Την έντονη δυσφορία της παγκόσμιας εβραϊκής κοινότητας για τη συμμετοχή του Μάκη Βορίδη στην κυβέρνηση εκφράζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο επικεφαλής της διεθνούς οργάνωσης κατά του αντισημιτισμού, Anti Defamation League, Εϊμπρααμ Φόξμαν, ο οποίος θέτει ουσιαστικά ζήτημα αντικατάστασης του νέου υπουργού Υγείας. Στη διάρκεια της εβδομάδας ο κ. Φόξμαν πραγματοποίησε επίσκεψη-αστραπή στην Αθήνα, συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου και στην «εποικοδομητική», αλλά και «συγκρουσιακή» συζήτηση που είχαν, κατέθεσε επίσης τη μεγάλη ανησυχία της εβραϊκής κοινότητας για τη άνοδο της Χρυσής Αυγής, τονίζοντας ότι αυτή μολύνει το ελληνικό πολιτικό σύστημα και απαιτεί μια πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση.
– Γιατί ήρθατε στην Αθήνα και τι συζητήσατε με τον κ. Σαμαρά;
– Εξέφρασα στον πρωθυπουργό την ανησυχία μας για το αυξημένο επίπεδο αντισημιτισμού που παρατηρείται στην Ελλάδα και κατεγράφη σε έρευνα που διεξαγάγαμε σε παγκόσμιο επίπεδο τον περασμένο μήνα. Η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας ανησύχησε τον κ. Σαμαρά, ο οποίος ζήτησε να συναντηθούμε να το συζητήσουμε. Και έτσι ήρθαμε. Ο πρωθυπουργός δήλωσε σοκαρισμένος, μας είπε ότι δεν μπορεί να το πιστέψει, αλλά αναγνώρισε ότι πρόκειται για ένα αρκετά σοβαρό ζήτημα που επιβάλλει να αναζητήσουμε τρόπους και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για να το αντιμετωπίσουμε. Συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε για την από κοινού αντιμετώπιση του φαινομένου σε όλο το φάσμα, από την εκπαίδευση, μέχρι τη νομική και αστυνομική πτυχή.
– Πώς βλέπετε την κυβέρνηση Σαμαρά;
– Εκφράσαμε τη λύπη και την ανησυχία μας για τον διορισμό του κ. Μάκη Βορίδη στη θέση του υπουργού Υγείας. Εκθειάσαμε τη στάση του πρωθυπουργού στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής, αλλά υπογραμμίσαμε ότι αυτός ο διορισμός τρόπον τινά αναιρεί την όλη προσέγγισή του. Ο κ. Σαμαράς έθεσε ψηλά τον πήχυ της ηθικής, του σεβασμού της διαφορετικότητας, και τώρα διορίζει τον κ. Βορίδη. Δεν συμφώνησε με την ανάλυσή μας, αλλά συμφώνησε να ξαναδεί το ζήτημα στο μέλλον. Μιλούσαμε επί 45 λεπτά. Ηταν μια φιλική, εποικοδομητική, αλλά και συγκρουσιακή συζήτηση. Του αρέσει να επιχειρηματολογεί. Κάναμε μια πολύ καλή κουβέντα και καταλήξαμε ότι θα συνεχίσουμε να ανταλλάσσουμε απόψεις και να συζητούμε το θέμα.
– Ο κ. Σαμαράς δήλωσε πέρυσι ότι θα ξεριζώσει τη Χρυσή Αυγή. Εχει επιδείξει την πολιτική βούληση;
– Υπήρξε η αρχή της πολιτικής βούλησης. Χρειάσθηκε πολύ θάρρος για να υιοθετήσει τη θέση που υιοθέτησε όταν το έκανε. Αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει η αναγκαία αντοχή για να ολοκληρώσει το έργο. Χρειάζεται πολύ γερό στομάχι για κάτι τέτοιο. Μιλάμε για μια δηλητηριώδη μόλυνση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα. Και αυτή, όπως κάθε ασθένεια, απαιτεί συνεχή εγρήγορση και αντιμετώπιση. Δεν αμφιβάλλω ότι όταν πήρε τη θέση που πήρε επέδειξε μεγάλο πολιτικό θάρρος και θέληση. Αλλά δεν ξέρω αν εξακολουθεί να έχει το ίδιο πάθος για το ζήτημα.
