Οι ελληνοϊσραηλινές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο σημείο τους και δεν θα επηρεαστούν από μια ενδεχόμενη αποκατάσταση των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία. Αυτό επισημαίνει στην «Κ» ο απερχόμενος πρέσβης του Ισραήλ, Αριε Μέκελ.
– Πώς αξιολογείτε τις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις στο τέλος της θητείας σας;
– Ηταν τέσσερα δραματικά χρόνια. Αν θέλουμε να ορίσουμε μια αφετηρία, αυτή ήταν η επίσκεψη του κ. Γ. Παπανδρέου στο Ισραήλ τον Ιούλιο του 2010, που την ακολούθησε η επίσκεψη Νετανιάχου στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2010. Ανέλαβα την 1η Σεπτεμβρίου, μετά την επίσκεψη Νετανιάχου. Είχα συνοδεύσει, όμως, τον κ. Παπανδρέου στην Ιερουσαλήμ, καθώς είχα ήδη οριστεί πρέσβης στην Αθήνα. Ακουσα τους δύο πρωθυπουργούς και κατάλαβα ότι έπρεπε να «μεταφράσω» αυτό το άνοιγμα σε πραγματική δράση. Μας ήταν ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα είχε ανοίξει την πόρτα για μια νέα εποχή στις σχέσεις της με το Ισραήλ. Η δουλειά μου ήταν να περάσω το κατώφλι, γιατί αν κάποιος σου ανοίγει την πόρτα και μένεις απέξω, δεν έχεις κάνει τίποτε.
– Και το κάνατε;
– Βασικά αυτό κάναμε, και κοιτάζοντας πίσω, βλέπουμε ότι βρισκόμαστε στο ζενίθ, διανύουμε την καλύτερη περίοδο στην ιστορία των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων. Και θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας πως αυτή η εξέλιξη συνέβη παρά την οικονομική κρίση, που ασφαλώς προκάλεσε εσωστρέφεια και πολιτική αστάθεια. Θα έλεγε κανείς ότι δεν ήταν η κατάλληλη εποχή για αλλαγές στην εξωτερική πολιτική, οι Ελληνες όμως τις έκαναν. Η βελτίωση άρχισε με την κυβέρνηση Παπανδρέου. Ακολούθησαν δύο μεταβατικές κυβερνήσεις και δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Η μεταστροφή προωθήθηκε ακόμη περισσότερο από τον κ. Σαμαρά. Εγγύηση, όμως, ότι η διαδικασία θα συνεχιζόταν δεν υπήρχε.
– Τι αξιολογείτε ως σημαντικότερο αυτά τα τέσσερα χρόνια;
– Δημιουργήσαμε μια κατάσταση όπου αξιωματούχοι της Ελλάδας και του Ισραήλ επισκέπτονται και συνομιλούν ο ένας με τον άλλο. Μετά τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων το 1991, δύσκολα βλέπαμε Ελληνα αξιωματούχο στη χώρα μας, είχαμε ξεχάσει πώς μοιάζουν οι Ελληνες υπουργοί. Αυτό άλλαξε με δραστικό τρόπο τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Είναι επίσης σύνηθες οι πρωθυπουργοί να μιλούν στο τηλέφωνο και το κάνουν τακτικά. Καταφέραμε ακόμη να οικοδομήσουμε μια πολύ σοβαρή αμυντική συνεργασία. Είναι πολύ ανεπτυγμένη και ως απόδειξη αυτού, για πρώτη φορά, όρισε το Ισραήλ εδώ στρατιωτικό ακόλουθο. Και τρίτον, η ενέργεια, που θα μπορούσε να αναδειχθεί ως ο καθοριστικός τομέας σε αυτή τη σχέση. Εμείς πιστεύουμε, και αυτό το είπε ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου στον κ. Σαμαρά, ότι μπορούμε να κάνουμε την Ελλάδα κόμβο για τη διακίνηση του αερίου μας. Και στο ίδιο πλαίσιο σκεπτόμαστε και για την Κύπρο. Πιστεύουμε ότι αν συνεργαστούν αυτές οι τρεις χώρες, θα μπορέσουν να αναδειχθούν σε περιφερειακή υπερδύναμη…
– Πώς θα μεταφερθεί το αέριο;
– Αυτό δεν έχει αποφασιστεί ακόμα. Μπορώ να φανταστώ, για παράδειγμα, έναν αγωγό προς την Κύπρο, την Κρήτη και από εκεί το αέριο θα μπορούσε να χρησιμοποιείται στην Ελλάδα και ένα μέρος να πηγαίνει στην Ιταλία.
– Δεν θα ήταν πολύ ακριβός;
– Ναι, αλλά οτιδήποτε σε σχέση με το αέριο είναι πανάκριβο. Για να αντλήσουμε το αέριο που διαθέτουμε, χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή τουλάχιστον άλλα 20 δισ. δολάρια.
– Προσωπικά για εσάς πώς ήταν αυτά τα τέσσερα χρόνια;
– Εξαιρετικά. Ξέρετε, ήμουν διπλωμάτης για 30 χρόνια και έχω υπηρετήσει σε πολλά πόστα, ειδικά στις ΗΠΑ. Η εμπειρία μου ήταν από καλές χώρες. Αυτή όμως ήταν η καλύτερη περίοδος της ζωής μου. Είναι πολύ σπάνιο να μπορεί να πει ένας πρεσβευτής ότι η κατάσταση όταν έφυγε είναι πολύ καλύτερη απ’ ό,τι όταν ήρθε. Και σε προσωπικό επίπεδο γνωρίσαμε την Ελλάδα, κάναμε πολύ καλούς φίλους και έχω αποφασίσει ότι θέλω να συνεχίσω να συνεισφέρω στη βελτίωση της ελληνοϊσραηλινής σχέσης.
– Το πιο θετικό με μια λέξη;
– Η καλή είδηση για τις ελληνοϊσραηλινές σχέσεις είναι ότι πλέον στέκονται στα πόδια τους. Είναι ισχυρές και θα αναπτυχθούν, ανεξάρτητα από την εξέλιξη των σχέσεών μας με άλλες χώρες.
– Και με την Τουρκία;
– Με ρωτούν αν τυχόν αποκατάσταση της σχέσης του Ισραήλ με την Τουρκία θα επηρεάσει τις διμερείς μας σχέσεις. Λοιπόν, αυτό δεν τις επηρεάζει πια. Λέμε ξεκάθαρα ότι ακόμα και αν, όπως ελπίζουμε, η σχέση μας με την Τουρκία αποκατασταθεί με έναν κανονικό τρόπο, η σχέση μας με την Ελλάδα έχει φτάσει σε ένα τέτοιο επίπεδο που δεν πρόκειται να επηρεαστεί από αυτό. Είναι ισχυρή και υπάρχει αυτοτελώς. Αυτό με κάνει χαρούμενο.