Λίγες μόλις ημέρες πριν η Ελλάδα παραδώσει τη σκυτάλη της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. στην Ιταλία, η Βίβιαν Ρέντινγκ, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επίτροπος σε θέματα Δικαιοσύνης, μίλησε στην «Κ» για το «Μεσογειακό success story» της ελληνικής προεδρίας, τα ανησυχητικά εκλογικά αποτελέσματα των «πολιτικών άκρων» –τόσο της Δεξιάς όσο και της Αριστεράς– και τις τελευταίες εξελίξεις στον «πόλεμο» Ευρώπης – Αμερικής για τα προσωπικά δεδομένα στον οποίο η ίδια πρωτοστατεί.
– Κυρία Ρέντινγκ, ποιο θεωρείτε πως είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα της ελληνικής προεδρίας σε θέματα δικαιοσύνης;
– Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω μονάχα μία από τις πρωτοβουλίες του τελευταίου εξαμήνου. Τα τελευταία χρόνια δουλεύαμε σκληρά για να μπει η ευρωπαϊκή οικονομία στον σωστό δρόμο και να χτίσουμε έναν ενιαίο, ευρωπαϊκό χώρο δικαιοσύνης. Η ελληνική προεδρία πραγματικά βοήθησε στο να προωθήσουμε πολλά νομοθετήματα από την ατζέντα «Δικαιοσύνη για την ανάπτυξη» με δυναμισμό και πολλές φορές δημιουργικότητα. Ενα παράδειγμα, η προώθηση νόμων που θα κάνουν πιο εύκολη τη ζωή των επιχειρήσεων με οικονομικές δυσκολίες. Ξεχωρίζω τον κανονισμό για την αφερεγγυότητα, που ουσιαστικά δίνει μια δεύτερη ευκαιρία σε «ειλικρινείς» επιχειρήσεις που περνούν δύσκολα – μετατοπίζοντας τη μέχρι τώρα έμφαση στην εκκαθάριση και εστιάζοντας στην αναδιάρθρωσή τους με μια σειρά από κανόνες που θα τις βοηθήσει να ξεπεράσουν τις οικονομικές δυσκολίες. Προστατεύοντας, όμως, την ίδια στιγμή τους πιστωτές της στο να μη χάσουν τα χρήματά τους. Εχουμε καταλάβει πως η Ευρώπη έχει ανάγκη από μια νέα κουλτούρα «διάσωσης και αποκατάστασης» τόσο για τις βιώσιμες επιχειρήσεις όσο και τα φυσικά πρόσωπα που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Ενα ακόμη επίτευγμα είναι η συμφωνία που θα καταστήσει ευκολότερο για τις επιχειρήσεις να ανακτούν απαιτήσεις τους πέρα από τα σύνορα της χώρας τους. Ξέρατε πως πάνω από 600 εκατομμύρια ευρώ διασυνοριακών οφειλών χάνονται επειδή οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο και ακριβό να τις διεκδικήσουν δικαστικά στο εξωτερικό; Πόσο μάλλον όταν ο οφειλέτης μπορούσε μέχρι σήμερα με ευκολία να μετακινεί τα περιουσιακά του στοιχεία από τη μια ευρωπαϊκή χώρα στην άλλη χωρίς κανέναν έλεγχο. Πλέον αυτό σταματάει.
Η κ. Ρέντινγκ από τον Ιανουάριο του 2012 προσπαθεί να περάσει μια μεγάλη μεταρρύθμιση για την προστασία προσωπικών δεδομένων, η οποία ουσιαστικά θα «δώσει πίσω στους πολίτες τον έλεγχο των δεδομένων τους». Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν για πρώτη φορά την πρόθεσή τους να προωθήσουν νομοθεσία που θα δίδει στους Ευρωπαίους πολίτες το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής στις ΗΠΑ σε περίπτωση παράνομης αποκάλυψης των προσωπικών τους δεδομένων. «Πρόκειται για μια καλή αρχή», δηλώνει στην «Κ» η Βίβιαν Ρέντινγκ, αλλά παραμένει επιφυλακτική: «Κρινόμαστε όλοι εκ του αποτελέσματος. Ελπίζω πως μετά την υπουργική συνάντηση στην Αθήνα, οι Αμερικανοί εταίροι μας θα εργαστούν για να κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες έτσι ώστε οι ανακοινώσεις να οδηγήσουν σε νομοθετήματα. Οι λέξεις έχουν σημασία μόνο αν οδηγήσουν σε δράση».
– Στις τελευταίες εκλογές είδαμε την άνοδο του πολιτικού εξτρεμισμού. Ανησυχείτε για τις πολιτικές θέσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη;
– Ανησυχώ για την άνοδο του πολιτικού εξτρεμισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ε.Ε. βασίζεται στις αξίες του σεβασμού, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Θα πρέπει όλοι ανεξαιρέτως να δώσουμε σκληρή μάχη γι’ αυτές τις αξίες. Ωστόσο, αν κοιτάξουμε τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, οι βουλευτές του «εξτρεμισμού» –τόσο από τη Δεξιά όσο και από την Αριστερά– αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 25% του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Είναι, επομένως, σαφές ότι η συντριπτική πλειοψηφία είναι υπέρ της Ευρώπης. Αυτή είναι η πλειοψηφία που θα λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
– Ανησυχείτε όμως για το πώς μπορεί να επηρεαστεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία από τα νέα αυτά δεδομένα;
– Κοιτάξτε, δεν μπορεί να θέλουμε ενιαία αγορά, ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών και των κεφαλαίων, αλλά όχι των προσώπων. Δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε το ένα από το άλλο. Αλίμονο αν κάποιος θεωρεί ότι μπορεί να επιλέξει μόνο το ένα από τα δύο κατά βούληση!
Η κ. Ρέντινγκ διατηρεί μια ιδιαίτερη σχέση με την Ελλάδα – ήταν για χρόνια παντρεμένη με Ελληνα, ενώ μιλάει αρκετά καλά ελληνικά. Πέρυσι είχε δημιουργήσει αναταράξεις στις Βρυξέλλες με τις δηλώσεις της πως «ο καιρός της τρόικας έχει τελειώσει» και πως «οι πολίτες έχουν δίκιο να μην εμπιστεύονται την τρόικα». Σε αυτή τη συνέντευξη δεν θέλησε να επεκταθεί περαιτέρω, λέγοντας, όμως, πως δεν έχει αλλάξει κάτι στη θέση της για την ανάγκη η Ευρώπη να λύνει μόνη της τα προβλήματά της.
Ομολογεί, πάντως, πως πολλές αποφάσεις στις Βρυξέλλες ελήφθησαν ενθερμώ την ώρα της κρίσης: «Η Κομισιόν έπρεπε να θέσει τα θεμέλια για να μπορέσει άμεσα να ανταποκριθεί στην έκτακτη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί. Ετσι, πολλές προτάσεις “πέρασαν” σε χρόνους-ρεκόρ. Αυτές οι αποφάσεις, όμως, είχαν επιπτώσεις στις ζωές χιλιάδων πολιτών που ένιωσαν πως η φωνή τους δεν εισακούστηκε. Ξέρω πως οι Ελληνες έχουν κάνει πραγματικά τεράστια προσπάθεια και πάρα πολλές θυσίες. Η Ελλάδα εφάρμοσε ένα από τα δυσκολότερα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής στην σύγχρονη Ιστορίας μας και έχει καταφέρει πάρα πολλά τα τελευταία πέντε χρόνια. Είναι ξεκάθαρο πως η προσπάθεια για να μπορούμε να πούμε ότι το μέλλον της ελληνικής οικονομίας είναι ασφαλές δεν έχει τελειώσει. Θέλω να τονίσω, όμως, πως η Ελλάδα βρίσκεται στη σωστή τροχιά. Μπορούμε πλέον να δούμε φως στο τέλος του τούνελ».