Στην Ελλάδα ασκήθηκε υπερβολική λιτότητα

Στην Ελλάδα ασκήθηκε υπερβολική λιτότητα

4' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στην Ελλάδα ασκήθηκε μία πνιγηρή πολιτική λιτότητας, εντελώς αντιπαραγωγική. Αυτό εκτιμά ο δρ Πέτερ Μπόφινγκερ, ένας από τους σοφούς της γερμανικής οικονομίας. Γι’ αυτό και σήμερα αντιμετωπίζει με μεγάλη επιφυλακτικότητα τις επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο υψηλό ποσοστό ανεργίας. Tην προσεχή Πέμπτη, ο μοναχικός Γερμανός φίλος της Ελλάδας θα βρεθεί στην Αθήνα, σε στρογγυλή τράπεζα που συνδιοργανώνουν το Παρατηρητήριο για την Κρίση του ΕΛΙΑΜΕΠ και η αντιπροσωπεία στην Ελλάδα του Ιδρύματος Friedrich Ebert*. Λίγο πριν από την άφιξή του στη χώρα μας, απάντησε σε γραπτές ερωτήσεις της «Κ».

– Στη διάρκεια της κρίσης στην Ελλάδα, ήσασταν ο πιο αγαπητός Γερμανός οικονομολόγος εδώ, ως ο μοναδικός που επιχειρηματολογούσατε συστηματικά κατά της πολιτικής λιτότητας. Αισθανόσασταν μοναξιά στο Βερολίνο;

– Θα ήταν ωραίο αν υπήρχαν περισσότεροι οικονομολόγοι που συμμερίζονται τις θέσεις μου. Αναδρομικά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι στην Ελλάδα ασκήθηκε μία υπερβολική πολιτική λιτότητας, η οποία υπήρξε εντελώς αντιπαραγωγική.

– Πόσο αξιόπιστο είναι κατά τη γνώμη σας το success story της ελληνικής κυβέρνησης; Πλεόνασμα, υποσχέσεις για ανάπτυξη, τα ελληνικά ομόλογα διατίθενται για πρώτη φορά στις αγορές μετά το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Θεωρείτε ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει χωρίς ένα νέο πακέτο βοήθειας; Κι αν όχι, θα χρειαστεί νέο Μνημόνιο;

– Μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει την κατάσταση είτε από τη σκοπιά του μισογεμάτου είτε από αυτήν του μισοάδειου ποτηριού. Είναι θετική η είδηση ότι η Ελλάδα απολαμβάνει και πάλι την εμπιστοσύνη των επενδυτών και ότι κατάφερε να πετύχει δημοσιονομικό πλεόνασμα. Στον αντίποδα, διαπιστώνει κανείς ότι η ανεργία –παρά τη μικρή υποχώρηση–παραμένει υψηλή, ενώ ούτε στη βιομηχανία υπάρχει μία σαφής αλλαγή κλίματος προς την ανάπτυξη. Το τραπεζικό σύστημα είναι αδύναμο όπως και στο παρελθόν, με αποτέλεσμα ο όγκος των δανείων να συρρικνώνεται διαρκώς. Οσο όμως οι αγορές υιοθετούν την προοπτική του μισογεμάτου ποτηριού, δεν υπάρχει άμεση ανάγκη για νέο πακέτο διάσωσης.

– Είχατε ταχθεί από το 2011 υπέρ ενός «κουρέματος» στο ελληνικό χρέος. Ποια είναι η γνώμη σας σήμερα; Είναι ρεαλιστικός ο στόχος του 127% του ΑΕΠ ώς το 2020;

– Με δεδομένη την αβεβαιότητα για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας ώς το 2020, θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε με μεγάλη προσοχή όλες τις προβλέψεις για το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.

– Πολλοί συνάδελφοί σας ήταν –και ακόμη είναι– της άποψης ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να βγει από το ευρώ. Σκεφτήκατε ποτέ το Grexit ως λύση στο ελληνικό δράμα;

– Φυσικά πρέπει να εξετάζονται όλες οι εναλλακτικές λύσεις. Αφότου όμως η Ελλάδα κατέβαλε τόσο μεγάλες προσπάθειες για να παραμείνει στη νομισματική ένωση, με τα σημερινά δεδομένα δεν φαντάζει καλή λύση το Grexit.

– Πώς επηρεάζει η Επιτροπή Σοφών στη Γερμανία την πολιτική της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο Βερολίνο; Προσπαθήσατε κάτι τέτοιο;

– Προτείναμε ως λύση για την ευρωπαϊκή κρίση το μοντέλο ενός κοινού ταμείου για την αμοιβαιοποίηση του χρέους. Η πρόταση προέβλεπε ότι οι χώρες των οποίων το χρέος υπερβαίνει το όριο του 60% θα τοποθετούσαν το πρόσθετο κομμάτι του χρέους στο κοινό ταμείο, το οποίο θα αναλάμβαναν να αποσβέσουν από κοινού όλες οι χώρες-μέλη εντός μιας χρονικής περιόδου 25 ετών. Δυστυχώς, δεν καταφέραμε να πείσουμε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την αποτελεσματικότητα αυτού του μοντέλου.

– Πρόσφατα παρουσιάσατε μία νέα πρόταση για ένα «ευρωκαλάθι» (euro-bundle) , αντί του ευρωομολόγου. Ποια είναι η διαφορά και γιατί να συναινέσουν τα ευρωπαϊκά κόμματα στην πρότασή σας, αφού παρουσίασαν αλλεργικές αντιδράσεις (ακόμη και οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες) στην προοπτική του ευρωομολόγου;

– Στα euro-bundles δεν προβλέπεται αμοιβαιοποίηση του χρέους. Αυτή είναι η ουσιώδης διαφορά. Το πλεονέκτημα των euro-bundles έγκειται, κατά τη γνώμη μου, στο γεγονός ότι δημιουργούνται μεν κοινά ομόλογα, τα οποία όμως κατασκευάζονται σαν ένα καλάθι, που αποτελείται από εθνικά ομόλογα. Αυτό έχει το πλεονέκτημα ότι η ρευστότητα τέτοιων χαρτιών είναι μεγαλύτερη από αυτήν των εθνικών ομολόγων. Και αν χρηματοδοτείται το κρατικό χρέος της Ευρωζώνης μέσω euro-bundles, δεν θα μπορούν πλέον οι αγορές να χειραγωγούν τα μεμονωμένα κράτη και να στρέφουν το ένα εναντίον του άλλου.

– Πιστεύετε ότι η Ευρώπη ξεπέρασε την κρίση ή έχουμε ακόμη δρόμο; Είστε αισιόδοξος ότι η ευρωπαϊκή πολιτική του μεγάλου συνασπισμού στο Βερολίνο θα είναι κάπως τολμηρότερη από αυτήν της προηγούμενης κυβέρνησης;

– Η κρίση δεν έχει τελειώσει, αφού σε όλες τις προβληματικές χώρες η ανεργία παραμένει υψηλή και το χρέος σε ορισμένες από αυτές έχει αυξηθεί κι άλλο. Σημασία έχει να αναλάβουμε τώρα μία μεγάλη αναπτυξιακή πρωτοβουλία για την Ευρωζώνη, γιατί μόνο μέσα από την ανάπτυξη μπορούν να επιλυθούν αυτά τα δομικά προβλήματα. Μέχρι τώρα ο μεγάλος συνασπισμός δεν έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα γενναίος σε αυτήν την κατεύθυνση. Ελπίζω ότι τώρα που πέρασαν οι ευρωεκλογές, αυτό θα αλλάξει.

Αποτελούν κίνδυνο οι ευρωσκεπτικιστές

– Πώς μπορεί να γίνει η Ευρώπη πάλι δημοφιλής στους λαούς;

– Ο ευρωσκεπτικισμός είναι όντως μεγάλος κίνδυνος για την Ευρώπη. Μετά τις ευρωεκλογές υπάρχουν δύο σενάρια. Υπό τον φόβο των ευρωαντιπάλων τους, οι πολιτικοί τα αφήνουν όλα ως έχουν, για τα επόμενα χρόνια δεν προχωράει παρακάτω η ενοποίηση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην επιδείνωση της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης στην Ευρώπη με αποτέλεσμα να πάρουν οριστικά το πάνω χέρι οι ευρωσκεπτικιστές σε πέντε χρόνια. Αυτό θα είναι το τέλος της ευρωπαϊκής ιδέας. Η εναλλακτική συνίσταται στην αντιμετώπιση του αποτελέσματος των ευρωεκλογών ως «καμπανάκι» για εγρήγορση με στόχο τη γενναία ανάπτυξη της Ευρώπης. Κατά τη γνώμη μου, αυτό περιλαμβάνει και μία ισχυρότερη πολιτική ενοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό, θα μπορούσε να συνδυαστεί ένας αποτελεσματικότερος έλεγχος των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών με μία οικονομική πολιτική προσανατολισμένη στην ανάπτυξη και μία θωράκιση απέναντι στις υπερβολές των αγορών. Επιπλέον θα μπορούσαν να θεσπιστούν μέτρα εναντίον ενός φορολογικού dumping σε ολόκληρη την Ευρώπη.

– Πριν από ένα μήνα συνυπογράψατε μία σειρά προτάσεων για μία νέα ιδανική Ευρώπη. Πιστεύετε ότι οι Ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες έχουν λάβει ξεκάθαρες αποστάσεις από τους Συντηρητικούς;

– Η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως πολιτικούς οι οποίοι θα υπερβούν τη διαχείριση των καθημερινών υποθέσεων και θα σκεφτούν το μέλλον της. Με την προοδευτική πρωτοβουλία που αναφέρατε θέλαμε να δώσουμε μία ώθηση και ελπίζουμε ότι δεν θα βρει ανταπόκριση μόνο στους Σοσιαλδημοκράτες, αλλά και στους Συντηρητικούς.

* Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 19 Ιουνίου και ώρα 18.30, στην Αίγλη Ζαππείου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή