαλογής στο Κρυονέρι το περασμένο καλοκαίρι υπήρξε μια θετική είδηση για το ελληνικό επιχειρείν σε παγκόσμιο επίπεδο. Ηταν η πρώτη τέτοια εγκατάσταση στην Ευρώπη και διαμορφώνει μια σοβαρή ένδειξη για τον τρόπο με τον οποίο μια ελληνική εταιρεία του ευρύτερου Δημοσίου αντιλαμβάνεται και εφαρμόζει την πρόοδο και την εξέλιξη. Ηδη, όμως, από τα 55 ρομπότ της πρώτης φάσης έχουμε προχωρήσει στη δεύτερη. Εδώ και δύο μήνες έχουμε στη διάθεσή μας μια αναβαθμισμένη εγκατάσταση με 120 μίνι ρομπότ, που μπορούν να εξυπηρετήσουν 168 προορισμούς. Ανεβάζοντας και τη δυνατότητα διαχείρισης σε 7.000 δέματα την ώρα. Δηλαδή σχεδόν 170.000 την ημέρα.
Σε επίπεδο οικονομικής αποδοτικότητας, η πρώτη φάση πέτυχε ετήσια εξοικονόμηση της τάξης των 2 εκατ. ευρώ, η οποία θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη με τη δεύτερη φάση. Την οποία, όπως σας αποκαλύπτω σήμερα, θα ακολουθήσει και άλλη μία, πριν κλείσει το 2022.
Πραγματικά, με τον ψηφιακό μας μετασχηματισμό, αποσκοπούμε σε μια καθολικά νέα εμπειρία πελάτη, στην οποία σύντομα θα προσθέσουμε και νέες δυνατότητες. Σας μιλάω βέβαια για την αξιοποίηση των drones για τη διανομή αλληλογραφίας, μικροδεμάτων, αλλά και φαρμάκων σε απομακρυσμένες ή δυσπρόσιτες περιοχές, αλλά και σε άλλες χρήσεις σε αστικές περιοχές. Πιστεύουμε ότι τα drones θα φέρουν μια πραγματική επανάσταση στην εμπειρία του πελάτη, αλλά και στην εξυπηρέτηση των συμπολιτών μας, ιδιαίτερα σε καταστάσεις όπου υπάρχει ένα πραγματικά επείγον περιστατικό.
Ηδη προχωρούμε και σε αυτό το πεδίο, εξετάζοντας τη συνεργασία μας με μεγάλο όμιλο του εξωτερικού. Στόχος μας είναι να καταγράψουμε όλο το εύρος των πιθανών εφαρμογών της χρήσης drones και να προχωρήσουμε σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα τους αμέσως επόμενους μήνες.