– Οι Ελληνες υπέστησαν μεγάλα δεινά από τους ναζί. Είναι δυνατόν να υπάρχει θετική στάση έναντι του φαινομένου; Μήπως η ρίζα του βρίσκεται στην οικονομική εξαθλίωση;
– Δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένη τη δημοκρατία και τις δημοκρατικές αξίες. Χρειάζεται συνεχής αγώνας και εγρήγορση για να διασφαλίζουμε αυτό το περιβάλλον. Δεν υπάρχει κάποιο ενστικτώδες μίσος ή ναζιστική τάση στην κουλτούρα ενός λαού. Ομως, δεν νομίζω ότι υπάρχει η αναγκαία εγρήγορση και προσοχή. Υπάρχει απογοήτευση, αγανάκτηση και μια τάση να επιρρίπτεις στους «άλλους» τις ευθύνες για την κατάσταση στην οποία έχεις περιέλθει.
– Είναι μόνο φαινόμενο της άκρας Δεξιάς;
– Οχι. Ο αντισημιτισμός παρατηρείται τόσο στην άκρα Δεξιά όσο και στην άκρα Αριστερά. Δεν κάνει διαχωρισμούς.
– Δεν είναι μόνο στην Ελλάδα.
– Φυσικά, το βλέπουμε με μεγάλη ανησυχία να υπάρχει σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλά, ξέρετε, η Ελλάδα έχει μια ιδιαίτερη θέση στο μυαλό και την ψυχή όλων όσοι ενδιαφέρονται για τις πολιτισμικές αξίες και τις ανθρώπινες σχέσεις. Kαι έτσι καταβάλλετε το τίμημα των υψηλών προσδοκιών. Eίπα στον κ. Σαμαρά ότι ακριβώς λόγω αυτών που κάνατε κατά της Χρυσής Αυγής μας προκαλεί έκπληξη και δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τον διορισμό του κ. Βορίδη. Ισως εάν δεν είχατε κινηθεί με τόση αποφασιστικότητα κατά της Χρυσής Αυγής…
– Εκτός της ADL εκφράζετε και την κυβέρνηση των ΗΠΑ;
– Κοιτάξτε. Εμείς μιλούμε ως ADL. Αλλά, όντως, το θέμα είναι πολύ ευρύτερο. Αφορά τη δημοκρατία και την ανοχή. Ξέρετε, ο εξτρεμισμός δεν περιορίζεται στη Χρυσή Αυγή. Υπάρχουν και άλλες εκφάνσεις του. Δεν μπορείς να λες «αντιμετώπισα τη Χ.Α. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετώπισα όλο το φάσμα». Οχι. Αυτό το πρόβλημα θα συνεχίσει να υπάρχει. Και διαμηνύσαμε ότι είναι ένα θέμα που θα πονέσει. Θέλουμε να οικοδομήσουμε στη σχέση όχι μόνο μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας ή του Ισραήλ και της Ελλάδας, αλλά και μεταξύ του εβραϊκού και του ελληνικού λαού. Και το συγκεκριμένο θέμα αποτελεί εμπόδιο.
«Να δείτε τη στάση μου», η απάντηση του υπουργού
«Μεγαλύτερη σημασία πρέπει να αποδίδεται στη δική μου στάση και τις δικές μου δηλώσεις» υπογραμμίζει στην απάντηση που δίνει ο κ. Ν. Βορίδης στα όσα ανέφερε ο κ. Φόξμαν. Ολόκληρη η απάντηση του υπουργού Υγείας έχει ως εξής: «Αντιλαμβάνομαι την ανησυχία της Ισραηλιτικής Κοινότητας, η οποία ερείδεται στον χώρο πολιτικής προελεύσεώς μου. Παρά ταύτα θεωρώ ότι θα έπρεπε μάλλον να αποδίδεται μεγαλύτερη σημασία στη δική μου στάση και στις δικές μου δηλώσεις, οι οποίες, αξίζει να σημειωθεί, δεν είναι όψιμες, αλλά ανατρέχουν σε βάθος χρόνου. Θα ήλπιζα να αξιολογείται περισσότερο η στάση μου απέναντι στη Χρυσή Αυγή, η στάση μου στο θέμα της ποινικοποιήσεως της αρνήσεως του Ολοκαυτώματος, όσο και η στάση μου σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, όταν μου δόθηκε η δυνατότητα αυτή, όπως για παράδειγμα όταν αντιτάχθηκα στην απόκτηση status μέλους της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΟΑΣΕ, το οποίο επιζητούσε η Παλαιστινιακή Αρχή. Μια επικοινωνία με τον πρέσβη του Ισραήλ στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΟΑΣΕ θα αρκούσε για να επιβεβαιώσει τα γραφόμενά μου. Αν όμως αυτά δεν αρκούν -και φαίνεται πως δεν αρκούν- για να διαλύσουν τις ανησυχίες της Κοινότητας, τότε ευελπιστώ πως η αξιολόγηση των μελλοντικών πράξεών μου θα μπορέσει να το επιτύχει».