Γιάννης Χουβαρδάς: Βρίσκω ανεπαρκείς τους πολιτικούς μας

Γιάννης Χουβαρδάς: Βρίσκω ανεπαρκείς τους πολιτικούς μας

4' 54" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

 

Μερικούς μήνες πριν, η συνέντευξη με τον Γιάννη Χουβαρδά, τον προηγούμενο καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, δεν θα περιείχε σε καμία περίπτωση «προσωπικές εξομολογήσεις». Αυτή τη φορά, ήταν πιο άμεσος και ανοικτός σε οποιαδήποτε ερώτηση. Συναντηθήκαμε στο φουαγιέ της θεατρικής στέγης που φιλοξενεί την πρώτη του σκηνοθεσία μετά τη θητεία του στο Εθνικό, στο θέατρο «Πορεία», στην οδό Τρικόρφων, κοντά στην πλατεία Βικτωρίας, λίγες ώρες πριν από την πρώτη παράσταση του έργου «Παραλλαγές θανάτου», που έγραψε ένας συγγραφέας που θαυμάζει πολύ: ο Νορβηγός Γιον Φόσε.

Του αρέσει πολύ να εξηγεί τον κόσμο του Γιον Φόσε. «Είναι ένα αίνιγμα, που σου αποκαλύπτεται σιγά σιγά και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ γοητευτικό. Είναι ένα έργο που μιλάει φαινομενικά και επιφανειακά για μια αυτοκτονία, δηλαδή για τον θάνατο, αλλά στην πραγματικότητα μιλάει για τη ζωή. Αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ γενικό και κλισέ, αλλά ο συγγραφέας δεν τα φοβάται αυτά, γιατί παίρνει το κοινότοπο και το μπανάλ και το επεξεργάζεται μ’ έναν τρόπο που να μοιάζει πολύ ανθρώπινο. Αλλωστε όλη μας η ζωή αποτελείται από τέτοιες στιγμές. Πολύ λίγες φορές στη ζωή μας έχουμε τις εξάρσεις που ξεφεύγουν απ’ αυτές τις κοινοτοπίες. Εχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με το πώς δεν ζούμε τη ζωή μας. Η ζωή μας είναι μια συνέχεια, δεν είναι το εγωκεντρικό παραλήρημα που ζούμε οι περισσότεροι, κι αυτό ενώνει τη ζωή με τον θάνατο. Ολα αυτά τα πράγματα που είναι το έργο, με ενδιέφεραν σαν μία αντίστιξη σ’ αυτήν την πάρα πολύ βασανιστική καθημερινότητα που μας περιβάλλει. Κι όχι για να βάλουμε λίγη ποίηση στη ζωή μας, αλλά γιατί η ποίηση υπάρχει. Δεν είναι δύσκολο να τη βρούμε, αρκεί να χαλαρώσουμε».

Η κουβέντα κινείται με αφορμή το έργο και πηγαίνει παντού. Του θυμίζω τη φράση μιας ηρωίδας που μιλάει για ανεπάρκεια και τον ρωτάω πού τη συναντά συχνότερα γύρω του. «Ας ξεκινήσω από τον εαυτό μου. Ανακαλύπτω όσο περνούν τα χρόνια πως όλα τα σημεία που νόμιζα ότι ήταν η μεγάλη μου δύναμη, είτε στη ζωή είτε στη δουλειά μου, αποδεικνύονται μια ανεπάρκεια. Αυτή η συνειδητοποίηση μου ανοίγει κάποιους δρόμους και πόρτες και μπορώ να επικοινωνήσω με κάτι άλλο, που ίσως ανακαλύψω καθ’ οδόν. Ανεπαρκείς βρίσκω τους πολιτικούς μας. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κανέναν σ’ όλο το φάσμα της πολιτικής, λυπάμαι που το λέω. Δεν μπορώ να πω “από αυτόν περιμένεις μιαν άσπρη μέρα”. Ανεπάρκεια βρίσκω ότι υπάρχει γενικότερα στους ανθρώπους, αλλά αυτό δεν είναι κακό όταν το δέχεσαι και λες μέχρι εκεί φτάνω κι ας μην προσπαθήσω να προσποιηθώ ότι είμαι παραπάνω από αυτό. Τότε νομίζω ότι μπορείς να κάνεις πράγματα που δεν τα έχεις φανταστεί».

Λαϊκισμός παντού

Η συζήτηση προχωράει για την πραγματικότητα του θεάτρου σήμερα, και την παρουσία της τέχνης στις δύσκολες στιγμές μιας κοινωνίας, και φτάνει στα φαινόμενα του λαϊκισμού: «Ο λαϊκισμός είναι το σύμπτωμα μιας αρρώστιας. Αυτή τη στιγμή η χώρα μας είναι άρρωστη. Δεν θα ήθελα να είμαι τόσο απαισιόδοξος και να πω “πεθαίνει σαν χώρα”. Αλλά είναι άρρωστη κι ένα σύμπτωμα αυτής της αρρώστιας είναι ο λαϊκισμός. Ομως έχει κι άλλα συμπτώματα, που δεν είναι τόσο ορατά, γιατί ο λαϊκισμός έχει το μειονέκτημα ή το πλεονέκτημα να είναι ορατός. Υπάρχει μια εκτεταμένη διαφθορά σε όλους μας. Εχουμε διαφθαρεί, δεν έχουμε ακεραιότητα. Δεν είναι καθαρές οι σχέσεις. Ολοι κυκλοφορούν παρουσιάζοντας ένα προσωπείο. Ο ένας του προστάτη, ο άλλος του κυνηγημένου, ο άλλος του αγανακτισμένου κ.ο.κ. Και πολύ πιθανόν όλα αυτά σε ένα βαθμό να είναι αλήθεια. Αλλά η υπερβολή τους στην οποία έχουμε καταλήξει, ασυναίσθητα ίσως, παγιώνεται σαν προσωπείο και δεν καταλαβαίνεις ότι το φοράς. Δεν είμαστε έτσι, ούτε σαν λαός ούτε σαν κοινωνία. Εγώ δεν γεννήθηκα σε τέτοια κοινωνία. Κυκλοφορώ και αισθάνομαι τον θόρυβο μιας κοινωνίας σε αναβρασμό που δεν ξέρει γιατί βράζει».

«Αποχώρησα με υγιή τρόπο»

Υπάρχει μια εκτεταμένη διαφθορά, σε όλους μας. Εχουμε διαφθαρεί, δεν έχουμε ακεραιότητα. Δεν είναι καθαρές οι σχέσεις.

– Σας λείπει κάτι από το Εθνικό, αισθάνεστε απελευθερωμένος, ανακουφισμένος; Ποιο είναι το συναίσθημα;

– Το συναίσθημα είναι η πολύ φυσική κατάληξη μιας εξαετούς πορείας και το κλείσιμο ενός κύκλου. Δεν υπάρχει καμία πληγή που χρειάζεται να επουλώσω, δεν μου έχει μείνει κανένα ανεκπλήρωτο συναίσθημα, δεν αισθάνομαι ότι άφησα κάποιο κενό. Από την άλλη δεν μπορώ να μην ομολογήσω ότι η έλλειψη του βάρους όλων αυτών των υπευθυνοτήτων -με συνεχώς μειούμενο προϋπολογισμό, με κάποια μέλη διοικητικών συμβουλίων απέναντί μου, χωρίς Δ.Σ. για δέκα μήνες ή πολλές φορές με πολιτικές ηγεσίες από αδιάφορες έως φιλύποπτες απέναντί μου- όλα αυτά είναι πίσω μου. Κι αυτό δεν μπορεί παρά να με ανακουφίζει. Αλλά κυρίως αισθάνομαι πως αποχώρησα με υγιή τρόπο την κατάλληλη στιγμή, έχοντας πει αυτό που ήθελα να πω, βοηθώντας το Εθνικό να πάει μισό βήμα παραπέρα και παραδίδοντας τον οργανισμό οικονομικά εύρωστο και καλλιτεχνικά ευπρόσωπο. – Σκεφτήκαμε κάποια στιγμή να ανακαλέσετε την απόφαση της αποχώρησής σας; Σας πίεσε κανείς να μείνετε; Υπάρχει περίπτωση σε τρία τέσσερα χρόνια, να αναλάβετε πάλι μια τέτοια ευθύνη;

– Αρχίζοντας από το τελευταίο, νομίζω ότι δεν θα ήθελα να μπω σε μια τέτοια συζήτηση γιατί είναι υποθετική, είναι πολύ πρόσφατη η αποχώρησή μου, έχει αναλάβει καθήκοντα ένας νέος καλλιτεχνικός διευθυντής, που αν μη τι άλλο χρειάζεται να του δοθεί χρόνος για να αρθρώσει την πρότασή του. Πίεση δεν αισθάνθηκα ποτέ προς καμία κατεύθυνση. Είχα αποφασίσει να αποσυρθώ μετά την εξαετία, εκτός εάν εμφανιζόταν ένας υπουργός Πολιτισμού και έλεγε «αγαπητέ Γιάννη, πιστεύω στο όραμά σου, πες μου τι θέλεις, να δω τι μπορώ να κάνω, ώστε να πάει το Εθνικό καλύτερα απ’ ό,τι πάει τώρα». Αυτό δεν υπήρξε, αντίθετα, κάποια στιγμή αισθάνθηκα μία αύρα ότι ο τότε υπουργός Πολιτισμού δεν είχε στα χέρια του τις τύχες του Εθνικού, αλλά τις είχε κάποιος άλλος που ήταν πιο πάνω. Εκεί τελείωσε μέσα μου αυτή η ιστορία.

Οι «Παραλλαγές θανάτου» θα είναι στη σκηνή του θεάτρου «Πορεία», εναλλάξ με την «Ευρυδίκη» μέχρι τις 2 Μαρτίου 2014. Μετάφραση: Ερι Κύργια, σκηνική εγκατάσταση: Μάρω Μιχαλακάκου, κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη. Παίζουν: Νίκος Καραθάνος, Χρήστος Λούλης, Γιάννος Περλέγκας, Αλκηστις Πουλοπούλου, Μαρία Πρωτόπαπα, Λυδία Φωτοπούλου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή