Η. Αθανασιάδης στην «Κ»: Ο,τι ήταν αδύνατο χθες είναι σήμερα δυνατό

Η. Αθανασιάδης στην «Κ»: Ο,τι ήταν αδύνατο χθες είναι σήμερα δυνατό

Η ελπίδα που γεννάει η ανοσοθεραπεία

6' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1959. Η οικογενειακή επιχείρηση, ένα ποτοποιείο – κηροπλαστείο, υπήρξε μεγάλο σχολείο για εκείνον. «Εκεί έμαθα να καταλαβαίνω και να προσεγγίζω τους ανθρώπους με ευγένεια και σεβασμό, ανεξαρτήτως της οικονομικής κατάστασης και του μορφωτικού επιπέδου τους. Ο πατέρας μου με έμαθε να έχω χαμόγελο και αγάπη για όλους τους ανθρώπους. Η μητέρα μου με δίδαξε υπομονή και με εξάσκησε στην ηρεμία της. Το αυτονόητο ήταν να σπουδάσω και να ταξιδέψω. Με τράβηξε η Αμερική, η χώρα όπου μπορούσες να κάνεις όλες τις υπερβάσεις και να πραγματοποιήσεις όλα σου τα όνειρα», λέει ο Ηλίας Αθανασιάδης.

Στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, όπου βρέθηκε μετά την αποφοίτησή του από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο της Ογκολογίας επηρεασμένος από τους δύο μέντορές του, διακεκριμένους ογκολόγους: τον Μέριλ Κις και τον Εβερετ Βόουκς. Επέστρεψε, όμως, στην Ελλάδα και σήμερα είναι διευθυντής της Ογκολογικής Κλινικής του «Μητέρα», με πλούσιο, παράλληλα, ερευνητικό έργο στον τομέα των στοχευμένων θεραπειών για τον καρκίνο.

Η. Αθανασιάδης στην «Κ»: Ο,τι ήταν αδύνατο χθες είναι σήμερα δυνατό-1

– Η καθημερινή τριβή με τον καρκίνο πόσο σας έχει αλλάξει ως γιατρό;

– Εχω καταλάβει ότι όποια κι αν είναι τα εμπόδια και όση απογοήτευση κι αν έχω αισθανθεί, πρέπει πάντα να είμαι έτοιμος –και με καθαρό μυαλό– για τον επόμενο ασθενή μου. Ομολογώ ότι η καθημερινότητα στην Ογκολογία είναι σκληρή εμπειρία, με την αίσθηση της απειλής και της απώλειας ανθρώπων, ταυτόχρονα όμως με δυναμώνει. Εχω βιώσει την εντυπωσιακή εξέλιξη της επιστήμης, με τη δυναμική της στοχευμένης θεραπείας και της ανοσοθεραπείας. Ο,τι ήταν αδύνατο χθες είναι δυνατό σήμερα. Οι προοπτικές των επόμενων ετών θα ξεπερνούν οτιδήποτε είχαμε ποτέ φανταστεί. Στη διαδρομή της ιατρικής μου ζωής, με γοητεύει όλο και περισσότερο η ανάπτυξη μιας σαγηνευτικής επιστήμης και η προσφορά της ελπίδας στους ανθρώπους.

– Και ως άνθρωπο;

– Εχω μοιραστεί τον πόνο για την απώλεια νέων ανθρώπων, για τη διακοπή των ονείρων τους· το ξάφνιασμα στα μάτια των ασθενών όταν αντικρίζουν τα όρια της ζωής τους. Ταυτόχρονα, έχω δεχθεί απλόχερα την ευγνωμοσύνη και τη θέρμη της αγάπης από αμέτρητες οικογένειες. Eκτιμώ, λοιπόν, διαφορετικά την αξία του χρόνου και κάθε καλής στιγμής. Οσα βλέπω καθημερινά μου υπενθυμίζουν τα όριά μας: των ασθενών, της επιστήμης, της εποχής μας.

– Υπάρχει κάποιος κοινός παρονομαστής σε όσους καρκινοπαθείς επιβιώνουν;

– Το ψυχικό σθένος και η προσωπικότητα παίζουν σημαντικό ρόλο. Το υποστηρικτικό περιβάλλον, η οικογένεια, οι φίλοι, τα ισχυρά κίνητρα και οι προσδοκίες που έχεις από τη ζωή σου κάνουν τη διαφορά, σε βοηθούν. Ακόμη κι όταν ο καρκίνος δεν ελέγχεται, καταφέρνεις να μείνεις όρθιος στη διαδρομή. Οφείλω, ωστόσο, να τονίσω ότι το να έχεις καλή σωματική και ψυχική υγεία, χωρίς τοξικές επιδράσεις και βλαπτικές συνήθειες πριν από την εμφάνιση του καρκίνου, αποτελεί ουσιαστική προστασία.

– «Η πανδημία της COVID αποτελεί την τρέχουσα απειλή και αναδεικνύει τα ασαφή όρια και τη σύγχυση που δημιουργήθηκε μεταξύ επιστήμης και πολιτικής», γράφετε. Πώς το εννοείτε;

– Το ιδανικό πλαίσιο σε μια πανδημία είναι η επιστήμη να παρέχει αντικειμενική πληροφορία και η πολιτική να θέτει προτεραιότητες και να παίρνει αποφάσεις. Σε έναν υγιή διάλογο, η πολιτική και η επιστήμη συμβαδίζουν με σαφή όρια αρμοδιοτήτων και καθαρό λόγο επικοινωνίας με τους πολίτες. Ομως στη συγκεκριμένη περίπτωση η επιστήμη αναγκάστηκε να λάβει αποφάσεις με λίγα και μεταβαλλόμενα δεδομένα. Οι αρχικές οδηγίες χρειάστηκε να τροποποιηθούν σε όλες τις χώρες ανάλογα με τους τρέχοντες κινδύνους και την εμφάνιση νέων στελεχών του ιού. Οι γιατροί υιοθέτησαν πολιτικό λόγο και οι πολιτικοί έδιναν ιατρικές συμβουλές παραμερίζοντας τους ειδικούς, όπως ο πρόεδρος Τραμπ. Τέλος, σε ένα περιβάλλον δυσπιστίας και αμφισβήτησης, ήταν δύσκολο να περάσουν στους πολίτες η ρευστότητα της επιστημονικής αλήθειας και οι συγκρουόμενες υγειονομικές προτεραιότητες.

– Αρα ποια είναι, τελικά, η σχέση μεταξύ της μαχόμενης πολιτικής και της διαρκώς εξελισσόμενης επιστήμης;

Η ιατρική πράξη είναι από τη φύση της πολιτική πράξη. Το να σταματήσουν οι άνθρωποι να φοβούνται τον καρκίνο είναι μια πολιτική επανάσταση και θα αλλάξει την κοινωνία.

– Οφείλουν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, να αναπτύξουν κοινή γλώσσα και αντίληψη και να οργανώσουν τις υποδομές και το ανθρώπινο δυναμικό ώστε να εξασφαλίσουν το υψηλότερο επίπεδο υγείας και ιατρικής φροντίδας. Οι ρόλοι πρέπει να είναι σαφείς και διακριτοί. Ειδικά για την Ογκολογία, η οργάνωση ειδικών ογκολογικών νοσοκομείων που θα περιλαμβάνουν όλες τις συναφείς ειδικότητες και η δημιουργία Εθνικού Ιδρύματος Καρκίνου είναι ο δρόμος για το μέλλον. Αυτό το μοντέλο συνεργασίας εφαρμόζεται ήδη σε πολλές χώρες – με τεχνογνωσία που έχει δημιουργηθεί και προγραμματισμό που υπερβαίνει τις αλλαγές κυβερνήσεων και πολιτικών. Η πολιτική κατά του καρκίνου θέτει στόχους σε επίπεδο πρόληψης, πρώιμης διάγνωσης, οργανωμένης ογκολογικής φροντίδας και οργάνωσης της κλινικής έρευνας.

– Η τριβή με την πολιτική κηλιδώνει την Ιατρική;

– Η τριβή με την πολιτική, όπως και με κάθε μορφή εξουσίας, δοκιμάζει αλλά δεν κηλιδώνει την ιατρική ταυτότητα. Είναι βέβαιο ότι το ιατρικό και το πολιτικό πρόσωπο διαφέρουν. Ο γιατρός οφείλει να γνωρίζει ότι η επιστημονική αλήθεια είναι μόνο μία προσέγγιση της αλήθειας και ότι τα δόγματα κάθε εποχής καταρρέουν με την αποκάλυψη της νέας γνώσης. Ο πολιτικός κατά κανόνα χρειάζεται να έχει βεβαιότητες για όλα, ακόμη κι αν στην πραγματικότητα η πολιτική και οι προτεραιότητές της έχουν την ίδια ρευστότητα. Επίσης, ο γιατρός απευθύνεται μόνο σε όσους ζητούν τη φροντίδα του και τον αποδέχονται. Ο πολιτικός απευθύνεται ακόμη και σε πολίτες που τον αμφισβητούν ή τον απορρίπτουν.

– Το μεγάλο μας όπλο σήμερα στην αντιμετώπιση του καρκίνου είναι η ανοσοθεραπεία;

– Πράγματι, με την ανοσοθεραπεία ανέτειλε μια νέα εποχή για την Ογκολογία. Η ανοσοθεραπεία κινητοποιεί την άμυνα του οργανισμού εναντίον του καρκινικού ιστού. Το ανοσολογικό σύστημα αναγνωρίζει το καρκινικό κύτταρο σαν ξένο και απελευθερώνει ενεργοποιημένα λεμφοκύτταρα τα οποία διηθούν τον καρκίνο, προκαλώντας φλεγμονή που οδηγεί σε καρκινικό θάνατο και απόπτωση. Εχει μάλιστα το πλεονέκτημα να δρα ακόμη κι όταν άλλες θεραπείες έχουν αποτύχει, μια και έχει διαφορετικό μηχανισμό δράσης.

– Σε ποια είδη καρκίνου φαίνεται να έχει μεγαλύτερα οφέλη η ανοσοθεραπεία;

– Πολύ θετικά αποτελέσματα έχει στο μελάνωμα. Οδήγησε ασθενείς σε επιβίωση πολλών ετών. Στον καρκίνο του πνεύμονα έχει επίσης σημειωθεί μεγάλη πρόοδος. Θεωρητικά, η ανοσοθεραπεία θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα σχεδόν σε οποιονδήποτε καρκίνο, αφού ακόμη κι όπου δεν υπάρχουν ενδείξεις, γίνεται κλινική έρευνα για να βρούμε τους κατάλληλους συνδυασμούς και να ξεπεράσουμε την αντίστασή του. Δημιουργεί νέες προοπτικές, λοιπόν, και είναι δικαιολογημένα η ελπίδα και ο ενθουσιασμός, όχι όμως για όλους τους ασθενείς ακόμη.

– Γιατί γίνατε γιατρός, κύριε Αθανασιάδη;

– Η αλήθεια είναι ότι οι πρώτες επιλογές μου ήταν ζήτημα τύχης. Ονειρό μου ήταν το Πολυτεχνείο και… θεός μου τα Μαθηματικά. Η αγάπη μου για τον άνθρωπο, όμως, και η συνειδητοποίηση της αξίας της προσφοράς με οδήγησαν να γίνω γιατρός. Στο βιβλίο της Βιολογίας που διδασκόμασταν τότε, η περιγραφή της δομής του DNA από τον Τζέιμς Γουότσον και τον Φράνσις Κρικ ήταν μόλις τρεις γραμμές, αλλά ήταν φανερό ότι η νέα εποχή ανήκε σε αυτόν τον επιστημονικό κλάδο. Η Ιατρική στα επόμενα χρόνια εξελίχθηκε με τρόπο που δικαίωσε την απόφασή μου.

– Θα μπορούσατε να γίνετε και πολιτικός;

– Η ιατρική πράξη είναι από τη φύση της πολιτική πράξη. Το να σταματήσουν οι άνθρωποι να φοβούνται τον καρκίνο και να τον βλέπουν ως μια ακόμη αρρώστια είναι μια πολιτική επανάσταση και θα αλλάξει την κοινωνία. Το να εξομαλύνουμε τις ανισότητες στην πρόσβαση στη φροντίδα είναι μια πράξη πολιτικής δικαιοσύνης. Διεκδικώ το δικαίωμα να σκέπτομαι διαφορετικά, λοιπόν, και να έχω πολιτικό ρόλο έξω από τη μαχόμενη πολιτική.

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή