Αλεξ Ρόντος: «Θα ανέθετα τον έλεγχο σε ιδιώτες αν ξανάρχιζα»

Αλεξ Ρόντος: «Θα ανέθετα τον έλεγχο σε ιδιώτες αν ξανάρχιζα»

5' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Mία συζήτηση με τον Αλεξ Ρόντο ξεκινά πάντα από ένα διεθνές θέμα. Για παράδειγμα, για την Αφρική, εκεί όπου πέρασε 15 χρόνια της ζωής του, δραστηριοποιούμενος στο πλαίσιο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ), πριν έρθει στην Αθήνα, ως σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου. Ο κ. Ρόντος γύρισε και πάλι πριν από μερικές ημέρες από τη «μαύρη ήπειρο», για να παρουσιασθεί με τον δικηγόρο του, Γιάννη Μαντζουράνη, στην ανακρίτρια και την εισαγγελέα διαφθοράς κ. Ελένη Ράικου σχετικά με την υπόθεση της ΜΚΟ του κ. Κώστα Τζεβελέκου.

Ο κ. Ρόντος –παρά τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει πολιτικά και ποινικά– πιστεύει βαθιά στη συμβολή των ΜΚΟ στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, αλλά αναγνωρίζει ότι το σύστημα για την παρακολούθησή τους απείχε από το να είναι τέλειο. «Το κράτος δεν μπορεί να είναι το τελευταίο καταφύγιο μιας κοινωνίας και γι’ αυτό τον λόγο χρειάζεται η κοινωνία των πολιτών, όπως εκφράζεται μέσα από τις ΜΚΟ. Αυτή είναι η βασική ιδέα» λέει. Η αφετηρία υλοποίησής της βρίσκεται στην ανάληψη του υπουργείου Εξωτερικών από τον κ. Γιώργο Παπανδρέου, αμέσως μετά την υπόθεση Οτσαλάν. Ο κ. Ρόντος μας ξεκαθαρίζει ότι στη συνάντησή μας δεν θα μιλήσει για την τρέχουσα υπόθεση. «Αυτή είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει με την ανακρίτρια», λέει.

Πώς άρχισαν όλα

«Το 1999 – 2000 η ιδέα ήταν ότι είχαμε ΜΚΟ αλλά χωρίς τάξη. Ο,τι έκανε η Ελλάδα στο εξωτερικό δεν πλαισιωνόταν από τη δουλειά των ΜΚΟ, χωρίς αυτές να είναι εργαλείο του κράτους. Ο ΟΑΣΕ μας υποχρέωνε, μέσω της συνθήκης DAΚ, να δίνουμε ένα ποσοστό του ΑΕΠ μας για τη διεθνή αναπτυξιακή συνεργασία. Αυτό οδήγησε στην ανάγκη να συντάξουμε έναν προϋπολογισμό…».

– Aυτές οι ΜΚΟ είχαν και ιδιωτική χρηματοδότηση, πέραν της κρατικής;

– Ενα από τα κριτήρια των ΜΚΟ ήταν να αποδείξουν ότι ήταν σε θέση να προσελκύσουν χρηματοδότηση από άλλες πηγές. Επρεπε να είναι σε θέση να αποδείξουν την αυτοτέλειά τους παίρνοντας χρήματα από ιδιωτικές πηγές, από την Ε.Ε ή τον ΟΗΕ…

– Κόβατε τη χρηματοδότηση από ΜΚΟ που έπαιρναν χρήματα αποκλειστικά από το κράτος;

– Το ερώτημά μας ήταν πάντα αν πρόκειται για ΜΚΟ του «χαρτοφύλακα», που δημιουργήθηκε για να δημιουργήσει θέσεις εργασίας ή να βγάλει χρήματα ή αν ήταν σε θέση να κάνει τη δουλειά που λέει ότι θα κάνει. Αυτό ήταν ένα μέρος της αξιολόγησης για να μπει κανείς στο μητρώο των ΜΚΟ. Οι περισσότερες είχαν εμπειρία, ήταν γνωστές στην παγκόσμια κοινότητα αυτών των οργανώσεων, αλλά θέλαμε να προωθήσουμε και καινούργιες…

– Ηταν όμως μη κυβερνητικές ή κυβερνητικές οργανώσεις (GoGos);

– Εκείνες που είχαν πιο πολυμερή χρηματοδότηση, οι πιο σοβαρές, ήταν μη κυβερνητικές, όπως η «Ευρωπαϊκή Προοπτική», οι «Γιατροί χωρίς σύνορα», οι «Γιατροί του κόσμου». Το πετύχαμε με όλες; Με άλλες ναι, με άλλες όχι…

– Και πώς αντιμετωπίζατε πολιτικούς, είτε της κυβέρνησης είτε της αντιπολίτευσης, που ήθελαν να δώσετε οικονομική υποστήριξη για κάποιον που διηύθυνε μια ΜΚΟ κοντινή σε αυτούς;

– Κανείς δεν είχε τολμήσει να έρθει σε μένα. Εξάλλου ήμουνα ξένος με τις ελληνικές συνήθειες και αυτό με προστάτευε. Φυσικά θα μπορούσαν να αναζητήσουν έναν άλλο δρόμο. Η πολιτική μου ήταν να αποπολιτικοποιήσω αυτή τη δραστηριότητα, όντας δίκαιος στη διαχείρισή τους. Ηρθε κάποιος και μου ζήτησε να του κάνω χάρη; Δεν θυμάμαι να έχει γίνει κάτι παρόμοιο. Ατέλειωτοι άνθρωποι μου έλεγαν ότι είναι φίλοι του ενός ή του άλλου χωρίς να με εντυπωσιάσουν.

– Πολιτικό χρήμα;

– Αστειεύεσθε. Δεν υπήρχε.

– Σύμφωνοι, όμως εδώ έχουμε μια οργάνωση που αποναρκοθετεί, μια από τις πιο δύσκολες δουλειές με επικεφαλής έναν πρώην δημοσιογράφο, κάποιον που δεν έχει ιδέα του αντικειμένου, ενός αντικειμένου πολύ σύνθετου. Θέλετε να πείτε ότι αυτό μπορούσε να αποδώσει;

– Η πριγκίπισσα Νταϊάνα ήταν το πρόσωπο της αποναρκοθέτησης στον κόσμο. Είχε σχέση με αυτή; Το ερώτημα ήταν μπορούσαν να το κάνουν και να δείξουν την ελληνική σημαία; Αλλά δεν θέλω να προχωρήσω σε αυτό για έναν απλό λόγο. Αποτελεί την καρδιά των ερωτήσεων που θα κληθώ να απαντήσω στη δικαιοσύνη. Πρέπει να αφήσω εκείνους που το έχουν αναλάβει θεσμικά να κάνουν τη δουλειά τους. Και θα το σεβαστώ…

– Ας μιλήσουμε και πάλι για τους κανόνες. Αξιολογούσατε ένα project πριν δώσετε όλα τα χρήματα γι’ αυτό;

– Οι περισσότερες χώρες του κόσμου διαθέτουν προσωπικό στο πεδίο, αξιολογούν ό,τι γίνεται στην ξένη χώρα όπου υλοποιείται το πρόγραμμα. Η Ελβετία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ. Υπολογίζαμε ότι σε διάστημα 10 ετών από την ίδρυση της Υπηρεσίας Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ) θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα τέτοιο δίκτυο στις πρεσβείες μας.

– Ελεγχαν οι πρεσβείες;

– Είχαμε κανόνες και κριτήρια γι’ αυτό. Η πρεσβεία μας θα έπρεπε πριν συμφωνήσει, να εγκρίνει το project.

– Σύμφωνοι, αλλά κάποιος δεν έπρεπε να εκτιμήσει αν βγήκαν ή δεν βγήκαν οι νάρκες; Μπορούσατε να βάλετε έναν συνταξιούχο στρατιωτικό να το πιστοποιήσει…

– Αυτό ήταν το ζητούμενο, αλλά δεν ήταν πάντα απλό, δεν είχαμε ευελιξία, ούτε τεράστια κονδύλια στη διάθεσή μας. Ετσι προτιμούσαμε τον άλλο τρόπο. O άλλος τρόπος είναι μέσω των δαπανών και γι’ αυτό έχεις τους ελεγκτές που έλεγχαν αποδείξεις, χαρτιά δηλαδή, γιατί δεν είχαμε τη δυνατότητα να πηγαίνουν και να το κάνουν επιτόπου.

– Και όταν δεν είχατε ικανοποιηθεί για το έργο εκταμιεύατε την επόμενη δόση;

– Πολλές φορές αργούσε η εξέταση των παραστατικών και στηριζόμαστε για την εκταμίευση της επόμενης δόσης αποκλειστικά στην αναφορά προόδου από τη ΜΚΟ. Το σύστημα είχε τις δυσκαμψίες του, αλλά όταν εγκρίνονταν από τον επίτροπο οι δαπάνες θεωρούσα ότι ήταν ok. Η πλειονότητα των έργων πάντως ήταν εντάξει όπως και η συντριπτική πλειονότητα των οργανώσεων.

– Αν το ξανακάνατε τι θα αλλάζατε;

– Θα έδινα ένα ποσοστό του προϋπολογισμού του έργου σε μια μεγάλη ιδιωτική ελεγκτική εταιρεία για να κάνει τον οικονομικό έλεγχο των προγραμμάτων.

Ανθρωπος με πολλούς ρόλους

Η επανεμφάνιση του Αλεξ Ρόντος, με αφορμή τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο χρηματοδότησης ΜΚΟ, έγινε με τους όρους που διαρκώς συνοδεύουν την παρουσία του στα ελληνικά πράγματα: με διάχυτη φημολογία, με υπόνοιες για αδιευκρίνιστο και «σκοτεινό» ρόλο. Ο άνθρωπος που έκανε την εμφάνισή του στα δημόσια πράγματα το 1999, δίπλα στον Γιώργο Παπανδρέου όταν ο τελευταίος ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών, απέκτησε τη φήμη παντοδύναμου παρασκηνιακού παράγοντα, καθώς ανέλαβε την Υπηρεσία Αναπτυξιακής Συνεργασίας του υπουργείου Εξωτερικών, ενώ, θεωρείτο ο άνθρωπος «ειδικών αποστολών» του κ. Παπανδρέου. Ο ρόλος του στην ανατροπή του καθεστώτος Μιλόσεβιτς στη Σερβία θεωρείται κομβικός. Η δράση του ως απευθείας συνομιλητή του κ. Παπανδρέου προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στο διπλωματικό σώμα, καθώς οι παρεμβάσεις του γίνονταν συχνά χωρίς καμιά ενημέρωση προς τις κατά τόπους ελληνικές διπλωματικές αποστολές. Μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον κ. Παπανδρέου, το 2009, ο Αλεξ Ρόντος, επανήλθε στον παρασκηνιακό του ρόλο, έχοντας κάνει ένα πέρασμα από τη Γεωργία, χωρίς τυπικά να του δοθεί κάποια θέση και κινητοποιήθηκε εκ νέου στα Βαλκάνια, αλλά και σε σχέση με το Ισραήλ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή